Positie van gemeenten versterkt

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 16 DEC. Het kabinet wil de rol van de gemeenten versterken op het vanouds gevoelige terrein van de grondpolitiek. Daarnaast wil het de marktwerking in deze sector bevorderen.

Dit blijkt uit de nieuwe nota over de grondpolitiek, die gisteren tegelijkertijd met de hoofdlijnen van de Vijfde Nota over de ruimtelijke ordening is gepresenteerd.

Staatssecretaris Remkes (Volkshuisvesting) onderstreepte dat het kabinet er veel aan is gelegen om de positie van de gemeenten te versterken, zodat die beter de regie in handen kunnen houden.

Een belangrijke concrete verandering is dat projectontwikkelaars voortaan een exploitatievergunning nodig zullen hebben van de gemeente. Zo kunnen gemeenten afdwingen dat de eigenaren van grond meebetalen aan het aanleggen van voorzieningen als wegen en riolering in de buurt van hun terrein. Het probleem van de zogeheten 'free riders', eigenaren die eenvoudig weigerden om mee te betalen, behoort daarmee naar verwachting tot het verleden.

Voorts zal het 'voorkeursrecht' van gemeenten via een wetswijziging worden versterkt. Dat was tot dusverre alleen van toepassing voor gemeenten die mochten uitbreiden. In de toekomst zullen gemeenten hierop ook in oudere delen binnen de eigen grenzen een beroep kunnen doen. Het kabinet wil echter voorkomen dat de positie van de gemeenten ontaardt in een weinig productief monopolie. Daarom zullen gemeenten de verworven grond naderhand in principe via een openbare aanbesteding moeten toekennen aan ontwikkelaars. Ook zullen de gemeenten erop moeten toezien dat er zo'n 30 procent van de grondkavels ter beschikking wordt gesteld voor particuliere opdrachtgevers. Hiermee hoopt het kabinet de verscheidenheid in nieuwe wijken te stimuleren. Voorts zal er een nieuw kenniscentrum worden opgericht, de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid.

Het kabinet was vastbesloten een herhaling te voorkomen van de gebeurtenissen uit het begin van de jaren negentig. Toen maakten projectontwikkelaars handig gebruik van gedetailleerde stadsuitbreidingskaartjes in de Vierde Nota. Ze kochten snel grond bij de steden en verkochten die met een vette winst verder. De Vijfde Nota, die in de loop van volgende maand volledig wordt gepubliceerd, zal derhalve niet zulke kaartjes bevatten.

Gelet op de ervaringen bij de vorige nota besloot het kabinet vorig jaar een interdepartementale werkgroep in te stellen die een herziening van het grondbeleid moest voorbereiden.

( a d v e r t e n t i e s )