F I L M V O O R A F :
Wat is er leuk aan wraak?
BEATRIJS RITSEMA
In de hoogtijdagen van het
feminisme schreef Fay Weldon de ene vilein komische roman na de andere
over het onvermogen van de seksen om zich met elkaar te verstaan. In
mijn herinnering hoorde The Life and Loves of A She-Devil
niet bij haar sterkste boeken. Eendimensionaal. Flauw. Niet om te
lachen. De film She-Devil is zo mogelijk nog eendimensionaler
dan het boek, want je mist Weldons sardonische terzijdes.
Een lelijke, dikke vrouw (Roseanne Barr, voor de gelegenheid voorzien
van een vieze moedervlek op haar wang) raakt op een feestje haar man
kwijt aan een languissant mooie schrijfster van kasteelromans (Meryl
Streep, asblonde lokken, wit/roze gewaad, mekkerende oogopslag). Om
ondoorgrondelijke redenen vallen de man, boekhouder van beroep, en de
gevierde schrijfster als een blok voor elkaar, terwijl ze nog geen drie
zinnen gewisseld hebben. We zitten tien minuten in de film, er is nog
vijf kwartier te gaan, en het is volstrekt duidelijk waar de rest van
de tijd mee heen zal gaan. Met wraak van de duivelin Roseanne op het
overspelige stel. De mondaine schrijfster bezit alles wat het leven te
bieden heeft, geld, een kasteel-met-zwembad, een butler, een creatief
beroep. En nu ook nog de man van de lelijkerd! Roseanne laat het er
niet bij zitten. Ze maakt een lijstje van doelwitten en trekt
vastberaden ten strijde.
Hoewel wraak doorgaat voor een geheid succesnummer in de komediewereld,
kan ik er nooit om lachen. Of het nu gaat om de escalatie van
vijandelijkheden in Laurel & Hardy of Tom & Jerry,
of van clowns in het circus, de humor ontgaat me ten enemale. Ook
nu weer. Krankzinnige voorbereidingen worden getroffen door Roseanne om
haar eigen huis in vlammen op te laten gaan, zodat zij een excuus heeft
de kinderen als stoorzender onder te brengen in het liefdesnestje van
de boekhouder en zijn minnares. Hilarisch!
Methodisch werkt Roseanne zich door haar wraakacties heen, met als
geheimzinnig maar voor de kijker wel zo prettig neveneffect dat die
ellendige moedervlek niet meer zo prominent in beeld komt. Als de
wraakbeker tot de bodem is leeggedronken (Streep in een dip in haar
carrière, de boekhouder in de gevangenis wegens door Roseanne
gepleegde financiële malversaties) komt er een soort van happy end
voor alle betrokkenen. Je gelooft je ogen niet. Een stekelig bedoelde
komedie, waar om te beginnen al niet om te lachen viel, verkeert de
laatste twee minuten in een sentimentele draak, waar nog minder om te
lachen valt. Ergernis is wat beklijft en een nog grotere hekel dan
daarvoor aan het uitmelken van het wraakthema.
She-Devil (Susan Seidelman, 1989, VS), Net5, 20.30-22.15u.