Grote verwarring na aanslag Congo

Door onze correspondent KOERT LINDIJER
NAIROBI, 17 JAN. De Congolese president Laurent-Désiré Kabila is dinsdagmiddag onder nog niet opgehelderde omstandigheden in de hoofdstad Kinshasa neergeschoten. Het is onduidelijk of hij nog leeft.

Volgens onder meer de Belgische en Britse ministers van Buitenlandse Zaken is Kabila overleden. De minister van Defensie van Zimbabwe, een bondgenoot van Kabila, verklaarde dat de president op weg naar een ziekenhuis is overleden. De Congolese staatsradio en de staatstelevisie verzekerden woensdag rond het middaguur evenwel dat hij nog leeft en in een ziekenhuis "buiten het land" ligt. De Congolese ministers waren aan het begin van de middag nog bijeen in spoedvergadering. Waarnemers houden rekening met een machtsstrijd over zijn opvolging.

De Belgische autoriteiten, die gezien hun koloniale verleden goede contacten hebben in het Congolese leger, meldden dinsdagavond als eerste Kabila's dood. Volgens de Belgische versie had Kabila enkele hoge generaals bij zich geroepen om hen te ontslaan. Die bijeenkomst leidde tot een handgemeen waarbij een lijfwacht drie kogels op Kabila afvuurde, waarna hij ter plaatse zou zijn overleden.

Andere bronnen melden dat de president een onderhoud had met een economische adviseur en dat na een woordenwisseling Kabila's eigen lijfwacht de schoten heeft gelost. Rond twee uur in de middag dinsdag werd een half uur lang geschoten rond het Marmeren Paleis, Kabila's residentie. Enkele momenten later steeg een helikopter op die naar een ziekenhuis vloog, dat vervolgens door militairen werd omringd. Volgens onbevestigde berichten zou ook Kabila's zoon Joseph, door zijn vader aangewezen tot legerleider, zijn gewond of gedood. Een regeringswoordvoerder meldde woensdagmiddag evenwel dat hij de leiding van het land voorlopig overneemt.

De autoriteiten riepen dinsdag op radio en televisie de bevolking op rustig te blijven. Het leger werd gevraagd trouw aan de regering te tonen. De landsgrenzen en de luchthaven werden gesloten en er werd een uitgaansverbod afgekondigd. De luchthaven zou volgens de laatste berichten inmiddels weer open zijn. Er waren vanochtend geen troepenbewegingen, noch in de hoofdstad noch in andere steden, wat doet vermoeden dat de aanslag op Kabila geen onderdeel is van een staatsgreep. Kabila heeft sinds hij drieënhalf jaar geleden aan de macht kwam vele vijanden gemaakt, zowel binnen als buiten Congo. In het land woedt een oorlog waarbij zes buurlanden en diverse rebellenlegers betrokken zijn. Een jaar nadat hij in mei 1997 de macht overnam van dictator Mobutu keerden Kabila's bondgenoten Oeganda en Rwanda zich van hem af en gingen steun geven aan rebellenlegers in Congo. Angola en Zimbabwe bleven Kabila trouw, maar vooral Angola toonde zich in toenemende mate ontevreden over de koppigheid waarmee de president weigerde aan verzoening met zijn rivalen te werken.

Binnen Kabila's leger rommelt het al maanden. Eerder deze maand werden enkele hoge generaals ontslagen. Na een forse nederlaag van Kabila's leger in het zuidwesten bij de Zambiaanse grens, vorige maand, deserteerden honderden van zijn soldaten uit woede over de slechte omstandigheden in de strijdkrachten.

Betrokkenheid van de rebellenbewegingen bij de aanslag lijkt onwaarschijnlijk.

Zie ook:

'Congolese president Kabila gedood' (16 januari 2001)

( a d v e r t e n t i e s )