Hoeveel mobiele bellers willen nog beleggen in een mobiel telefoonbedrijf? KPN deed vorig jaar nog goede zaken met zijn mobiele belbedrijf, maar nu? Wikken, wegen, afwaarderen?

Door onze redacteur MENNO TAMMINGA

AMSTERDAM, 13 FEBR. Wat is een oranje gekleurd mobiel belbedrijf waard, vandaag de dag? Nee, niet Orange, het mobiele telefoonbedrijf van France Telecom dat vanochtend nog eens 20 procent afgeprijsd naar de effectenbeurs ging, maar KPN Mobile, het mobiele netwerk van "onze" KPN.

Hoeveel mobiele bellers willen nog aandelen kopen in mobiele telefoonbedrijven, is op dit moment de breinbreker voor de rode breteldragende internationale zakenbankiers. KPN Mobile zou vorig voorjaar al naar de beurs zijn gegaan, maar toen kwam er een fusie van KPN met de Spaanse concurrent Telefónica tussen. Die ging niet door. Parallelle onderhandelingen met de Japanse mobiele gigant NTT Docomo slaagden wel en KPN verkocht begin augustus voor 4 miljard euro (8,8 miljard gulden) een participatie van 15 procent in zijn mobiele belbedrijf.

Dat geld kon KPN goed gebruiken voor aflossing van leningen en de financiering van dure investeringen in nieuwe mobiele internetfrequenties. De transactie levert KPN ook een boekwinst op van 2 miljard euro (4,4 miljard gulden) die rechtstreeks ten goede komt aan de winst van 2000. Daardoor zal KPN het nettoverlies in de eerste zes maanden omzetten in een fraaie winst.

De voortdurende wijzigingen in de bedrijfstak, in de technologie en in het consumenten- en beleggerssentiment loopt steeds vooruit op de statistiek, zeker op zoiets statisch als boekhouden. KPN rapporteert volgende maand een boekwinst die in feite al achterhaald is. Vorig jaar was het mobiele belbedrijf op basis van de prijs die NTT Docomo betaalde meer dan 26 miljard euro (57 miljard gulden) waard. Nu is dat, afgaande op de constante waardedaling van Orange, eerder de helft of minder.

Dat is natuurlijk geen reden om de boekwinst maar te schrappen, het geld is tenslotte op de bankrekening ontvangen. Maar de vraag dringt zich op of KPN nu ook niet sommige bezittingen, zoals het mobiele belbedrijf, moet afwaarderen. Dat gaat wel ten laste van de winst.

KPN is zoals wel meer moderne concerns een tweeslachtig beest. Het is op het eerste gezicht een geïntegreerd bedrijf, maar je kunt KPN ook zien als een portefeuille met dochters en deelnemingen, die van de ene op de andere dag verkocht kunnen worden. Die tweeslachtigheid voelt KPN zelf ook: net als internetbedrijven geen contant dividend betalen, maar wel afgeven op de "hypes" en tamboereren op eigen "echte omzet".

Als veredeld beleggingsfonds in telefoon- en internetactiviteiten heeft KPN ook wel iets weg van een participatiemaatschappij als Newconomy. De kaalslag onder internetbedrijven was voor de commissarissen van Newconomy vorige week aanleiding om de waarde van de participaties met ongeveer eenderde te reduceren. Vooruitlopend daarop vertrok de complete directie, al sputtert voorzitter M. de Hond nog tegen. Blijven de commissarissen van KPN achter hun eigen nieuwe economie staan of nemen zij een spoedcursus boekhouden la Newconomy?