VOETBALGEWELD

De Nederlandse media besteedden de afgelopen jaren veel aandacht aan voetbalgeweld. Wie kent niet de imponerende foto van 'fotojournalist van het jaar' Marcel Molle: drie agenten die hun dienstpistool trekken op de Rotterdamse Coolsingel om een - op de foto niet zichtbare - schare voetbalsupporters in bedwang te houden. Televisiezender RTL4 charterde zelfs een bus om Feyenoord-hooligans naar de studio te transporteren voor een vraaggesprek. Reality-tv van de bovenste plank.  

Soorten voetbalgeweld Volgens de onderzoekers van het in 1997 verschenen rapport Voetbalvandalen/voetbalcriminelen bestaan er drie typen voetbalvandalen: de harde kernen, relschoppers zonder binding met het voetbal en supporters die zich schuldig maken aan het roepen van leuzen. De harde kernen zijn relatief klein en worden omringd door een aantal 'uitvoerders' en 'meelopers'. Van de harde kernen is vooral die van Feyenoord berucht. Maar ook die van Ajax, PSV, FC Utrecht, ADO Den Haag, NAC, Twente en AZ hebben geen beste reputatie.

De tweede categorie - de relschoppers - neemt volgens de onderzoekers snel in omvang toe. Deze groep bestaat uit 'jonge jongens die gewoon een stukje vertier en uitleving vinden bij het voetbalgebeuren'. Zij grijpen elke mogelijkheid aan om 'wat te doen'.

De derde groep beperkt zich tot verbaal geweld en vertoont weinig overeenkomsten met de andere categorieën.  

Profielschets De harde kernen bestaan veelal uit mannen tot 35 jaar. Zij komen over het algemeen uit de wat lagere sociale milieus. Met name de jonge leden van de harde kernen hangen rond in coffeeshops en zijn in het dagelijks leven ook wel eens gewelddadig. De oudere leden trekken buiten het voetbalstation minder met elkaar op. Dat neemt niet weg dat hun invloed groot is; een telefoontje is voldoende om de uitvoerders binnen no time op te trommelen voor 'een klus'.  

Aard van het geweld Fysiek geweld binnen het stadion komt steeds minder voor; daar buiten des te meer. Waar voetbalsupporters van verschillende clubs elkaar vroeger bij toeval troffen, worden er nu afspraken gemaakt voor een vechtpartij voor of na de wedstrijd. Vooral de 'slag bij Beverwijk', waarbij relschoppers van Feyenoord en Ajax elkaar troffen langs de A10 en de Amsterdammer Carlo Picorni om het leven kwam, is berucht.

Ook het verbale geweld lijkt zich te verharden. Was enkele jaren geleden een uitlating als 'hi ha hondelul' al aanstootgevend, tegenwoordig schrikken supporters niet meer terug voor antisemitische of racistische leuzen.

Niet alle leuzen zijn echter te herleiden tot extreem-rechtse denkbeelden. Pogingen van de CP en de CD, enkele jaren geleden, om te infiltreren in de harde kernen van Ajax en Rotterdam mislukten jammerlijk volgens de onderzoekers.  

Organisatiegraad Vooral wanneer supporters in dezelfde gemeente wonen, hebben ze buiten de wedstrijden om regelmatig contact met elkaar. Een belangrijk verschil met enkele jaren geleden is dat de diverse harde kernen elkaar tegenwoordig ook ontmoeten om strategieën te bepalen of acties op touw te zetten. De gewenste confrontaties worden zo beter voorbereid, aldus de onderzoekers. De hoge organisatiegraad is ook te danken aan het Internet en de mobiele telefonie; de effectiviteit van deze communicatiemiddelen werd tijdens de Beverwijk-rellen eens te meer duidelijk.