NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HENDRIK SPIERING
Bijna ieder jaar verschijnt de cd-rom Bible online in een nieuwe versie: met nieuwe zoekmogelijkheden en nog meer teksten. Tientallen bijbelvertalingen (met in de 2000-editie eindelijk de Groot Nieuws Bijbel), bijna evenveel commentaarboeken, teksten van auteurs als Calvijn, Flavius Josephus en Augustinus, woordenboeken Hebreeuws en Grieks, de Heidelberger Catechismus. Met deze cd-rom bezit je een ware (zij het sterk protestants gekleurde) theologenbibliotheek - geheel doorzoekbaar en in losse schermen op je computer te toveren. En ach ja, ook EO's Henk Binnendijk is nu met twee evangeliseerwerkjes present, evenals een selectie uit dertien jaargangen van het blad Opbouw (met o.a. de vijfdelige serie 'Kind en geloof').

De online-biblist moet in het begin even doorzetten voordat het programma helemaal duidelijk is, maar zoals Paulus schrijft in Galaten 6:9: "wanneer het eenmaal tijd is, zullen wij oogsten, als wij niet verslappen". Met deze Online Bible kan zelfs een amateur zonder kennis van Hebreeuws of Grieks aardig ver komen in de deconstructie van een bijbeltekst. Laten we een (vrij willekeurige) bijbeltekst nemen uit de fonkelnieuwe Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV), zo nieuw dat hij nog niet in de online bible is opgenomen.

We lezen Handelingen 26-14, waarin de apostel Paulus vertelt dat hij voor het eerst de stem van Jezus hoorde op weg naar Damascus om daar de christenen te vervolgen. In het Hebreeuws hoort Paulus: "Saul, Saul waarom vervolg je mij? Je kwelt jezelf door je zinloze halsstarrigheid." Jezelf kwellen door zinloze halsstarrigheid. Kent u die uitdrukking? Een simpele draai aan de bijbelmachine levert op dat andere vertalingen hier heel andere woorden gebruiken. De zeventiende-eeuwse Statenvertaling is vrijwel onbegrijpelijk: "Het is u hard, tegen de prikkels de verzenen te slaan." De NBG-vertaling uit 1951 is amper helderder: "Het valt u zwaar tegen de prikkels achteruit te slaan." De recentere Groot Nieuws Bijbel geeft meer uitleg: "Je doet je pijn door te slaan tegen de stok die je voortdrijft." De Latijnse vulgaat is kernachtiger: "Durum est tibi contra stimulum calcitrare." En zo kun je verder gaan ("Il te serait dur de regimber contre les aiguillons"; "Es wird dir schwer sein, wider den Stachel zu lecken"). Maar wat staat er nu echt? Een aantal vertalingen is voorzien van zogenaamde 'Strongnummers', genoemd naar de man die in de negentiende eeuw ieder woord dat in de grondteksten voorkomt, voorzag van een eigen identificatienummer, met aparte nummers voor vervoegingen e.d. Wie op zo'n nummer klikt krijgt een soort woordenboektekstje te lezen. Ideaal! (Let op: in de Statenvertaling ontbreken deze nummers in het boek Hosea, de Online bible is nog lang niet perfect).

De geheimzinnige prikkel blijkt een vertaling van het Griekse woord 'kentron': angel, of ijzeren prikkel om ossen, paarden en andere lastdieren aan te sporen. En er is een Grieks spreekwoord: 'achteruitslaan tegen de prikkels': nutteloze en gevaarlijke tegenstand bieden. Aha! Met hun zinloze halstarrigheid hebben de NBV-vertalers dus duidelijk gekozen voor een omschrijving in algemene termen, een stap die zelfs de populistische Groot Nieuws Bijbel niet heeft gezet. Het trappen tegen het stimulum is verdampt, een starre hals is verschenen. Helaas is de NBV-vertaling van de brieven van Paulus nog niet gepubliceerd. Want zoeken op Strongnummer levert op dat de Griekse prikkel terugkeert in 1 Corinthiërs 15:55 "Dood, waar is uw overwinning? Dood, waar is uw prikkel?"

Helaas ontbreekt de ruimte om commentaren op deze teksten te bespreken. Het schijnt namelijk dat Arabische en Chaldese tradities van Hosea 13:14 in nauw verband met deze Nieuwtestamentische prikkelpassage staan. En wat is er eigenlijk aan de hand met Handelingen 9:5?

Online Bible DeLuxe 2000. Uitg. Importantia Dordrecht, prijs 149,50 (www.onlinebible.org)