T V V O O R A F :
Onze mariniers
WILLEBRORD NIEUWENHUIS
De makers van Mariniers! drie
eeuwen actie hebben de lijfspreuk van het Korps "zo wijd de wereld
strekt" nogal letterlijk genomen. Zij nemen de kijker in een klein uur
mee naar de stuifsneeuw van de Noordpool, naar de confrontatie van drie
mariniers met een miereneter en een aap in de jungle van Midden-Amerika
en veelvuldig naar de huiskamer van talrijke, heel tevreden
oudgedienden.
Aan het slot ook nog naar een uiterst gewillig poserende minister De Grave voor het hek van het herenlogement waar zijn
ministerie van defensie is gevestigd. Natuurlijk is ook hij "bijzonder
trots" op zijn jongens. Je kunt ze waar dan ook om een boodschap sturen.
Maar de documentaire is dan ook in opdracht van de afdeling Voorlichting
van zijn ministerie vervaardigd. En daarom veel oude beelden over hoe
het allemaal vroeger was en nauwelijks een woord hoe de mariniers zich
vandaag voorbereiden op hun vredes- of noodhulptaken waar ook ter
wereld, zoals op dit moment in Eritrea. Of het moet de sergeant-majoor
zijn die opmerkt dat een verblijf in een lekker warm tentje in de
Poolstreek voor altijd zo'n uitstekende band schept tussen rangen en
standen.
Ronduit vermakelijk is de terugblik van een oud marinier op de
politionele acties in Indonesië in 1947. Hij vertelt dat er op dat
moment gewerkt moest worden met wapens uit 1895. Een collega vermeldt
nog dat je later in Nieuw Guinea niets kon uitrichten als je geen goede
Papoea kon vinden die je de weg door het oerwoud wees.
Op instigatie van raadspensionaris Johan de Witt werd het oudste Korps
van de Nederlandse krijgsmacht na een aanbeveling van admiraal De Ruyter
opgericht op 10 december 1665 als een regiment 'scheepssoldaten' die
behendig moesten zijn in het enteren en bezetten van schepen. Dat kwam
goed van pas bij de zeeslagen waarin de Staten van Holland zich
aanvankelijk onderscheidden.
Een aantal keren heeft men om financiële redenen het Korps willen
opheffen maar die dreiging is nu voorbij. De mariniers krijgen een derde
paraat bataljon, een nieuwe kazerne erbij en een tweede amfibisch
vaartuig. Zij worden vaak ingezet voor vredesacties of hulpacties zoals
in Irak, Cambodja, Haïti, Bosnië, Honduras, Albanië en
Eritrea. Wat het effect daarvan is wordt niet duidelijk. Het is nuttig
geweest, dat hoor je de deelnemers wel vaak zeggen.
Wat zijn de facetten van de mentaliteit van mariniers? Zij hebben zich
toch ook willen laten gelden bij wegmeppen van de nozems uit de hal van
het Amsterdamse Centraal Station op 4 april 1967, en bij het schoonvegen
van de Dam op 25 augustus 1970 en recenter nog op 22 juni 1992 bij het
verwijderen van de junks van Perron Nul in Rotterdam. Dat paste
natuurlijk slecht in de opzet van de opdrachtgever, het ministerie van
defensie, voor de verjaardagsdocumentaire.
Boeiend zijn nog de vraaggesprekken met oud-mariniers bijvoorbeeld over
de verdediging van de Maasbruggen mei '40 in Rotterdam: "We hebben een
tijdje legge knallen op alles wat bewoog. ...Een marinier heeft een
angel."
Columbus: Mariniers, drie eeuwen actie, EO, morgen, 17.08-
18.00u.