NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent HANS STEKETEE
LONDEN, 10 OKT. De prijs voor het slimste eufemisme gaat deze week naar Tony Hall, zakelijk directeur nieuwsprogramma's van de BBC. De Britse publieke omroep gaat een andere toon aanslaan, zei hij: niet langer ,,als een ouder die een kind toespreekt, maar als de ene volwassene tegen de andere''. Daarmee leek hij te zeggen dat de kijker voortaan serieus wordt genomen. Maar vermoedelijk bedoelde hij iets anders: de BBC gaat op de hurken zitten en spreekt de kijker voortaan toe als het ene kind het andere.

Deze week presenteerde Hall zijn strategie voor een reusachtige herverkaveling van de nieuwsdienst. Alle bulletins en actualiteitenprogramma's gaan op de schop, bestaande nieuwsprogramma's verdwijnen en andere verschijnen. Hetzelfde geldt voor een aantal vaste presentatoren.

Voor het plan waren nodig: anderhalf jaar, zeven ton, 7.500 vraaggesprekken met individuele 'nieuwsconsumenten' en een onbekend aantal discussies in 'klankbordgroepen'. De belangrijkste conclusie: kijkers willen bij het nieuws twee dingen weten. Eén: waarom is dit belangrijk? En twee: wat heb ik hier zelf aan?

Schokkend? Niet echt. Maar wel nuttig, vindt Hall. Dat de BBC er vaak niet in slaagt een antwoord te geven op de eerste vraag is de schuld van het jargon. Zeker de helft van de ondervraagden kon niet zeggen wat de betekenis is van backbenchers (de minder belangrijke leden van het Lagerhuis, die op de achterste banken zitten), whitepaper (witboek, regeringsdocument) en whip (letterlijk: de zweep, parlementariërs die de partijdiscipline in de fractie moeten handhaven). Zulke woorden moeten daarom voortaan van de buis verdwijnen.

,,Dit is geen kwestie van dumbing down (dommer doen dan nodig)'', zegt Hall. ,,Wij moeten alleen niet langer praten als de ene expert tegen de andere, maar zo dat het publiek ons begrijpt - ze willen zich niet buitengesloten voelen, dat was heel duidelijk.''

Intussen is niet duidelijk of de ondervraagden eigenlijk wel belangstelling hadden voor politiek en die tamelijk ingeburgerde termen ook wílden snappen. Mensen die geënquêteerd worden geven nu eenmaal graag sociaal wenselijk antwoorden: eerder wat ze denken dat de ondervragers willen horen dan wat ze zelf vinden.

De BBC gaat ook de tweede vraag (What's in it for me?) beter beantwoorden. Nieuws uit het onderwijs, economie, wetenschap en onderwijs zal voortaan vooral worden behandeld ,,vanuit het standpunt van de consument''. Het Six O'Clock News, het journaal dat om zes uur (Britse tijd) op BBC1 wordt uitgezonden, gaat dit najaar als eerste onder het mes. Internationaal nieuws en andere 'zware' onderwerpen maken plaats voor luchtige lifestyle en meer nieuws uit de regio. Met een nieuwe presentator, waarschijnlijk de fotogenieke Jill Dando.

Wat Hall niet zegt, maar wat iedereen weet, is dat de BBC de hete adem van de commerciële concurrent ITV in de nek voelt. Want de veranderingen bij het Six O'Clock News komen precies op het moment dat ITV News at Ten, een news show naar Amerikaans model, verzet naar half zeven.

Kijkers trekken, kan niet schelen wie, is kennelijk belangrijker dan al het het nieuws inzichtelijk te maken voor een zo groot mogelijk publiek. ,,Zo stompt de publieke omroep langzaam af'', schreef The Independent deze week. ,,Wereldnieuws is te moeilijk voor de doorsnee divanbuizer rond theetijd. Maar als het wereldnieuws echt te saai is, is het juist aan de omroep om het beter te presenteren.''

Welnee, zeggen de BBC-managers nu, geschokt over de protesten. Het Nine O'Clock News gaat juist méér buitenlandse onderwerpen doen en Panorama krijgt meer geld voor onderzoeksjournalistiek. Die concessie wordt nu uitgelegd als een overwinning voor John Simpson en Kate Adie, de bekendste gezichten van de BBC-buitenlandverslaggeving die een ongekende rel trapten toen Halls plannen deze zomer uitlekten.

Het past in een trend om elke publieksgroep op elk moment van de dag een eigen programma te geven: narrowcasting lijkt broadcasting definitief te vervangen. Nu Sky binnenkort tientallen kanalen digitale betaal-televisie opent kan de BBC niet achterblijven.

Maar hoe lang het 'buitenland-getto' blijft bestaan, is intussen de vraag. Want de kijkers die nu wegzappen zodra Rwanda of Pakistan in beeld verschijnen, blijven dat vast ook doen zodra John Simpson hun toespreekt uit Peru.