NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Je had die serie Illustrated Classics waarin de literaire klassieken verkort in stripvorm werden weergegeven. Ook helden- en heiligenlevens zijn zo aan de man gebracht. Kenmerkend zijn de absurde, onmenselijke zinnen die de voorgangers in wolkjes boven hun hoofd uitspreken.

Zinnen zonder context die je in het dagelijkse leven nooit hoort maar die het verhaal aan de gang houden. Jeanne d'Arc die vlak na haar geboorte plotseling roept "en nóg is het vaderland niet verloren" waarna iedereen als bij toverslag voor haar neerknielt. De mensen om haar heen wisten toen al dat haar leven eeuwen later in een stripboek zou worden gebundeld. Zo vlotjes als een stripboek verloopt ook het eerste deel van de vierdelige serie Wilhelmina, dat het lezen van de biografie van Fasseur uitspaart. Gedramatiseerde geschiedenisles. Met tienduizenden kilobits per seconde schoten we gisteren door het leven van de vorstin, van geboorte tot ergens in de jaren twintig. Prins Hendrik komt uit de lucht vallen en zij vraagt hem dwingend om haar ten huwelijk te vragen. Hij ontdekt dat hij aan het hof slechts figurant is en gaat aan de rol omdat hij niks anders te doen heeft. Wat is zijn opvolger Prins Claus toch een intens nette man. Op onverklaarbare wijze eindigt de revolutie die socialist Troelstra in 1918 heeft uitgeroepen. Waarom zo snel? De opstandige Troelstra komt niet eens in beeld, alleen de paleistuin waar Wilhelmina zich zorgen maakt over de afloop. Het leven van Wilhelmina is zeker vijftien afleveringen waard. Waarom die angst bij de omroep voor lange series? Het gaat te snel om spannend te zijn. Van politiek is nauwelijks iets te merken. Drie actrices kwamen eraan te pas om Wilhelmina te spelen - eerst als kind, dan als tiener en jonge vrouw en vervolgens als laat-dertiger en ouder. Die laatste rol wordt het knapst gespeeld door Anne-Wil Blankers. De jonge Wilhelmina moest ouwelijk doen zonder dat je als kijker in die rol kon groeien. Toch interessant, zo'n vrouw die in het pre-feministische tijdperk altijd de baas speelde. Het ging te snel om er psychologisch vat op te krijgen. Ook als jonge vrouw sprak ze bijna altijd ex cathedra. "Voor het eerst de troonrede voorgelezen", zegt ze in de koets, niet tegen haar moeder Emma maar om de kijker bij te praten. "Woorden papagaaien die je niet zelf geschreven hebt. Weinig eervol."

Het is speculatief om psychologische lijnen te trekken in het leven van Wilhelmina maar het wordt er wel begrijpelijker van. Toch heb ik liever de natuurgetrouwheid van Wilhelmina dan de fictieve acht delen van Wij Alexander van twee jaar geleden over samenzweringen rond een heimelijk onterfde Oranje die recht op de troon zou hebben. De kennis van de geschiedenis is al uitgehold door fragmentarisch onderwijs en voor je het weet blijft alleen de fictie overeind. Na al die statigheid en ingelegde mahoniehouten deuren van paleizen zag ik vice- premier Jorritsma bij Barend en Van Dorp uitleggen waarom ze voor de radio president Chirac een engerd had genoemd. Ze gaf haar fout toe en zei dat ze eigenlijk bedoelde dat een monarchie beter was. Ze debatteerde met Kamerlid Maxim Verhagen die aan de telefoon hing voor een voor-debat om het debat in het vragenuurtje van vandaag aan te kondigen. "Ik hoop dat ze afstand neemt van haar uitlatingen", zei hij. Maar dat had ze al gedaan in de uitzending. Waarom is dat vragenuurtje nog nodig? Misschien zien we vanavond nog een na-debat bij Den Haag Vandaag. De Kamer als bijgebouw van de studio waar het allemaal écht gebeurt.

Aan de andere kant een fragmentarisch Dokument over Amsterdamse zakkenrollers. Een Koreaanse toeriste deed aangifte en de agent die het procesverbaal opmaakte, had een zeerover-oorbel in. De politie staat net zo kritiesj tegenover het gezag als die zakkenrollers. De man was reuze aardig, daar niet van, maar als je als beroofde toerist zo'n oorbel-agent ziet, begrijp je als waar je bent beland.