NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In de nieuwe Europese Commissie zitten geen echte winnaars en verliezers. Maar voor Romano Prodi, de beoogd voorzitter van de Commissie, was het wel een paar weken puzzelen en gecompliceerd overleggen.

Door onze correspondent BEN VAN DER VELDEN

BRUSSEL, 10 JULI. Romano Prodi, de beoogde voorzitter van de Europese Commissie, tolde de afgelopen weken als een razende door Europa. Bij de meeste regeringsleiders van de vijftien lidstaten van de Europese Unie ging hij twee of drie keer op bezoek, vertelde hij gisteren. Hij belde ze bovendien nog herhaaldelijk op en voerde urenlange gesprekken met de kandidaat-commissarissen die zij hem presenteerden.

Tot het laatste ogenblik heeft Prodi gepuzzeld om een Europese Commissie te kunnen samenstellen waarbij iedere commissaris de portefeuille heeft die hem of haar op het lijf geschreven is. Dankzij de goede samenwerking met de regeringsleiders is dat hem gelukt, was de opinie die hij gistermiddag tijdens een persconferentie gaf.

Zo eenvoudig is de werkelijkheid echter niet. De samenstelling van de Commissie die, als het Europees Parlement ermee instemt, in de loop van september aan het werk gaat, toont de sporen van grote druk van regeringen van Europese lidstaten. De Franse kandidaat-commissaris Pascal Lamy bijvoorbeeld heeft de portefeuille Buitenlandse Handel gekregen. Uitsluitend omdat hij de meest gekwalificeerde voor deze functie is, zei Prodi gisteren. Maar in Brussel was allang bekend dat Frankrijk aasde op deze post. Frankrijk heeft zich geërgerd aan de huidige Britse commissaris van Buitenlandse Handel, Sir Leon Brittan, die in Franse ogen een veel te Angelsaksische voorstander van vrijhandel is. Met Pascal Lamy krijgt een Fransman volgend jaar een sleutelpositie bij de nieuwe onderhandelingsronde van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

Er zijn meer portefeuilles van kandidaat-commissarissen die door stevige druk van lidstaten totstandgekomen lijken te zijn. De Duitser Günter Verheugen heeft de portefeuille Uitbreiding gekregen, die Duitsland alleen al om geopolitieke redenen buitengewoon aan het hart gaat. De Brit Chris Patten wordt voor Buitenlandse Betrekkingen en Veiligheidsbeleid verantwoordelijk, een gebied waarop Groot- Brittannië juist de afgelopen tijd een actieve rol probeert te spelen.

Het was dus gecompliceerd overleggen en puzzelen voor Prodi, die zijn Italiaanse landgenoot Mario Monti ook iets anders wilde bezorgen, hoewel deze zich de afgelopen jaren zeer deskundig heeft getoond als commissaris voor de Interne Markt.

'Commissarissen op hun plek'

Monti kreeg Mededinging, de portefeuille die groot gewicht heeft gekregen dankzij de manier waarop de aftredende Belgische eurocommissaris Karel van Miert deze heeft beheerd. Aldus met namen en portefeuilles schuivend, verplaatste Prodi volgens Brusselse diplomaten de Nederlander Frits Bolkestein van Buitenlandse Handel naar Mededinging, zoals eerder gisteren nog leek, en ten slotte naar Interne Markt. Maar hij herhaalde gisteren tijdens zijn persconferentie voortdurend: aan alle kandidaat-commissarissen zijn de portefeuilles toebedeeld waarvoor ze de beste kwaliteiten hebben.

Toch kan geen van de kandidaat-leden van Prodi's ploeg zeggen er slecht vanaf te zijn gekomen. Daarvoor is de door Prodi tot stand gebrachte nieuwe samenstelling van de portefeuilles te evenwichtig gebeurd. De nieuwe Commissie krijgt twee vice-voorzitters met speciale taken: de Brit Neil Kinnock moet de Brusselse bureaucratie hervormen en de Spaanse Loyola de Palacio gaat zich naast haar portefeuille Transport en Energie richten op de gevoelige betrekkingen met het Europees Parlement. Maar bij de andere kandidaat-eurocommissarissen kan niet echt van zware en lichte portefeuilles worden gesproken. Hoe zwaar het gewicht van eurocommissarissen in de ploeg van Prodi wordt zal afhangen van hun persoonlijkheden, zoals Van Miert in de huidige. Bovendien zullen omstandigheden een rol spelen, zoals de gekke koeienziekte tijdens het mandaat van de aftredende Commissie de portefeuille van volksgezondheid en consumentenbelangen aan gewicht heeft doen winnen.

Het is zeer de vraag hoe het Europees Parlement, gedomineerd door christen-democraten, de ploeg van Prodi, sterk socialistisch gekleurd, zal ontvangen. Daarnaast zullen verscheidene kandidaat-commissarissen het parlement prikkelen tot kritische vragen tijdens de hoorzittingen in september. Zo kan de Fransman Lamy rekenen op vragen over zijn rol in het kabinet van de voormalige commissievoorzitter Jacques Delors. Volgens het comité van wijzen dat in maart een rapport uitbracht dat leidde tot het aftreden van de Commissie Santer, is Delors' kabinet betrokken geweest bij een frauduleus contract van de Commissie met een bewakingsdienst.

De Finse kandidaat Liikanen kan aan de tand worden gevoeld over de organisatie van de huidige Commissie, waarvoor hij op dit ogenblik verantwoordelijkheden heeft. Het parlement krijgt begin september een rapport van hetzelfde comité van wijzen dat in maart voor opschudding zorgde. Vergeleken bij die omstandigheden kunnen vragen naar Bolkesteins euroscepsis in het niet vallen. Prodi wil het Europees Parlement niet meer ruimte geven dan waar het volgens het Verdrag van de Europese Unie recht op heeft. Het kan zijn hele ploeg afwijzen, maar geen individuele kandidaat-commissarissen wegsturen. Maar Prodi heeft er geen enkel belang bij om het tot een krachtmeting over bevoegdheden te laten komen. Zijn kandidaat-Commissie is nog niet klaar.

Prodi maakt zijn beloftes niet waar (NRC Handelsblad, 9 juni 1999)

Bolkestein krijgt Interne Markt (NRC Handelsblad, 9 juni 1999)

Dossier Crisis Europese Commissie

( a d v e r t e n t i e s )