Soms was de superioriteit van Armstrong schijn

De laatste Tour van deze eeuw kreeg niet de spannende ontknoping waarop voor de start zo vurig was gehoopt. Thuisblijvers spraken van een saaie ronde, maar wielerliefhebbers genoten.

Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN

ROTTERDAM, 26 JULI. Een glibberig algenpad had meer invloed op de uitslag van de Tour de France dan de hoogste berg of de langste tijdrit. In de tweede etappe zorgde een valpartij bij de Passage du Gois voor de uitschakeling van een belangrijke kanshebber. De Zwitser Alex Zülle gleed onderuit op het gladde wegdek. Hij verspeelde ongeveer zeven minuten op zijn rivaal Lance Armstrong, die in de resterende achttien etappes zijn voorsprong op Zülle nauwelijks wist te vergroten. Ofwel: hoe spannend was de Tour geweest, wanneer de organisatie voor een minder gevaarlijke route had gekozen aan de Franse kust?

Waarschijnlijk hadden Armstrong en Zülle een prachtig duel uitgevochten. Twee renners met een bijzonder verleden. Een voormalige kankerpatiënt tegen een voormalige dopingzondaar. Waarschijnlijk had Armstrong de onderlinge wedstrijd in zijn voordeel beslist. Hij is meer een winnaarstype dan Zülle, die in deze ronde vijf keer als tweede eindigde. Armstrong won vier dagprijzen en daarmee onderscheidt hij zich van zijn meeste voorgangers. De Fransman Fignon won de Tour van 1984 met vijf dagprijzen. Sindsdien behaalde geen enkele eindwinnaar meer dan drie zeges.

Armstrong had na de eerste tijdrit bij Metz schijnbaar weinig moeite zijn leidende positie te verdedigen. Van een afstand leek de krachtsinspanning van de geletruidrager beperkt. De televisiekijkers zagen een vertrouwd beeld, toen de helpers van US Postal eerst het vuile werk opknapten en de kopman daarna het karwei afmaakte. Maar de volgers in de karavaan zagen Armstrong zweten in de Alpen, ploeteren in de Pyreneeën en bijna breken in de laatste tijdrit bij Futuroscope. Wie de Tour wint, verdient een standbeeld. Wie de triomftocht als een walk-over beschouwt, heeft geen hart voor de wielersport.

De laatste Tour van deze eeuw werd slechts ten dele gekenmerkt door dopingnieuws en dopinggeruchten. De Franse justitie deed geen huiszoekingen en de wedstrijdleiding hoefde geen enkele renner naar huis te sturen. Tijdens de gezondheidscontroles van de internationale wielrenunie (UCI) bleken alle coureurs over een toelaatbare hematocrietwaarde te beschikken, waarmee nog niet bewezen is dat zij geen EPO gebruiken. Sterker nog, volgens de Nederlandse arts Lon Schattenberg, voorzitter van de medische commissie van de UCI, is de gemiddelde hematocrietwaarde nog even hoog als vorig jaar. De geur van verboden middelen hangt nog altijd boven het peloton.

Op de gele trui van Armstrong kleeft een lichte smet. Vanaf de eerste week werd zijn naam in verband gebracht met het gebruik van corticosteroïden. Naar later bleek had hij toestemming gevraagd een (Spaans) zalfje te gebruiken tegen zadelpijn. Zijn handelwijze past in het beeld dat de voormalige soigneur Willy Voet voor aanvang schetste. Nu het gebruik van cortocosteroïden in de urine opspoorbaar is, zullen veel renners een blessure simuleren die het gebruik van de ontstekingsremmers mogelijk maakt, luidde de voorspelling van Voet. Hij was vorig jaar de spil in het dopingschandaal bij Festina. Armstrong beklaagde zich over de suggestieve verhalen in de Franse pers. Hij wil Le Monde aanklagen. Deze krant betichtte hem vorige week van dopinggebruik. Maar Armstrong ging te ver in zijn algemene kritiek op de media. Na de Tour Dopage van 1998 hebben de journalisten genoeg reden om de renners te wantrouwen.

Trouwe wieleradepten verwijzen naar vergelijkbare wantoestanden onder bijvoorbeeld zwemmers en atleten. Deze sporters worden minder vaak op doping gecontroleerd en lopen daardoor minder snel tegen de lamp. Bij het EK zwemmen in Istanbul en het WK atletiek in Sevilla zullen de verslaggevers de komende weken minder hijgerig naar injectienaalden zoeken. Het is de vraag of de zwemmers en de atleten daardoor beter af zijn dan de wielrenners. Doping is geen taboe in het cyclisme en de verschillende hoogwaardigheidsbekleders lijken eindelijk bereid de handen ineen te slaan.

In Frankrijk heerst een ambivalente houding tegenover verboden middelen. De Franse wielerbond en de Franse justitie voeren een stringent dopingbeleid. Maar het gros van de bevolking heeft de zeer verdachte Richard Virenque in de armen gesloten. Hij kreeg gisteren voor de vijfde keer de bolletjestrui omgehangen. Zonder Virenque, die pas op het allerlaatste moment een startbewijs kreeg, zouden de Franse wielerfans weinig reden tot juichen hebben gehad. Voor het eerst sinds 1926 won geen enkele Fransman een etappe in de Tour. Voor Nederland verliep het belangrijkste wielerevenement teleurstellend. Outsider Michael Boogerd was hopeloos uit vorm, nadat hij in het voorjaar aansluiting had gevonden bij de wereldtop. De kopman van Rabobank was desondanks de beste Nederlander met een 56ste plaats. Zijn Nederlandse ploeggenoten reden eveneens anoniem mee. Ze klaagden over de beperkte medische faciliteiten tijdens de Tour, als gevolg van de strenge voorschriften in Frankrijk. Het is de vraag of een paar extra zoutoplossingen tot meer successen hadden geleid. Voor het eerst sinds 1993 won geen enkele Nederlander een etappe in de Tour. Het gebrek aan dagprijzen was mede een gevolg van de afwezigheid van Jeroen Blijlevens. De renner won de laatste vier jaar telkens een massasprint. Daarmee verbloemde Blijlevens het magere niveau van de Nederlandse wielersport. Samen met Boogerd is hij de vaandeldrager van een weinig talentvolle generatie.