Dossier BSE

Nieuws

Wat is BSE?

Maatregelen Europese Unie

Maatregelen Nederland

BSE in het buitenland

Chronologie

Door onze redactie wetenschappen
ROTTERDAM, 15 SEPT. De gekke- koeienziekte BSE en de menselijke vorm van die hersenziekte (variant- Creutzfeldt-Jakob) kunnen waarschijnlijk worden overgedragen bij een bloedtransfusie. Het bloed is al besmettelijk als de bloeddonor zelf nog geen ziekteverschijnselen vertoont. Onderzoekers van het Institute for Animal Health in Edinburgh concluderen dit uit een experiment bij schapen die ze 5 gram hersenen van koeien met BSE lieten eten.

Het experiment is nog niet afgerond, maar na bijna 3 jaar en nadat 19 schapen een bloedtransfusie hebben gehad, vertoont nu één van die dieren de eerste verschijnselen van de hersenziekte. Dat was voor de onderzoekers aanleiding om een kort artikel aan het Britse medische tijdschrift The Lancet aan te bieden. Het artikel verschijnt morgen.

Het ziekgeworden schaap kreeg BSE-verschijnselen ruim 600 dagen nadat het 400 milliliter bloed had gekregen van een schaap dat 318 dagen eerder BSE-hersenen had gegeten. De donor had op het moment dat hem bloed werd afgenomen geen ziekteverschijnselen maar kreeg die bijna twee jaar later, vrijwel gelijktijdig met het schaap dat de bloedtransfusie had ontvangen. Dit onderzoek versterkt de ongerustheid in Groot- Brittannië dat de eenmaal in de voedselketen geslopen infectie van ziekmakende prionen die BSE bij runderen, een overeenkomstige hersenziekte bij schapen en variant-Creutzfeldt-Jakob bij mensen kan veroorzaken, door nog onbekende besmettingswegen lang aanwezig blijft. Momenteel is een onbekend aantal Britten besmet maar nog niet ziek en het kan jaren duren voordat ze ziek worden.

Een commentator in The Lancet schrijft dat dit ene ziektegeval bij een schaap van een Nieuwzeelands ras dat van nature ongevoelig is voor deze hersenziekte in de lijn der verwachtingen ligt. Bij mensen is nooit een besmetting via bloedtransfusie met de oude vorm van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (die vrijwel uitsluitend maar sporadisch bij oude mensen optreedt) aangetoond.

Creutzfeldt-Jakob kan wel van mens naar mens worden overgedragen als hersenen van zieken bij gezonde mensen binnenkomen. Dat is bijvoorbeeld gebeurd bij hersenoperaties met onvoldoende gesteriliseerde instrumenten en met groeihormonen die in de jaren zeventig uit hersenen van overledenen werden gewonnen. Maar de ziekteverwekker van de variant- Creutzfeldt-Jakob die door het eten van besmette koeien ontstaat, komt op meer plaatsen in het lichaam voor, bijvoorbeeld in de keelamandelen, en zou daardoor ook in de witte bloedcellen van het bloed kunnen zitten. De Britse bloedtransfusiedienst haalt de witte bloedcellen al uit gedoneerd bloed. De volgende stap die kan worden genomen is stoppen met bloedtransfusies, maar die maatregel noemt de commentator 'draconisch'.