Verwarring over nieuwe filmkeuring

Door onze redacteur MARK DUURSMA
AMSTERDAM, 23 FEBR. Kijkwijzer, het nieuwe keuringssysteem voor film en tv dat deze week in werking trad, leidt tot onvrede onder filmdistributeurs. Het systeem zal worden bijgesteld.

Filmdistributeurs zijn niet tevreden over de vragenlijst die zij moeten invullen om tot een oordeel te komen over de films die zij uitbrengen. Beantwoording van de 34 vragen over de aanwezigheid van geweld, seks, angstwekkend materiaal, discriminatie, drugsgebruik en grof taalgebruik moet automatisch leiden tot een leeftijdsaanduiding en een inhoudelijk oordeel over de film. Het oordeel van de branche zelf zou objectiever zijn dan de oordelen van de afgeschafte Nederlandse Filmkeuring. Volgende maand wordt Kijkwijzer ingevoerd voor tv-programma's.

Voor kunstzinnige films blijkt de vragenlijst echter niet te werken. De Tunesische film La saison des hommes moet vanwege een korte aanrandingsscène worden voorzien van de etiketten 'geweld', 'angst' en 'Meekijken Gewenst tot 6 jaar'. Leo van Hee van het Filmmuseum: "Die leeftijd is natuurlijk onzin, wij mikken voor die film op hoog opgeleide vrouwen vanaf dertig jaar. Maar als zij in de advertenties een vuist en een spin zien, dezelfde symbooltjes als bij Hannibal, blijven ze weg. Een ander nadeel van de te zware codering is dat de film niet voor tien uur 's avonds mag worden uitgezonden op tv."

Volgens Wim Bekkers, directeur van het Nederlands Instituut voor Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM), biedt Kijkwijzer "wel degelijk de mogelijkheid tot nuancering, ook al zou die nog wat scherper kunnen." Bekkers: "De inhoudelijke pictogrammen moeten altijd worden bekeken in combinatie met de leeftijd. Het geweld bij een MG6- film is minder intensief dan bij een 16+-film." Van Hee betwijfelt of het publiek in staat is om de huidige etiketten te decoderen.

Distributeurs van commerciële films missen de mogelijkheid om subjectieve factoren als dreiging en sfeer in hun oordeel te verdisconteren. Monica Muns van distributeur UIP, die de vragenlijst invulde voor Hannibal: "Het is goed dat de vragen zo eenduidig mogelijk zijn, maar daardoor mis je bepaalde elementen. Een zin uit Hannibal als 'Ik overweeg om uw vrouw op te eten' valt nu buiten de beoordeling. Strikt genomen is daar niets mis mee, maar de dreiging is aanzienlijk."

Wilco Wolfers, directeur van distributeur Warner Bros. en bestuurslid van NICAM, heeft moeite met de potentiële codering van South Park. Wolfers: "Als animatiefilm zou die automatisch onder Alle Leeftijden vallen, maar vanwege het taalgebruik voel ik meer voor 16+. Waarschijnlijk moeten we de codering veranderen."

Volgens Bekkers zal de vragenlijst, waar door drie wetenschappers meer dan een jaar aan is gewerkt, worden bijgesteld. "Het moet geen rigide systeem worden, elke maand worden de reacties uit de branche door de wetenschapscommissie besproken. Niet voor niets is dit versie 1.0. Ik verwacht in de loop van dit jaar versie 1.1."