F I L M V O O R A F :
Bye Bye Blue Bird
MARISKA GRAVELAND
Er groeit gras op de daken van
de huizen, en in café Nátur in het hoofdstadje
Tórshavn biljarten blonde meiden. In de haven dobberen
vissersschepen, en tussen de heuvels staan wat onschuldige vogelaars,
maar de Faerøer eilanden zijn minder idyllisch dan de
natuurvorser door zijn verrekijker kan zien.
Tweeëntwintig toppen tussen de Shetland eilanden en IJsland hebben
kans gezien net boven de zeespiegel uit te komen, waarvoor zij
vervolgens genadeloos worden afgestraft door de Atlantische golven, die
voor het eerst na honderden, duizenden kilometers weer kunnen botsen met
het land. Heel mooi om te zien, maar steeds meer jongeren verkiezen
Kopenhagen boven de groene heuvels en de zwarte rotsen.
In de roadmovie Bye Bye Blue Bird (1999) wordt de archipel
opgeschrikt door twee opzichtig geklede jonge vrouwen, die zich voordoen
als kosmopolitische toeristen door in bekakt Frans de stoïcijnse
bevolking aan te spreken. Ze blijken echter gewoon afkomstig van de
Faerøer, en zijn ooit weggevlucht wegens, zo vermoedt de kijker,
seksueel misbruik, zwangerschap en drankmisbruik. Hun terugkeer is niet
nostalgisch, maar gemotiveerd door wraak. De tragikomisch bedoelde film
is psychologisch gezien een kaartenhuis, want regisseuse Katrin
Ottarsdóttir heeft meer oog voor de pose van de vrouwen dan voor
hun zieleroerselen. De een na de andere gifkleurige, 'punky' outfit komt
uit hun koffer, aangevuld met vloekend oranje peenkapsel, zodat de
kijker steeds vaardiger langs deze kokette, schreeuwerige wezens
heenkijkt om een glimp van de eilanden op te vangen.
In het begin van de film krijgen de arrogante vrouwen nog wel kritiek
van Ottarsdóttir, maar er is iets danig mis met een film als de
zogenaamd rebelse hoofdpersonen irritant in de weg blijven staan. De op
de Faerøer geboren Ottarsdóttir zet op simplistische wijze
stad tegenover natuur, slachtoffer tegenover dader, plateauzolen
tegenover kaplaarzen. Ze vindt de confrontatie belangrijker dan de
aanloop of de nagalm. Blijkbaar vindt ze korte golven die met veel
schuim spectaculair breken mooier dan lange golven die van verre komen
en net niet omslaan.
Bye Bye Blue Bird (K. Ottarsdóttir, DK, 1999), Ned.3, 23.35-
1.12u.