Estrada is eenzaam achtergebleven in zijn presidentieel paleis. De demonstranten in de Filippijnse hoofdstad Manila weten het zeker: de termijn van 'Erap' zit er op.

Door onze correspodent ROBERT GIEBELS

MANILA, 20 JAN. Ray Garcia kijkt om zich heen met een glimlach van oor tot oor. "Nog even en we hebben hier een miljoen mensen. We gaan dit winnen." Hij demonstreert in de Filippijnse hoofdstad Manila tegen president Estrada en het moet wel heel raar lopen, wil de 52-jarige Garcia zijn zin niet krijgen. Hij draagt een sticker met de tekst Erap Resign - 'Erap treed af'. Erap is de bijnaam van Estrada. Om Garcia heen claxonneren tientallen auto's om de leuze kracht bij te zetten: toet toet, toettoet - E-rap Resign. Het is dan elf uur vrijdagavond, en het is, zo lijkt onontkoombaar, nog maar een kwestie van uren, hooguit dagen voordat Estrada de handdoek in de ring gooit.

Vrijadg werd duidelijk dat het afgelopen is met zijn presidentschap. Eerst trok het leger zijn steun in en daarop volgde een onafzienbare rij prominenten die ooit, zonder uitzondering, tot de intieme vriendenkring van Estrada behoorden, maar zich nu van hem afwenden. Militairen, ministers, politici, politiemannen, Estrada zag ze, gezeten voor zijn televisietoestel, allemaal hetzelfde verklaren: "Vriendschap is belangrijk, maar soms zijn er dingen belangrijker dan vriendschap." De formulering kwam van Fernando Mercado, de minister van Defensie die ook al uit Estrada's kabinet stapte.

Ook Estrada moet inzien dat er geen strohalmen meer zijn waar hij zich aan vast kan grijpen. Hij zit alleen in het presidentieel paleis, want ook zijn familie heeft hem verlaten en is met onbekende bestemming vertrokken in vliegtuigen die vrijdag de hele dag klaar bleken te hebben gestaan. Leden van de oppositie onder leiding van Estrada's gedoodverfde opvolger Gloria Macapagal-Arroyo, proberen op hem in te praten. Estrada is bereid af te treden, mits hij amnestie krijgt, een eis die vice-president Macapagal-Arroyo onmiddellijk verwierp.

Waarom vraagt deze president om amnestie. Estrada laat zich met dat verzoek flink in de kaarten kijken. Tegen hem loopt een afzettingsproces dat hij afgelopen dinsdag zo goed als zeker won. Hoewel het bewijsmateriaal dat zijn corrupties aantoonde, overweldigend was. Waar de Senaat, die als rechtbank in het proces fungeerde, met elf tegen tien stemmen besloot cruciaal bewijsmateriaal niet openbaar te maken, ervaart Estrada deze documenten kennelijk als zo bedreigend dat hij om amnestie vraagt.

Ray Garcia grijnst zijn tanden al bloot. Weer gaat er mede dankzij zijn protest een president weg. Het ging vrijdag bijna op dezelfde manier als eind februari 1986. De Estrada van toen heette Ferdinand Marcos. "Ook toen waren er hier een miljoen mensen", herinnert Garcia zich. "En de sfeer toen was net als nu." Hij wijst op de blije gezichten om hem heen. "Je ziet gewoon aan iedereen dat het weer gaat lukken."

Verschil is dat veertien jaar geleden de mensen om Garcia veel ouder waren dan de twintigers die nu de demonstrantie domineren - de 'Marcosbaby's'. Anders zijn ook de omstandigheden. Marcos was een dictator die met harde hand regeerde, en dat kan, wat men ook tegen de man inbrengt, niet van Estrada worden gezegd. Toen gold de staat van beleg en was demonstreren verboden. Toen dreigde het protest tegen Marcos uit te lopen op een bloedbad. "Nu niet, want het leger heeft precies het juiste gedaan door vandaag over te stappen", zegt Garcia. En dat is wel weer precies hetzelfde wat in 1986 gebeurde. Het leger koos de zijde van de oppositie en Marcos vluchtte het land uit. Net als wat Estrada volgens de demonstranten gaat doen.

De oppositie veegde alle voorstellen van tafel die de belaagde Estrada in de loop van de dag lanceerde om zijn hachje te redden. Zo viel ook Estrada's plan om tussentijdse presidentsverkiezingen te houden als zaad op rotsige bodem. Hij verklaarde zelf niet mee te zullen doen aan die verkiezingen, en toen wist vice-president Macapagal-Arroyo dat haar beweging alleen nog maar een beetje door hoefde te bijten om haar 'baas' onvoorwaardelijk te laten aftreden. Doordat in de Filippijnen president en vice-president in afzonderlijke verkiezingen worden gekozen, kan de vice-president tevens oppositieleider zijn. En dus heeft Macapagal- Arroyo haar verdere carrière in eigen hand.

Terwijl Estrada aarzelend capituleert, is zijn arme electoraat plotseling nergens meer te bekennen. Aanhangers demonstreerden gisteren nog voor hem, waarbij het zelfs even tot een botsing met anti-Estrada- betogers kwam. Daarna mochten de - mogelijk ingehuurde - demonstranten nog even Erap Remain - 'Erap blijf aan' - scanderen, maar hun aantal slonk vervolgens in hoog tempo.

Tegelijkertijd groeide het aantal tegendemonstranten bij het zogeheten EDSA-monument, een enorm Mariabeeld op de plaats waar de opstand tegen Marcos begon en eindigde. Aan kleding en mobiele telefoons was te zien dat zij de oppositie steunen. Net zoals de pro-Estrada-demonstranten te herkennen waren aan hun armoedige uiterlijk.

Bij beide groepen ligt de naam 'Erap' voor in de mond. Overal hoor je tussen het Pinoy - de Filippijnse landstaal - steeds Erap, Erap, Erap. Net zoals het afzettingsproces tegen de president het land sinds 7 december vorig jaar in de greep hield. Politiek leeft in de Filippijnen.

Een begroeting begint met de vraag: 'pro of anti?' "Met pro-mensen praat ik niet", zegt Jonathan Allegre. Hij verkoopt mobiele telefoons en is bereid de wapens op te nemen en zijn leven te geven voor een betere politieke leider van zijn land. "Ik zeg je: over twee weken woedt hier een burgeroorlog", als hij wijst naar de Ayala Avenue, waar vlak daarvoor de vooralsnog enige botsing tussen 'pro' en 'anti' had plaatsgehad.

Allegre krijgt waarschijnlijk geen gelijk, want er zijn bijna geen medestanders van Estrada meer tegen wie hij en de rest van de oppositie de wapens kunnen opnemen. Estrada is door iedereen verlaten en Macapagal-Arroyo, de vice-president, wil hem dat laten voelen. In de loop van zaterdag of zondag zal ze zich tot president laten benoemen, heeft ze aangekondigd. Of Estrada nu in zijn paleis zit of ergens asielzoeker is, zijn zesjarige termijn heeft dan minder dan drie jaar geduurd.

Lees ook:

( a d v e r t e n t i e s )