B E E L D :
Schuld en boete
Maarten Huygen
Kun je schuld afkopen tegenover
een slachtoffer door jezelf ook iets verschrikkelijks aan te doen? Kan
het slachtoffer daar troost in vinden? Die vraag speelt in de
televisiefilm De trein van zes uur tien, gisteren voor de tweede
keer op televisie.
Gek genoeg vond ik deze film de eerste keer wel een aardige maar gewone thriller maar de tweede keer maakte het meer indruk.
Het door een knappe regie aannemelijk gemaakte verhaal gaat over een
sollicitant die zijn enige, kansrijke concurrent voor dezelfde baan
tijdelijk ontvoert en gijzelt, zodat die niet op de sollicitatie kan
komen. Als de sollicitant de baan krijgt, laat hij zijn concurrent vrij
maar die is aan één oog blind geraakt door traangas.
Toevallig ontdekt het slachtoffer later wie hem heeft ontvoerd. Dan
begint de wraak. Uiteindelijk confronteert het slachtoffer de
schuldbewuste dader en vraagt hem of hij zichzelf ook aan
één oog wil verminken, dan is hij defintief van zijn
schuld af. De voormalige ontvoerder maakt zich half blind maar het helpt
niet want eenmaal verwond wordt hij bijna vermoord door zijn vroegere
slachtoffer. De dader dacht ten onrechte dat hij van zijn schuld af was
door zichzelf ook te verminken. In dit geval deed hij wat het
slachtoffer wilde.
Vaak proberen daders ongevraagd allerlei vermeende of werkelijke
schulden af te lossen zonder iets te vragen aan het slachtoffer. Derden
die er niets mee hebben te maken, doen dat ook. Verbazing daarover
bespeurde ik in de reacties op tv van sommige Argentijnen over de
Nederlandse Zorreguieta-discussie. Waarom maken ze zich druk over een
marginale meeloper en wat heeft zijn dochter ermee te maken, vroegen
sommige Argentijnse slachtoffers zich af. Andere slachtoffers stoorden
zich wel aan een mogelijk koninklijk huwelijk met Máxima.
Dominees en priesters hebben zich inmiddels via Kruispunt
kritisch in de discussie gemengd en zij willen schuld delgen. Een
dominee zei dat vader Zorreguieta zijn schuld moest bekennen: "Hij moet
vergeving vragen niet aan het Nederlandse volk maar aan de slachtoffers
van het beleid en van het regime." Maar wat hebben die slachtoffers aan
ongevraagde excuses? En moeten zij vanuit Argentinië beslissen over
het koninklijk huis? En als de slachtoffers van junta het onderling
oneens blijven, wiens stem is dan doorslaggevend? De kwestie
Máxima gaat niet over Argentijnen maar over Nederlanders die al
of geen associatie dulden van hun toekomstige staatshoofd met een wrede
junta. Nederlandse kerken hadden indertijd via het zendingsdiakonaat
contacten met vervolgde kleine boeren. Uit een peiling van Kruispunt
bleek dat katholieken en protestanten kritischer staan tegenover
Máxima dan andere Nederlanders. Een kleine meerderheid van
protestanten ("God, Nederland en Oranje") vindt dat Máxima
openlijk afstand moet nemen van de junta. Terwijl 55 procent van de
Nederlanders schoonvader Zorreguieta duldt op een eventueel huwelijk is
dat voor protestanten slechts 45 procent. Alarmerende cijfers van deze
steunpilaar voor de monarchie.
Na korte commotie rond de kroonprins is de discussie snel gesmoord.
Gisteren zou Máxima aan de orde komen in een B&W met PvdA-
fractieleider Melkert maar ik zag er niets van. Barend en Van
Dorp herhalen hun oppositie tegen Zorreguieta dagelijks. Door een
oranje telefoon vragen ze elke uitzending aan iemand wanneer het
huwelijk plaats zal vinden. Maar in het gesprek met minister Netelenbos
kwam het onderwerp niet aan de orde. Was dat een voorwaarde van
Netelenbos? Frits Barend vroeg haar wel wat ze van de uitspraken van
Prins Willem Alexander vond. "Ik ben het helemaal eens met wat Kok zei",
zei ze braaf.
"Dus u vond het een uitglijder?", vroeg Barend.
Ze zei niets citeerbaars maar knikte glimlachend: "Mmmm."
"Een uitglijder?"
"Mmm."