T V V O O R A F :
Speurtocht op Enschedese vuilstort
HARM VAN DEN BERG
Mei is een goede maand om te
herdenken. We kennen al vier en vijf mei, maar de komende tien jaar zal
ongetwijfeld de dertiende ook een vertrouwd begrip worden. Op die datum
vloog in het jaar 2000 met enkele oorverdovende klappen het Enschedese
vuurwerkbedrijf S.E. Fireworks de lucht in. Daarbij kwamen 22 mensen en
een onbekend aantal huisdieren om het leven. Bijna 1000 mensen raakten
gewond, een woonwijk werd weggeblazen. Van enkele slachtoffers werd
nooit iets teruggevonden.
We zullen er steeds weer aan worden herinnerd, de beelden zijn nu eenmaal te spectaculair om op de plank te laten
liggen. Waar de bazen van S.E. Fireworks in hun stoutste dromen niet op
mochten rekenen is toch bereikt. Hun bescheiden onderneming speelt een
rol in de geschiedenis en Enschede mag hopen dat Rudi Bakker en Willy
Pater daar de rest van hun leven doodongelukkig mee zijn.
Sinds enkele weken is bij SBS6 een documentaireserie te zien over de
slachtoffers in het verwoeste stadsdeel onder de 'geleende' titel Het
verdriet van Enschede. De omroep volgt de bewoners van de wijk
Roombeek al vanaf kort na de ramp. Ook de KRO is naar Enschede
getrokken en doet daar op zijn manier verslag van. Dit houdt in: de
uitzending van enkele documentaires, speciale aandacht voor kinderen,
een eucharistieviering en radioprogramma's. En naast het Rijksmuseum
Twenthe staat al enige maanden een portacabin "die permanent bemand
wordt", aldus een persbericht. Wat precies de bedoeling is van deze
inzet blijft onduidelijk. De KRO als hulpverlener? Is het een
leeszaaltje? Of mogen aspirant-leden zich daar komen inschrijven? Met
goede journalistiek heeft het in ieder geval niets te maken. De eerste
KRO-documentaire, Op zoek naar de Nieuwluststraat, wordt
zondagavond uitgezonden. Het leek de makers Jonneke van Wierst en Pien
Rosmalen blijkbaar het beste om met een flinke huilbui te beginnen. De
bewoners uit de van de kaart geveegde straat zijn namelijk alles
kwijtgeraakt in een paar seconden. Kort daarop volgt weer een huilbui.
"Vijftien jaar van mijn leven is weg", zegt Elly Krikke. Ze zit
inmiddels weer in een reuze knusse huiskamer met allerlei
tierelantijnen, maar had zo graag nog eens willen kijken op de plek
waar haar huis heeft gestaan. "Om te kijken of er nog iets ligt dat
belangrijk voor ons was, iets van mijn moeder of zo". En Kees van der
Horst - aangekondigd als WAO'er - is een reeks kostbare verzamelingen
kwijtgeraakt, antiek uit zijn ouderlijk huis, postzegels. Net als zijn
vroegere buurvrouw Elly Krikke weet hij zeker dat die kostbaarheden
zijn geroofd. "Ze weten wel wat ze stelen", zegt zij. Uiteindelijk
krijgt het gezelschap toestemming om - gekleed in asbestpakken - in de
verwoeste straat te gaan kijken. Een van hen vindt nog een paar
verwrongen ouderwetse 75-toeren platen en trekt daaruit de conclusie dat
er na de ramp nog veel intact was: "Waarom moest dat plekje zo snel
geruimd worden? "
Argwaan, achterdocht, maar voor de kijker blijft onduidelijk of daar
reden toe is. De slachtoffers mogen zelfs op de vuilstort rondneuzen.
Weer een huilbui. Ook in de SBS-serie Het verdriet van Enschede
stromen de tranen, maar de aanpak van Bernhard Hammelburg is toch net
iets serieuzer, journalistieker. De hoofpersonen hebben een verhaal en
krijgen de gelegenheid dat te vertellen. Dat is eigenlijk de vraag bij
deze KRO-serie: zijn de mensen uit de Nieuwluststraat die wél
een boeiend, aangrijpend verhaal te vertellen hebben, er gewoon nog
niet aan toe om dit voor de camera's te vertellen? Of lag het aan de
benadering van de makers?
Op zoek naar de Nieuwluststraat, KRO, zondag, 23.45-00.24u.