Dossier Midden-Oosten

Nieuws

Vredesonderhandelingen

Conflictpunten

Geschiedenis van het conflict

Medespelers

Documenten

Israël en Palestijnen beloven einde geweld

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
TEL AVIV, 17 OKT. De Amerikaanse president Bill Clinton is erin geslaagd een belofte tot beëindiging van het geweld tussen Israël en de Palestijnen los te krijgen tijdens de internatio nale nood-top in de Egyptische badplaats Sharm el-Sheikh.

President Clinton zei vanmiddag in Sharm el-Sheikh dat de partijen zijn overeengekomen onmiddellijke maatregelen te nemen om een einde te maken aan de confrontaties en ophitsing en toe te zien op herstel van de rust. Beide partijen zullen onmiddellijk de status quo van voor het uitbreken van de Palestijnse opstand herstellen. Dat houdt in herlocatie van Israëlische troepen, heropening van het vliegveld van Gaza en heropening van grensovergangen tussen Israël en de Palestijnse gebieden. Tegelijk zal de samenwerking op veiligheidsgebied tussen beide partijen worden versterkt. Clinton zei ook dat er een commissie van onderzoek zal komen naar de oorzaak van de onrust, met medewerking van de Verenigde Naties. Het rapport van deze commissie zal aan de Amerikaanse president worden voorgelegd. De VS zullen met de partijen overleggen over hervatting van het vredesoverleg op basis van resolutie 242 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Clinton noemde zijn verklaring belangrijk. Maar hij zei zich geen illusies te maken gezien de aard van de moeilijkheden die moeten worden overwonnen. Niettemin lijkt deze uitkomst van de top in Sharm el-Sheikh aanzienlijk positiever dan eerder werd verwacht.

Om mislukking van de top in Sharm el-Sheikh te voorkomen had Clinton eerder zijn terugkeer naar de VS tot vanavond uitgesteld. Ondanks de chronische sfeer van wantrouwen tussen Israëls premier Ehud Barak en de Palestijnse leider Yasser Arafat wist hij beide kemphanen alsnog te overreden akkoord te gaan met zijn presidentiële verklaring.

Een eerste straaltje hoop begon over de onderhandelingen te schijnen toen Barak en Arafat na elkaar volledig te hebben genegeerd gisteravond tijdens een diner van de leiders van de delegaties enkele woorden met elkaar wisselden. Volgens de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Ben Ami stond Arafats weigering de Tanzim, de gewapende Fatah- jeugd, opdracht te geven de strijd te staken aanvankelijk een positieve wending van de top in de weg. Tegenover radio Israël zei hij gisteren dat Arafat de Palestijnse strijd op zijn minst wilde voortzetten tot de Arabische top van komend weekeinde in Kairo. De Palestijnen op hun beurt meldden dat Israëls weigering in te stemmen met de vorming van een internationale commissie van onderzoek naar de oorzaak van het uitbreken van de Palestijnse opstand een doorbraak in Sharm el-Sheikh in de weg stond. Tijdens een bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken in Sharm el-Sheikh ontaardde een debat tussen minister Ben Ami en de Palestijnse onderhandelaar Saeb Erekat gisteren nog in een scheldpartij. De tekst van deze verbale oorlogsvoering werd vanmorgen in de krant Ma'ariv gepubliceerd. Ben Ami zei tegen Erekat dat de Palestijnen een internationale commissie van onderzoek willen vormen als alibi om het vredesproces te stoppen. Erekat: " Hoe durf je dat te zeggen? Je bent alleen met geweer een held tegen ons." Ben-Ami: "Hou je koest. Stop met die verschijningen van je op CNN. Hier zijn geen camera's. Kijken jullie (andere ministers) me eens aan. Zou een van jullie hebben ingestemd met zo'n internationale commissie van onderzoek als er zoiets als bij ons plaats heeft in jullie landen gebeurt?"

De Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken :"We hebben geen keus. We moeten hier met een akkoord weggaan. Zo niet, dan vliegt het hele gebied in brand." Erekat ;" Drie miljoen mensen zijn omsingeld en hebben honger."

Ben Ami: "Zorg er eerst voor dat de Tanzim ophouden met schieten." Daarna zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright dat de bewapening van de Tanzim strijdig is met de akkoorden van Oslo. Ook haar Egyptische collega, Amr Moussa, mengde zich in de dialoog met de opmerking dat meer dan honderd Palestijnen zijn vermoord en dat er wapens worden ingezet tegen ongewapende mensen.

Een Palestijn werd vanmorgen gedood door een kolonist nabij de nederzetting Itamar op de bezette Westelijke Jordaanoever. Dit gebeurde nadat een vrouw met haar baby die zich op een heuvel nabij de nederzetting bevond, zich bedreigd voelde door een groep Palestijnen die waarschijnlijk olijven gingen plukken. De vrouw vroeg om hulp waarna een kolonist het vuur opende op de Palestijnen. Behalve een Palestijnse dode werden nog twee Palestijnen gewond. De Israëlische onderhandelaars zeggen dat de strijd om de gunst van de publieke opinie een van de belangrijkste aspecten is van de top in Sharm el-Sheikh. Israëlische onderhandelaars en journalisten zeggen dat de Palestijnen deze slag van Israël winnen.