AMSTERDAM, 4 FEBR. Dankzij de inspanningen van landbouwminister Jorge Zorreguieta beleefde de vlees- en graanexport van Argentinië eind jaren zeventig en begin jaren tachtig gloriedagen. Dit verschafte een financiële basis voor het toenmalig militair bewind.

Dat concludeert Amnesty International in een reconstructie van de rol van Zorreguieta, de vader van de vriendin van kroonprins Willem-Alexander, tijdens de zogeheten Vuile Oorlog. Zorreguieta was van 1976 tot 1979 staatssecretaris en van 1979 tot 1981 minister van Landbouw.

In die periode voerde de militaire junta in Argentinië een niets en niemand ontziende strijd tegen zogenaamde 'subversieve' elementen. De Nationale commissie voor opheldering van verdwijningen stelde in 1984 vast dat tijdens het militaire regime 8.961 personen waren verdwenen. Het werkelijke aantal verdwijningen werd op ruim 11.000 geschat.

Hoewel Zorreguieta volgens Amnesty zelf geen bloed aan zijn handen lijkt te hebben, speelde hij wel een cruciale rol. Zorreguieta regelde een record graanuitvoer naar de Sovjet-Unie in 1980. Hij sprong daarmee in het gat van de Amerikaanse graanleveranties. De Amerikanen stopten de export van graan naar de Sovjet-Unie uit protest tegen de Sovjet-inval in Afghanistan. Argentinië had eind jaren zeventig ook de grootste veestapel in de wereld.

De economie draaide grotendeels op de export van graan en vlees. De sector was goed voor 80 procent van de export, en daarmee de kurk waar de economie tijdens de Vuile Oorlog op dreef. De generaals financierden met de opbrengst van graan en rundvlees hun militaire apparaat, concludeert Amnesty.

Bovendien herinnert de mensenrechtenorganisatie eraan dat de regio waar Zorreguieta zelf grootgrondbezitter was het toneel was van geheime operaties. In de provincie Tucumán, in het noordwesten van het land, begon de systematiek van marteling en verdwijning al vroeg. Reeds in mei 1978 werden daar al meer dan 1100 vermiste (land)arbeiders geteld.

Het feit dat Zorreguieta na drie jaar militair bewind promotie maakte van staatssecretaris tot minister duidt er volgens Amnesty ook op dat de junta hem op z'n minst als een betrouwbaar functionaris beschouwde. Directeur Nederland A. Kemps kondigt aan dat Amnesty een oproep gaat doen aan de Nederlandse overheid. Die moet volgens Amnesty onderschrijven dat de verantwoordelijken voor de schendingen van de mensenrechten voor de rechtbank veranwoording moeten afleggen. ,,Geen gebeurtenis, dus ook niet een koninklijk huwelijk, mag de internationale bestrijding van straffeloosheid in de weg staan'', aldus Kemps. (ANP)