Indiase politici likken hun wonden na de video-onthullingen over corruptie bij het ministerie van Defensie. 'We kunnen moeilijk iedereen ontslaan.'

Door onze correspondent ANIL RAMDAS

NEW DELHI, 15 MAART. Na een spoedvergadering van de leiders van de regeringscoalitie in India werd gisteravond laat bekendgemaakt dat minister van Defensie, George Fernandes, niet zal aftreden. Het heeft de shocktoestand waarin het land verkeert, alleen verergerd. De hele dag had men op televisie kunnen zien hoe ambtenaren van Defensie geld, gouden sieraden en flessen whisky aannamen van journalisten die zich voordeden als wapenverkopers. Men kon horen hoe tussenpersonen de prijs bepaalden voor een ontmoeting met de hoogste baas en hoe ze pochten over hun omkoopbaarheid bij eerdere transacties.

Men stond vooral perplex van de laagte van de prijs: voor vijfduizend gulden dring je door tot de hoogste regionen van een nucleaire grootmacht met het vijfde grootste leger op aarde en een defensiebudget van 35 miljard gulden. Voor tienduizend gulden zit je letterlijk in de woonkamer van de minister van Defensie te onderhandelen met zijn naaste vertrouweling, die ook voorzitster is van zijn partij.

Maar die minister hoeft dus niet af te treden. Sterker nog: die minister heeft de spoedbijeenkomst van de coalitiegenoten van de regering gisteravond zelfs voorgezeten, en hij schijnt fijntjes duidelijk te hebben gemaakt dat als hij ten val komt, hij het voltallige kabinet met zich meesleept.

India is dus toch een bananenrepubliek, verzuchtte een commentator. En zoals het een bananenrepubliek betaamt, zal spoedig een 'commissie' worden samengesteld die de zaak grondig zal onderzoeken. En natuurlijk is er eigenlijk sprake van een 'samenzwering', of zoals premier Vajpayee dichterlijk formuleerde: in de erwtensoep drijven zwarte deeltjes.

Intussen is onder journalisten wel de discussie op gang gekomen over de gebruikte methode om de corruptie bij het ministerie van Defensie aan te tonen. Hebben de onderzoekers van het Internet-nieuwsagentschap Tehelka.com, die met verborgen camera's ambtenaren en politici benaderden, de veiligheid van het land niet in gevaar gebracht? Heeft men vijandelijke (lees: Pakistaanse) spionnen hiermee niet op ideeën gebracht? Met een incriminerend videootje is de hoogste besluitnemer chantabel gemaakt en hoeven vijandelijke buren straks geen schot te lossen om een oorlog te winnen.

Ernstiger is het argument van de journalistieke ethiek: het zwaaien met geldbiljetten is misschien niet de eerlijkste manier om iemands integriteit te testen. Dat blijkt ook uit de viereneenhalf uur durende 'documentaire' die Tehelka.com heeft vrijgegeven: naarmate het beloofde bedrag hoger werd, werden de toezeggingen en uitspraken van de ambtenaren wilder. Heeft men hiermee corruptie aangetoond, of louter armoede?

In Derde-Wereldlanden als India moeten ambtenaren het nu eenmaal doen met veel eer en weinig geld: men rijdt in een staatsauto en men woont in een staatsvilla, maar er zijn geen middelen om de kinderen naar goede, en dus dure scholen te sturen en het pensioen is ook niet bepaald een vrolijk vooruitzicht.

De journalist, zo schrijft een columnist van The Hindustan Times, moet het doen met grondige voorkennis en scherpe vragen, en niet met slim verborgen camera's en microfoons. Dat levert misschien wel een spannende televisieshow op, maar geen degelijke journalistiek.

Toch heeft zelfs de spannende show niet opgeleverd wat men hoopte. De Indiërs op straat zijn geschokt, dat wel, en er is schaamte over het feit dat de hele wereld getuige kon zijn van het drama. Maar het cynisme ten opzichte van de politiek is juist versterkt. Zoals ook het cynisme van de politiek ten opzichte van het volk is uitvergroot. Want zoals een regeringswoordvoerder het gisteravond zei: in de onthullingen van gisteren zijn zoveel ministers genoemd, dat we ze moeilijk allemaal kunnen ontslaan.