Dossier KLM

Nieuws

Achtergrond

British Airways

Alitalia

Northwest Airlines

Financieel

Links




Reacties

Door ESTHER ROSENBERG
ROTTERDAM, 3 FEBR. KLM presteert onder het niveau van Europese concurrenten. De kosten lopen uit de hand omdat de luchtvaartmaatschappij te weinig kan profiteren van samenwerkingsverbanden.

De gisteren gepresenteerde resultaten van het derde kwartaal lagen volgens KLM ,,in lijn met eerder afgegeven prognoses''. Maar hoezeer de verwachtingen van analisten ook uiteen liepen: de resultaten waren een stuk slechter dan de slechtste prognoses. Het moet KLM zelf ook zijn tegengevallen. Het bedrijf voorspelde dat het in de tweede helft van het boekjaar 200 miljoen gulden aan kerosine kwijt zou zijn. Dit is nu bijgesteld naar 260 miljoen gulden. De brandstofkosten stegen in het derde kwartaal met 41 procent.

De inkomsten vallen bij alle luchtvaartbedrijven tegen, maar de kosten zijn bij KLM harder opgelopen dan bij de concurrenten. De hele bedrijfstak heeft in Europa te kampen met hoge brandstofprijzen, ongunstige wisselkoersen en overcapaciteit. Analisten verwachten dat bedrijven als British Airways, SAS en Finnair - die binnenkort hun kwartaalcijfers presenteren - eveneens in de rode cijfers zullen raken. Lufthansa komt er nog het beste uit, omdat de Duitsers behalve vracht- en passagiersvervoer meer activiteiten hebben, zoals een cateringservice.

Meer dan de andere concerns is KLM afhankelijk van de Noord-Atlantische route, waar de concurrentie enorm is en de prijzen het meest onder druk staan. Het behaalt op deze route een derde van haar inkomsten, maar maakte er geen winst. Ook is het bedrijf voor een groot deel afhankelijk van transfers. Vooral veel Duitse en Engelse passagiers vliegen intercontinentaal via Amsterdam, met KLM. Om dit aantrekkelijk te maken zijn relatief lage ticketprijzen nodig.

Concurrenten, vooral British Airways, halen meer inkomsten uit de zakenmarkt. ,,In Nederland is de markt voor zakenreizen minder aantrekkelijk dan in andere landen'', zegt analist R. Brakenhoff van effectenbank Kempen & Co. ,,KLM heeft al geen first-class, ook de stoelen in de businessclass verkopen moeilijk.'' Vrachtvervoer is relatief belangrijk voor KLM. Dat zit nu in de lift, maar heeft jarenlang geleden aan overcapaciteit.

Kostenbesparing is dus geboden. De in 1996 aangekondigde reorganisatie Focus 2000 mislukte. KLM wil opnieuw besparen op salarissen.

Maar andere Europese luchtvaartmaatschappijen halen de grootste besparing van hun kosten uit de samenwerking met andere concerns. Door uitbesteding en het delen van afhandelings- en marketingskosten bijvoorbeeld. ,,Lufthansa haalt hier duidelijk voordelen uit'', merkt analist G.J. Hoppers van effectenbank Stroeve op. KLM zal pas over enkele jaren voordelen uit de joint venture met Alitalia kunnen halen. Tot nu toe heeft de samenwerking beide maatschappijen alleen geld gekost. De besluitvorming rond het Milanese vliegveld Malpensa, waar KLM 100 miljoen euro in investeerde, is nu van levensbelang voor het voortbestaan van de samenwerking met de Italianen. ,,Als de alliantie met Alitalia zou mislukken, blijven ze achter'', aldus Hoppers. Ook het vierde kwartaal zal volgens hem ,,zwaar verliesgevend'' worden.

Geen van de analisten had de hoge marketingskosten (een stijging van 17 procent ten opzichte van vorig jaar) en de hoge brandstofkosten voorzien. KLM-topman Van Wijk merkte gisteren op dat de analisten hun huiswerk niet goed gedaan hadden.'' Volgens Brakenhoff is het ,,KLM-eigen'' en kloppen de analistenverwachtingen over KLM zelden. ,,Als je de maandberichten van oktober, november en december optelt, kom je gewoon niet op de derde kwartaalcijfers uit. Het is iets in het boekhoudsysteem van KLM. Elk kwartaal hebben we hierover een gevecht met ze.''