Met een verdreven president en een doctor in de economie als diens opvolger zou het beter moeten gaan met de zwakke Filippijnse economie. Maar de verwachtingen zijn misschien te hoog gespannen.

Door onze correspondent ROBERT GIEBELS

SINGAPORE, 23 JAN. Alberto Romulo is zich gisteren rotgeschrokken. Het was zijn eerste werkdag als minister van Financiën van de Filippijnen nadat de nieuwe president, Gloria Macapagal Arroyo, het landsbestuur in handen heeft gekregen. Volksprotest en het overlopen van het leger zorgden er zaterdag voor dat de van corruptie en vriendjespolitiek beschuldigde president Joseph Estrada werd afgezet.

Het gezondmaken van de doodzieke econmie van het straatarme land is de opdracht die Arroyo zichzelf heeft gesteld. De zeer ervaren Romulo is daarin haar troefkaart, maar uit elke kast die hij gisteren op het ministerie van Financiën opendeed viel een lijk. Het begrotingstekort blijkt met tien miljard gulden veel groter dan verwacht. Talloze ambtenaren en bouwbedrijven die klussen hebben gedaan voor de overheid, zijn al tijden niet betaald.

De nieuwe minister schat dat de stapel onbetaalde rekeningen 70 miljard peso (ongeveer 3,5 miljard gulden) groot is. "Als we hier binnen twee jaar uitkomen, mogen we van geluk spreken", waarschuwde Romulo in Filippijnse kranten de verwachtingsvolle bevolking.

Ten minste zo erg zijn de belastingschulden van de zakenvrienden van Estrada. Die zijn de staat rond de 100 miljard peso schuldig, zo'n vijf miljard gulden. En dat op een begroting van dertig miljard gulden. Een van de beste vrienden van Estrada is Lucio Tan, die onder andere in tabak en bier zit en de nationale luchtvaartmaatschappij bezit. Hij moet de staat nog ruim 1 miljard gulden belasting betalen. Het zal de nieuwe regering niet meevallen die buit binnen te halen, want Estrada heeft vriend Tan de schuld kwijtgescholden. Als dank stortte deze een fractie van de belastingschuld op een valse bankrekening van de acteur-die- president-werd. Geen wonder dat, nu deze door-en-door corrupte Estrada is verdwenen, de Filippijnse beurs gisteren op de eerste handelsdag na de 'zaterdag-revolutie' euforisch reageerde. Een ongekende koopwoede gooide de index van de Philippine Stock Exchange (PSE) op enig moment met 34,5 procent omhoog. Aan het eind van de dag sloot de beurs 17,6 procent hoger dan de sluiting van vrijdag, toen het er nog naar uitzag dat Estrada een revolutie bespaard zou blijven. In het weekeinde was de koers van de Filippijnse peso al met een vergelijkbaar percentage gestegen.

'Wij zijn emotionele mensen', zeggen Filipino's. Beurshandelaren, die de afgelopen maanden regelmatig zelf de straat op zijn gegaan om tegen Estrada te demonstreren, hebben zich mogelijk gisteren door hun emoties laten leiden. Vandaag heerste de ratio weer en daalde de beursindex.

De emotionele stijgingen zijn wel verklaarbaar. Estrada heeft met zijn beleid en zijn daden veel buitenlandse investeerders het land uit gejaagd. Een exodus die samenviel met pogingen van de Filippijnse economie zich te herstellen van de Aziatische crisis die, zij het in mindere mate dan bijvoorbeeld Thailand, Indonesië en Zuid-Korea, ook dit land trof.

Het startschot voor het vertrek van buitenlandse beleggers werd door Estrada gegeven toen hij een onderzoek blokkeerde naar malversaties op de beurs van een bedrijf van een van zijn vrienden. Alleen de meest fanatieke volgelingen van de ex-president geloven dat de nieuwe president Arroyo ook tot dergelijk gedrag in staat is. "De beurs reageert op het feit dat we eindelijk een president hebben die op haar taak berekend is", zei Romulo over de president, die doctor in de economie is. Van Arroyo worden op zeer korte termijn dan ook wonderen verwacht.

Maar volgens dr. Günter Hecker van de Aziatische Ontwikkelingsbank (ADB) zal dat heel moeilijk worden voor de nieuwe president. "Lang niet alle problemen waarmee de Filippijnen kampen zijn aan Estrada toe te schrijven", stelt de Duitse directeur van het Filippijnse landenbureau van de ADB. " De infrastructuur was al slecht, corruptie is er altijd geweest en de economie is altijd al gedomineerd door vijftien families van landeigenaren die ruim de helft van het land bezitten. Het is allemaal tamelijk constant; sinds 1965 schommelt de economische groei rond de 4 procent."

Waar Estrada volgens Hecker wel schuldig aan is, is dat zijn beleid en gedrag in het buitenland een verkeerd beeld hebben geschapen van de Filippijnen. "Imago is het kernprobleem", stelt Hecker. Wie verder kijkt ziet volgens hem een land dat als een van de weinige Aziatische landen de, door de crisis noodzakelijk geworden, financiële hervormingen wél voor elkaar heeft. "De centrale bank hier is solide. Ook uniek is dat het land juridisch goed in elkaar zit - de wet is de wet."

En dan is er nog de beroepsbevolking, misschien wel de belangrijkste magneet om buitenlandse investeerders terug te krijgen. Analfabetisme is opmerkelijk laag, velen spreken uitstekend Engels. Maar het best opgeleide personeel is net als de investeerders voor Estrada 'gevlucht'. Komen beide groepen snel terug, dan kan het land misschien de 8 procent groei scoren die volgens Hecker nodig is om structureel uit de problemen te komen. Dan zou Alberto Romulo wel eens als meest succesvolle minister van Financiën de geschiedenis in kunnen gaan.

Zie ook:

Arroyo nu president van Filippijnen (22 januari 2001)
Een glimlach bij de achterdeur van zijn paleis (22 januari 2001)
President Gloria Macapagal Arroyo: 'Bereid tot opoffering' (22 januari 2001)
Machtswisseling in de Filippijnen (20 januari 2001)
Leger Filippijnen laat Estrada vallen (19 januari 2001)
Filippijnen eisen vertrek president (17 januari 2001)
De straat is weer aan zet in proces Estrada (17 januari 2001)

( a d v e r t e n t i e s )