F I L M V O O R A F :
Romantische briefwisseling
DANA LINSSEN
Stel je bent een jonge,
aankomende schrijfster in het naoorlogse New York. Je hebt genoeg aan
je boeken en je comfortabele appartement, maar niet genoeg geld om alle
eerste drukken te kopen om het bibliofiele Rupsje Nooitgenoeg dat aan
je borst knaagt tevreden te stellen.
Dan lees je een advertentie van een Engelse boekhandel in de krant, die desgevraagd ook tweedehands
boeken per post verstuurd. Er reizen heel wat pakketjes heen en weer
over de oceaan en de begeleidende brieven worden steeds belangrijker.
Terwijl de bestelde boeken steeds meer een alibi worden, ontstaat er
namelijk een romantische briefwisseling tussen boekhandelaar en
boekenworm. Ze wisselen de meest intieme details uit, steeds gespiegeld
aan dit of dat geschrift of schrijver. Dat is ongeveer de geschiedenis
van Helene Hanff, de schrijfster die pas beroemd werd toen ze haar
memoires uitgaf, want die bevatten bovenstaand verhaal en dat werd
vervolgens tot toneelstuk, televisieserie en film bewerkt.
84 Charing Cross Road is een ideale film voor mensen die van
boeken houden, want hoewel er uiteindelijk niet één boek
in gelezen wordt, is de suggestie die wordt gewekt dat boeken
parallelle universa ontsluiten die als substituut voor de saaiheid van
het bestaan kunnen dienen bijzonder sterk. Dat moet ook wel, want de
neiging ligt op de loer om de door Anne Bancroft gespeelde Helene Hanff
vanaf de toeschouwersstoel toe te roepen: Ga toch zelf naar Londen, dat
scheelt ook weer op de portokosten.De belangrijkste vertelstemmen van de
film zijn de voice-overs van Bancroft en boekhandelaar Anthony Hopkins
die op weg naar het postkantoor de echo's van hun brieven nog eens
horen. Verder ziet het er allemaal heel sfeervol, maar ook heel
statisch uit. Hopkins is de stijve Brit, die hij al eerder gestalte gaf
in bijvoorbeeld The Remains of the Day, getrouwd met een weduwe
(gespeeld door Judi Dench) met twee kinderen van wie hij verder weinig
liefde hoeft te verwachten. Hanff lijkt zich al bij voorbaat bij haar
vrijgezelle staat te hebben neergelegd. Dat zich tussen die twee
eenzame zielen een affaire ontwikkelt die veilig en ver weg kan blijven
en nooit geconsumeerd hoeft te worden, vereist van de toeschouwer dat
hij even zijn praktische bezwaren opzij zet. Wat rest is de droeve
romantiek.
84 Charing Cross Road (Jones, 1986). Ned. 2, 20.27-22.03u.