PvdA-fractie is Paars moe

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 3 FEBR. Een groot deel van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer ziet geen heil in een nieuwe Paarse coalitie. Van de 38 PvdA-Kamerleden die een schriftelijke enquête van deze krant inleverden spraken zich 19 uit voor een andere coalitie, bij voorkeur met GroenLinks. 27 van hen achten GroenLinks rijp voor deelname aan de volgende regering. De fractie telt 45 leden.

Drie weken meelopen in de PvdA-fractie, inclusief het bijwonen van fractie- en fractiebestuursvergaderingen, waarvan de weerslag vandaag in het magazine M is te lezen, levert het beeld op van een groep die sterk hiërarchisch geleid wordt door fractievoorzitter Ad Melkert. Zijn tactiek is gericht op het beheersen en intomen van discussies en het stroomlijnen van de standpunten. "We worden verdoofd door de top, Kok en Melkert. Als je daar tegenin gaat, zal het slecht met je aflopen. Na zeseneenhalf jaar ben ik ook verdoofd", zegt Kamerlid Rob Oudkerk.

De meeste fractieleden vinden hun fractie te braaf en te ambtelijk. Ze zijn binnengekomen met ambities en idealen, maar conformeren zich snel aan de Haagse mores. "Het Heilig Moeten en het Heilig Vuur is er een beetje uit. Angst speelt een hoofdrol. Voorzichtig! Vooral geen boude uitspraken", zegt Margreeth de Boer, ex-minister van VROM. Zij betitelt de fractie wel als 'aimabel' en 'sociaal'.

Over Melkert is de fractie lovend - politiek en strategisch "steekt hij met kop en schouders boven ons uit" - maar men betaalt daarvoor een prijs. "De fractieleiding is met niets anders bezig dan met beheersing, intomen, het uitdelen van gunsten en het bestraffen van ongewenst gedrag", zegt Rik Hindriks, zelf afkomstig uit het bedrijfsleven. En vice-fractievoorzitter Adri Duivesteijn noemt Melkert "te behoedzaam, te voorzichtig". "Hij zou de sprong naar het vergezicht moeten durven maken."

De fractie zucht onder de productie van nota's en notities en zegt weinig tijd te hebben voor inhoudelijke debatten. "We steken zoveel energie in het meeregeren en meebesturen, dat we geen tijd overhouden om na te denken. We KVP-iseren", zegt Frans Timmermans.

Het Kamerlid Gerrit Valk vindt dat zijn fractie steeds meer gaat lijken "op de ambtelijke wereld waarin je je vooral niet met de grote vragen bezig moet houden. Wij kijken een week verder. Niet een jaar. Laat staan vijf jaar, wat wel zou moeten". Het Kamerlid Willem Herrebrugh vindt dat veel fractiegenoten zich opstellen " als superambtenaar. Over elke mus die dood van het dak valt, vragen ze de regering een nota of notitie."