Dramatisch jaar voor Alitalia
Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER
ROME, 29 APRIL. In Rome is de breuk met KLM hard aangekomen. Alitalia zit in financiële
problemen en zal moeite hebben KLM terug te betalen.
Alitalia probeert er het beste van te maken, maar dat de KLM de verloving
heeft uitgemaakt, is bijzonder hard aangekomen in Rome. De kritiek vanuit
Amstelveen op de gebrekkige besluitvorming raakt een open zenuw, en de toekomstperspectieven
voor de nationale luchtvaartmaatschappij zijn ineens een stuk slechter.
De breuk ,,schept een buitengewoon ernstige situatie'', zei de voorzitter
van de Kamercommissie voor Transport, Ernesto Stajano. Hij zei dat nu ,,het
overleven van Alitalia als hoofdrolspeler in het Europese transport door de
lucht'' in gevaar komt.
De maatschappij zelf probeert onrust te voorkomen. Woordvoerder Enrico
Lepri zei dat het besluit niet als een verrassing komt omdat de twee maatschappijen
voortdurend met elkaar in gesprek zijn gebleven. Alitalia ,,is ervan overtuigd
zijn strategische doelen te kunnen bereiken,'' zegt de maatschappij in een
verklaring. Daarbij wijst het staatsbedrijf op zijn ,,strategische assets'',
zijn ,,sterke worteling'' op de Italiaanse en Europese markt en zijn ,,solide
projectie'' op de intercontinentale markt.
De cijfers geven een minder gunstig beeld. Alitalia verkeert in financiële
problemen. In febuari waarschuwde de maatschappij dat ,,het scenario voor
2000 er dramatisch uitziet''. Alitalia zal moeite hebben de KLM zijn investering
voor het nieuwe vliegveld Malpensa terug te betalen. De vloot is verouderd
en vooral geschikt voor de middellange-afstand. De halfslachtige ontwikkeling
van Malpensa scheelt Alitalia tientallen miljoenen guldens per maand aan inkomsten,
en door de slechte financiële situatie kan er voorlopig geen sprake zijn
van privatisering van de 53 procent die nog in staatshanden is - dat zou dan
een uitverkoop ver onder de prijs worden.
De raad van bestuur komt dinsdag bijeen om de nieuwe situatie te bespreken.
In het verleden is gesuggereerd dat Air France meteen op de stoep zou staan
als de KLM de verloving zou uitmaken. Een probleem daarbij is dat Air France
en Alitalia veel minder complementair zijn. Bovendien proberen deze maatschappijen
zich allebei te ontworstelen aan de stroperige en verpolitiseerde cultuur
van een staatsbedrijf: in dit opzicht was de KLM voor veel Alitalia-werknemers
een welkome invloed.
Het Italiaanse ministerie van transport liet weten ,,verrast'' te zijn
door het besluit. ,,De meest recente besluiten van de Italiaanse regering
hebben een duidelijker perspectief geboden aan de ontwikkeling van de hub
en het beschermen van de investeringen die in Malpensa zijn gedaan,'' zei
het ministerie in een verklaring.
Maar ook Kamerlid Stajano zei dat Alitalia het slachtoffer is geworden
van ,,verkeerde keuzes van de regering''. Malpensa is omgeven door een reeks
polemieken, met als dieptepunten de constatering dat er geen goed onderzoek
was gedaan naar de milieu-effecten en de onduidelijkheid over de vraag wanneer
welke vluchten zouden moeten verhuizen van Linate naar Malpensa.
Eigenlijk wilde alleen Alitalia Malpensa echt. Veel reizigers bleven Linate
prefereren. De omwonenden klaagden over geluidsoverlast. De vliegvelddirectie,
die zowel Linate als Malpensa onder zich heeft, probeerde op twee paarden
tegelijk te wedden. De minister van Transport spaarde kool en geit met proefperiodes
voor geluidsoverlast en een plan waarbij beide vliegvelden veel vluchten hadden.
Buitenlandse maatschappijen hebben deze verwarring met succes uitgebuit door
bij de Europese Commissie te lobbyen.