NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur BRAM POLS
BRUSSEL, 11 MAART. De ministers van Landbouw van de Europese Unie hebben hun overleg in Brussel over de financiering van een nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid vannacht afgerond zonder akkoord. Een compromisvoorstel, waarbij Nederland een voorbehoud heeft gemaakt, zal eind deze maand in Berlijn aan de Europese regeringsleiders en staatshoofden worden voorgelegd.

Dit voorstel, van de Duitse voorzitter Karl-Heinz Funke, komt erop neer dat de EU vanaf 2001 tot en met 2006 312 miljard euro uitgeeft aan landbouw. Eind vorige maand stelden de Europese regeringsleiders een plafond van 307 miljard euro aan die uitgaven, uitgaand van 'reële nulgroei plus twee procent inflatie per jaar'.

De landbouwministers hebben niet gestemd over het compromisvoorstel. Volgens minister Apotheker is duidelijk dat Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Nederland een voorbehoud maken bij de financiële aspecten. Portugal heeft zich nadrukkelijk tegen het compromis uitgesproken.

Er is na tweeënhalve week van beraadslagingen dus geen akkoord, geen overeenstemming of compromis, zei minister Apotheker vanochtend, ,,wij hebben de onderhandelingen afgerond.'' De beslissing is nu aan de Europese top, die zich later deze maand in Berlijn buigt over de toekomst van Europa in verband met de toetreding van nieuwe lidstaten. De plannen daartoe en de financiële gevolgen ervan heeft de Europese Commissie verwoord in de zogeheten Agenda 2000.

Het Nederlandse kabinet deelt het voorbehoud van Apotheker wegens de financiële consequenties. De Tweede Kamer is sceptisch omdat de financiële paragraaf niet sluit.

De Landbouwministers bespraken in de laatste fase van hun onderhandelingen vooral inhoudelijke kanten van het landbouwbeleid. Apotheker toonde zich daarover vanochtend redelijk tevreden, omdat hij een aantal Nederlandse eisen ingewilligd kreeg.

Van de plannen van de Commissie resteert weinig

Eurotop bepaalt waarde landbouwcompromis

De Landbouwministers van de Europese Unie zijn vannacht uiteengegaan zonder akkoord over het communautaire landbouwbeleid voor de zes jaar tot en met 2006. Toch is er volgens Eurocommissaris Franz Fischler grote politieke moed getoond. Het laatste woord is eind deze maand aan de Europese regeringsleiders.

Door onze redacteur BRAM POLS

BRUSSEL 11 MAART. ,,Grote beslissingen over het landbouwbeleid, zoals over de melkquota en de MacSharry-plannen, zijn allemaal genomen door regeringsleiders. Ik vrees dat dat deze keer weer gebeurt. Maar voor ons als landbouw is het niet gunstig dat de regeringsleiders de besluiten nemen'', zei Noël Devisch, voorzitter van de Belgische Boerenbond, precies een maand geleden. Hij deed die uitspraken aan de vooravond van de besprekingen over Agenda 2000, waarin de Europese Commissie het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid heeft geschetst.

Devisch heeft gelijk gekregen. Naar in de loop van de afgelopen nacht duidelijk werd, is van de plannen van de Commissie bitter weinig overgebleven tijdens de onderhandelingen van de vijftien ministers van Landbouw. Maar voor zover er een alternatief op tafel ligt, zal eind deze maand de Europese top in Berlijn moeten uitmaken of daar nog iets van terechtkomt. Want hoewel de oorspronkelijke plannen ten aanzien van de landbouw uit het document Agenda 2000 voor een goed deel zijn uitgekleed, komen de kosten van de nu overeengekomen plannen nog steeds te hoog uit.

Met name Nederland en Duitsland hebben geëist dat een nieuw landbouwbeleid voor de jaren van 2001 tot en met 2006 jaarlijks reëel niet meer mag kosten dan de 40,5 miljard euro die het dit jaar kost. Alleen de inflatie (twee procent) mag worden gecorrigeerd.

De vannacht overeengekomen plannen overschrijden dat plafond toch. Volgens die nulgroei-plus-inflatie zouden de kosten tot en met 2006 maximaal 307 miljard euro mogen bedragen. Het compromis kost 312 miljard euro, een overschrijding met vijf miljard euro dus, ofwel 11 miljard gulden. Dat heet in Brusselse termen 'minimaal', maar de vraag is hoe de regeringsleiders daarover zullen denken als ze 24 en 25 maart in Berlijn bijeen zijn.

Voor de ministers van Landbouw van Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Nederland was die 'minimale' overschrijding in elk geval reden genoeg om aan het eind van de onderhandelingen een voorbehoud te maken. Portugal verklaarde zich zelfs mordicus tegen, al had dat te maken met het feit dat de Portugezen vinden dat niet voldoende aan hun eisen is tegemoetgekomen. De Duitse voorzitter Karl-Heinz Funke deed er vervolgens verstandig aan van stemming af te zien, omdat zich in dat geval een duidelijke 'blokkerende minderheid' had afgetekend, waardoor de regeringsleiders in Berlijn zich helemaal nergens meer over hadden kunnen uitspreken.

Voor zover de top in Berlijn zich niet meer inhoudelijk bezighoudt met het toekomstige landbouwbeleid, zal er duidelijkheid moeten komen over de vraag hoe het 'gat' van vijf miljard moet worden gedicht. Dat kan, zo stelde minister Apotheker vannacht, met co-financiering of met degressieve inkomenssteun.

In het eerste geval dragen de lidstaten zelf een percentage bij aan de inkomenssteun van de boeren, waardoor zij minder behoeven af te dragen aan Brussel. In het tweede geval wordt de inkomenssteun op termijn gereduceerd. Duitsland als netto-betaler is steeds voorstander geweest van co-financiering, terwijl Frankrijk als netto-ontvanger het liefst degressieve steun zou zien.

Dat zou in Berlijn dus opnieuw vuurwerk kunnen opleveren, maar gezien de hoogte van het bedrag mag ervan worden uitgegaan dat daar toch niet al te grote problemen van zullen komen.

De Franse minister van Landbouw, Jean Glavany, zei afgelopen nacht dat het resultaat van de onderhandelingen tweeslachtig was en er wel degelijk een risico bestaat dat de regeringsleiders het stuk onderuit halen. Hij benadrukte bovendien dat er feitelijk helemaal geen resultaat was behaald omdat het niet op een stemming is aangekomen. ,,Het heeft dus weinig zin om uitspraken over dit stuk te doen, omdat de top in Berlijn pas zal uitmaken wat de status ervan is,'' aldus Glavany, die twee weken eerder na een langdurig nachtelijk beraad als enige toejuichte dat er geen overeenstemming was.

Van de plannen van de Europese Commissie, zoals die zijn verwoord in Agenda 2000, is intussen weinig over. De noodzakelijke afbouw van de garantieprijzen voor zuivel is om te beginnen uitgesteld tot 2003, waarna die prijzen in drie jaar stapsgewijs steeds met vijf procent zullen worden verlaagd. Commissaris Fischler heeft steeds onderstreept dat die garantieprijzen meteen te beginnen in 2001 met vijftien procent omlaag moeten. Anders zou toetreding van Midden- en Oost- Europese landen onmogelijk zijn. Bovendien zou de Unie in conflict kunnen komen met de Wereldhandelsorganisatie WTO, die de Europese concurrentievervalsing niet langer duldt.

Niet alleen op dat punt heeft de Commissie uiteindelijk bakzeil gehaald, ook wat de melkquotering betreft gaan nu problemen ontstaan. Onder het Duitse voorzitterschap is overeengekomen die quota met anderhalf procent op te rekken, waarbij Griekenland, Spanje, Italië (dat zijn quotum jaarlijks toch al fors overschrijdt), Ierland en Noord- Ierland nog eens extra quota krijgen. Dat leidt onvermijdelijk tot een overproductie die de laatste jaren nu juist tot vrijwel nul was teruggebracht.

Ook op het 'akkerbouwdossier' heeft de Commissie het nakijken. De prijzen worden bij graan in 2001 met tien procent verlaagd en het jaar daarop nog eens met tien procent, terwijl de Commissie in één keer dertig procent had gewild. De vermoeide Eurocommissaris Franz Fischler zei vanacht na afloop van de beraadslagingen niettemin dat de ministers ,,grote politieke moed hadden getoond bij het nemen van beslissingen die voor velen onverkwikkelijk zijn.'' Volgens Fischler zal het pakket van maatregelen ervoor zorgen dat de Europese boer een betere concurrentiepositie op de wereldmarkt krijgt. Bovendien zal de Europese consument de voordelen ervan gaan merken. Niet alleen Fischler was tamelijk opgetogen, ook voorzitter Karl-Heinz Funke toonde zich tevreden: ,,We hebben uiteindelijk de spijker op z'n kop geslagen en dit akkoord is volkomen gerechtvaardigd. Ik ben ervan overtuigd dat het stand zal houden.''

Resultaten landbouwoverleg

Reële 'nulgroei' van de landbouwuitgaven (alleen twee procent inflatiecorrectie) voor de periode 2001-2006 is niet gelukt. Het 'akkoord' kost over die periode van zes jaar ruim vijf miljard euro meer dan de Europese regeringsleiders willen.

De prijzen voor akkerbouwprtoducten dalen volgend jaar met 10 procent en worden in 2001 nog eens met een zelfde percentage verlaagd.

De hervormingen in de zuivelsector worden uitgesteld. Vanaf 2003 worden tot 2006 de garantieprijzen jaarlijks met 5 procent verlaagd.

Melkquota worden voor alle landen met 1,5 procent verhoogd. Griekenland, Spanje, Italië, Ierland en Noord-Ierland krijgen een extra verhoging. De totale stijging van het Europese quotum bedraagt 2,4 procent.

Melkveehouders krijgt inkomenscompensatie op grond van melkquotum, niet op grond van het aantal koeien. De inkomenscompensatie gaat ook gelden voor houders van kalveren.

Boeren die aardappelen telen voor de zetmeelindustrie krijgen 75 procent inkomenscompensatie in plaats van de 44 procent die de Commissie in Agenda 2000 had voorgesteld.

Zie ook:
Landbouwoverleg EU afgebroken (26 februari 1999)

Chaos (24 februari 1999)

Rechter blokkeert wet varkenssector (23 februari 1999)

Massaal protest boeren in Brussel (22 februari 1999)

NRC Webpagina's
11 MAART 1999

( a d v e r t e n t i e s )