HET RECHT OP ABORTUS is in de Verenigde Staten politiek nog altijd zwaar omstreden. De 'pro choice'- en de 'pro life'-bewegingen bestrijden elkaar heftig, met grofweg de Republikeinen gesteund door religieus rechts aan de ene kant en de Democraten met liberale steun aan de andere kant.

Hun standpunten beperken zich niet tot de landsgrenzen van de Verenigde Staten. Ook internationale hulpprogramma's die zich bezighouden met geboortebeperking en abortus, moeten het ontgelden. Een van de eerste daden van George W. Bush als president was om de Amerikaanse overheidssteun voor hulporganisaties die geboortebeperking in ontwikkelingslanden in hun programma hebben, te bevriezen. Daarmee draaide hij de klok acht jaar terug. Toen Bill Clinton president werd, was een van zijn eerste maatregelen om een einde te maken aan de weigering van de regering-Reagan en -Bush om geboortebeperkingsprogramma's in ontwikkelingslanden te steunen.

Voor een deel was de daad van Bush ostentatief bedoeld. Hij kondigde de bevriezing van de subsidies aan op de dag dat in Washington de jaarlijkse anti-abortusdemonstratie werd gehouden. Bush loste aldus een belofte in aan zijn aanhang van religieus rechts. Maar enkele dagen eerder, tijdens de ondervraging van Colin Powell door de Senaat over zijn benoeming als minister van Buitenlandse Zaken, kwam nog iets anders aan het licht. Powell maakte een opmerking waaruit kan worden afgeleid dat de stopzetting van de steun aan abortusprogramma's een gebaar is van de regering-Bush om meer geld voor buitenlandse hulp van de Senaat los te krijgen.

NIETTEMIN IS het een reactionaire stap. Vraagstukken zo als ongewenste zwangerschappen, geboortebeperking, rechten van de vrouw, gezondheidszorg die verband houdt met moederschap, seksueel overdraagbare ziektes, aids en - in het algemeen - overbevolking in ontwikkelingslanden worden door het besluit van Bush van de internationale ontwikkelingsagenda geveegd. Dat komt bijzonder ongelegen temeer omdat instellingen als de Wereld Gezondheidsorganisatie ( WHO), het VN-fonds voor bevolkingspolitiek ( UNFPA) en de International Planned Parenthood Federation zich de laatste jaren met succes inzetten voor vrouwvriendelijke programma's van geboortebeperking. Bovendien kan de stem van de Verenigde Staten als tegenwicht tegen de posities van het Vaticaan en islamitische landen in internationale bevolkingsconferenties slecht gemist worden.

Minister Herfkens (Ontwikkelingssamenwerking) heeft vorige week alarm geslagen over het besluit van Bush bij de Deense Eurocommissaris Nielson en haar vrouwelijke collega's in Duitsland, Zweden en Groot- Brittannië. Dat deed ze op haar karakteristieke wijze, zonder diplomatiek taalgebruik. Haar 'verbijstering' is terecht en het zou de EU sieren als deze de financiële tekorten die ontstaan door intrekking van Amerikaanse subsidies zou aanvullen. Om grote bedragen gaat het niet, zo omvangrijk was de Amerikaanse steun ook onder Clinton niet, maar het maakt duidelijk dat de Europese landen en de EU steun willen blijven geven aan ge boortebeperking en fatsoenlijke, veilige abortus in ontwikkelingslanden. Het belang daarvan, in de allereerste plaats voor de direct betrokkenen, is groot.

In 1973 speelde de zaak 'Roe versus Wade' voor het Amerikaanse hooggerechtshof waarbij het grondwettelijke recht op abortus in de VS werd erkend. Ruim een kwart eeuw later blijkt uit de zaak 'Herfkens versus Bush' dat het pleit wereldwijd nog steeds niet is beslecht.

Zie ook:

Herfkens: EU-actie tegen abortusbeleid VS (30 januari 2001)
\