Bosgrond op de Veluwe is te koop als bouwgrond. Kopers en nu ook de provincie Gelderland zijn in het geweer gekomen.

Door onze correspondent MARTIN STEENBEEKE

BEEKBERGEN, 13 FEBR. Aan weerszijden van de Schalterdalweg in de bossen bij Beekbergen liggen verschillende kleine bungalows. Hier koopt Hans Achterberg, veehandelaar uit Lunteren, in 1998 voor zestigduizend gulden twee percelen bosgrond. Voor ƒ8,75 en ƒ5,20 per vierkante meter. "De vraagprijs was ƒ15,-. Ik voelde mij de koning te rijk." Het triomfantelijke gevoel maakt kort daarna plaats voor verslagenheid. Op de dunne dennenbomen die bij het kadaster geregistreerd staan onder de nummers L2779 en 2927, rust de bestemming 'bos'. En dat zal vermoedelijk altijd zo blijven. De marktwaarde van de grond schommelt tussen de vijftig cent en twee gulden per meter. "Ik ben bedrogen", zegt Achterberg.

Op zoek naar een veilige belegging reageerde Achterberg op een advertentie in het Reformatorisch Dagblad. Het bedrijf Loohuis Bathmen bood bosgrond te koop aan die, volgens de tekst, "met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid bebouwd mag worden". Na een bezichtiging met eigenaar B. Beekman van Loohuis was hij verkocht. "Beekman wees naar de bungalows en zei dat het die mensen ook gelukt was de bestemming te wijzigen." Het koopcontract meldde weliswaar dat de bestemming bosgrond was, maar de veehandelaar hechtte meer waarde aan de woorden van Beekman. "Ik moest snel beslissen, en heb mijn handtekening gezet." Bos is in Nederland schaars en goed beschermd. Bouwen tussen de bomen is bijna een utopie en vaak ook niet lucratief, omdat de Boswet vereist dat gekapt bos elders wordt teruggeplant. "Ik heb nog niet meegemaakt dat de bestemming bos gewijzigd is ten faveure van wonen", zegt A. de Schutter van de Dienst Landelijk Gebied van het ministerie van Landbouw. De Schutter heeft de indruk dat steeds meer particulieren zich ook op die markt storten. De advertenties die Achterberg gelokt hebben, kent hij. "Ik vind dat op de grens van misleiding."

"Het is gewoon oplichting", zegt W.Wesselink, aankoper van bosgronden. Hij heeft een perceel van Achterberg teruggekocht voor ƒ1,50 per vierkante meter. "Meer is het niet waard."

Onroerendgoedhandelaar A.B.M.M. Beekman, eigenaar van Loohuis Bathmen, is erg actief op de markt van de aan- en verkoop van bos. Volgens gegevens van het kadaster heeft hij in 2000 alleen al in Gelderland enkele tientallen stukken grond gekocht waarbij ƒ1,- tot ƒ5,- per vierkante meter is betaald. Veel van die grond is vervolgens doorverkocht voor ƒ7,- tot ƒ27,- per vierkante meter. "Dat noem ik de speculatieve waarde", zegt Beekman. Hij omschrijft zichzelf als een snelle handelaar met een netwerk van rentmeesters en particulieren die hem grond aanbieden. Beekman kent volgens eigen zeggen geen ontevreden klanten, zet niemand onder druk en liegt niet over de bestemming van de grond. "Iedereen met een beetje algemene ontwikkeling weet toch dat je niet in het bos mag wonen. Maar wie weet hoe het over tien jaar is?" Dat de advertenties suggestief zijn, geeft hij grif toe. "Natuurlijk is het suggestief, dat begrijpt een klein kind. Het gaat erom dat je de mensen binnenkrijgt." Overigens heeft Beekman het aanprijzen van bos niet van een vreemde. In 1981 is zijn vader op de vingers getikt door de Reclame Code Commissie wegens "onvolledige en misleidende advertenties".

Een rondgang langs mensen die recent een bosperceel van Beekman hebben gekocht, levert verschillende reacties op. Een inwoner van Driebruggen betaalde ƒ25,- per vierkante meter voor grond die Beekman eerder dat jaar voor ƒ3,40 had aangekocht. Hij voelt zich geenszins bekocht en zegt dat hij eerlijk is voorgelicht. Een Almeloër die voor zeventigduizend gulden een stuk grond heeft gekocht, vindt dat hij wel is misleid. "Mij werd verteld dat het bebouwd kon worden. Ik ben dom geweest." De verkoopmethode van Beekman is in veel gevallen identiek. Op de suggestieve advertentie volgt een kijkdag in het weekeinde. Volgens hem omdat echtgenotes mee kunnen komen; volgens de benadeelden omdat het gemeentehuis dan gesloten is, zodat er niets meer nagetrokken kan worden. Met termen als liquiditeitsverkoop en boedelscheiding wekt hij de indruk dat het een buitenkans is en dat snel handelen is vereist. "Deze koopovereenkomsten zijn onder invloed van dwaling tot stand gekomen", meent advocaat J. Verhoeven. "Op papier klopt het weliswaar, maar mensen zijn op het moment dat ze de beslissing nemen op het verkeerde been gezet." Op initiatief van Achterberg heeft Verhoeven een meldpunt voor benadeelde bosgrondkopers opgezet. Inmiddels hebben zich zes gedupeerden gemeld, onder wie het echtpaar Craenen uit Apeldoorn. Zij hebben in 1972 grond van Beekman sr. gekocht, maar ze zeggen nu door Beekman jr. onder druk gezet te worden om het voor dezelfde vierkantemeterprijs (ƒ2,-) terug te verkopen. "Hij intimideert ons op een uiterst onbeschofte manier", zegt mevrouw T. Craenen. Verhoeven en Achterberg overwegen een klacht in te dienen tegen notaris T.Miedema uit Bennekom, die veel bostransacties van Beekman heeft begeleid. Miedema zou onvoldoende informatie over de grondbestemming hebben gegeven. De notaris onthoudt zich van commentaar. J. Tromp, voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, bevestigt dat een notaris de koper moet waarschuwen voor bepaalde risico's als de notaris daarvoor signalen heeft. De provincie Gelderland zal 113 kopers van bosgrond bij Beekbergen er nog eens schriftelijk op wijzen dat bos niet bebouwd mag worden.

De omstreden grondhandelaar zelf blijft erbij dat hij eerlijke handel bedrijft. "Ik zeg maar zo, je kunt beter je geld in bos steken dan in een gokhal. Als je daar verliest, ben je alles kwijt."