T V V O O R A F :
Lesbisch luilekkerland of de hel
JOKE MAT
New Hall Prison in Yorkshire,
een van de snelst groeiende vrouwengevangenissen van Engeland, ziet er
van boven uit als een oude bakstenen fabriek, en van binnen als een
scholengemeenschap in de pauze, met overal grote groepen schreeuwende
vrouwen. De hel.
De Engelse regisseur Chris Terrill filmde er acht maanden de tiendelige docusoap Jailbirds, die vanavond wordt
uitgezonden onder de titel Vrouwengevangenis.Docusoaps moeten het
hebben van de 'acteurs' en de makers van Jailbirds hadden het
geluk in New Hall Prison Ivy Mellor aan te treffen, een bultvormige
vrouw van 71 die haar leven lang hard heeft gewerkt en voor het eerst
vastzit. "I have a problem using credit cards that don't belong to me."
Ze is welbespraakt, ontwapenend, televisie-geniek en verliest geen
moment haar waardigheid. Na tweeënhalve maand 'binnen' ziet ze er
nog even blakend uit als op de eerste dag. Het grootste probleem,
vertrouwt ze al dweilend de camera toe, zijn al die gesprekken over
seks. Natuurlijk, zij heeft die gevoelens ook, maar haar generatie
praat er niet zo gemakkelijk over. Vervolgens vertrouwt ze de camera
toe hoe ze in de oorlog aan haar eerste kind kwam.
Haar counterpart in deel 1 is Toni Barker, een heroïneverslaafde
die eerst een zelfmoordpoging doet en steen en been klaagt over
afkickverschijnselen, maar na een paar maanden lijkt te ontdekken dat
ze, als lesbische met een goede trek, beland is in een soort
luilekkerland. In tegenstelling tot de oude vrouw die haar
medegevangenen aanspoort om gedichten te lezen, gaat ze op in het
gevangenisleven en verdwijnt ze in de massa.
Door een intelligente montage is Jailbirds verrassend frisse
televisie. Ondanks de concentratie op enkele individuen houdt de
gevangenis als geheel de hoofdrol. De decors van de gesprekken met de
vrouwen zijn steeds herkenbaar 'gevangenis'. Of hetzelfde effect wordt
bereikt door een interview te doorspekken met beelden van een bewaker
die via de deurluikjes de cellen controleert of simpelweg van een
draaiende ventilator achter een ijzeren rooster. Er is genoeg geknipt
in de werkelijkheid om de vaart erin te houden (de kijker wordt goddank
niet geacht de sleur van het gevangenisleven mee te voelen), maar
verder mogen de beelden voor zich spreken. Alleen al de aanblik van
sommige gezichten volstaat om over te brengen wat een beproeving een
verblijf in New Prison Hall moet zijn.
Jailbirds. VRT, 20.35-21.10u.