NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Je zou zeggen dat televisie alleen eenrichtingsverkeer naar de kijker biedt maar ik zie ook steeds meer verkeer in omgekeerde richting. Televisie is dus een interactief medium. Dat geldt vooral bij de verwerking van klein en groot leed. En dan heb ik het nog niet eens over het storten op een gironummer maar over de daad van het kijken zelf.

Bizar verhaal in Dokument over een zwaar depressieve, bejaarde vrouw. Ze heeft een jaar of veertien samengewoond met een bejaarde partner die haar zombie-gedrag niet meer aankan. Beiden hadden een eerder huwelijk. De man zegt dat hij had beloofd: "Zolang ik er ben, zul jij een goed leven hebben. Die belofte moet ik nu breken." Ik weet nog steeds niet of hij die belofte had gedaan aan de hond of aan de vrouw, want na deze uitspraak brengt hij de hond naar het asiel en de vrouw naar een psychiatrische inrichting. Afscheid voor altijd.

Opgelucht keert de man terug naar zijn eerste vrouw met wie hij opnieuw zou trouwen. De huwelijksdatum staat al vast. We zien hem bij haar in de zitkamer op de bank. Ze lachen naar elkaar, er staat muziek op. Maar na drie weken zien we hem weer terug bij zijn tweede vrouw, in de psychiatrische inrichting. Het was toch niet zo goed bevallen bij zijn eerste vrouw. Bovendien zijn de anti-depressiva aangeslagen bij zijn tweede, ze praat weer, lacht soms zelfs, dus wil hij weer naar haar terug. Een hartelijke omhelzing. Ze eindigen weer samen thuis waar ze begonnen, ditmaal opgelucht. De meeste ouderdomsperikelen hebben niet zo'n happy end. Het gaat hier om bejaarden die van hun sociale ankers zijn geslagen. De vrouw, zo werd duidelijk, had kleinkinderen en twee zoons die haar sinds haar scheiding niet meer wilden zien. Lijkt me een goede reden om depressief te worden. Hulpverleners moeten al die verloren individuen weer terug in het gareel proberen te brengen maar ik zag ook een rol voor ons, de kijkers. Wij moeten het leed erkennen. Ik zie geen andere reden waarom deze mensen ons zo'n intiem inkijkje in hun leven gaven. De man, die goed bij zijn verstand was, zocht bij ons, 400.000 kijkers, een legitimatie voor zijn gedrag. Wij hebben allemaal gezien hoe stil en bewegingsloos zijn tweede vrouw was. Niet om uit te houden. Bovendien waren we er getuige van dat zij hem toestond terug te keren naar zijn eerste vrouw. Hij vertelde ons dat ze toen allebei ontdekten dat het niets zou worden. De kijkers en de hulpverleners waren de enigen die het zagen, want verder leidt het stel een eenzaam en vergeten bestaan. Wij kijkers zijn als ongeziene goden of ouders die er betekenis aan geven. Maar ook de overbuurman of de caissière bij Albert Heijn komen dichterbij en kunnen voortaan begrip opbrengen omdat ze via tv of via anderen die het hebben gezien weten wat er is gebeurd. Hun anonimiteit is verminderd.

Rondom Tien van vorige week was gewijd aan de slachtoffers en de media. Familieleden van mensen die door geweld of een ongeluk waren overleden, vonden de aandacht van de media te ver gaan maar ze hadden die media ook nodig "om hun doel te bereiken". Dat doel was meestal nogal vaag, een beweging tegen zinloos geweld bijvoorbeeld. Het meest concreet was de eis tot schadevergoeding maar ook dan ging het niet om het bedrag zelf maar om de erkenning die daarvan uitging, zei één eiseres. Televisie helpt het meest bij die erkenning. De vader van de vermoorde Joes Kloppenburg gaat onvermoeibaar door. Elke optocht is ook een rouwstoet voor zijn zoon, afleiding en troost tegeljk. Paul Marchal, de vader van de door Dutroux vermoorde Anne en Eefje, is ook na het sneven van zijn politieke beweging nog actief. Afgelopen zondag had Kruispunt de zoveelste uitzending met de Volendamse pastoor Berkhout. Hij werd zelfs gefilmd in weer een andere televisie-uitzending. Weer mochten de slachtoffers in zijn pastorie voor de televisie hun verhaal doen. Ik zapte, zag en erkende.