KINSHASA/BRUSSEL, 17 JAN. De president van de Democratische Republiek Congo, Laurent Désiré Kabila is dinsdag waarschijnlijk gedood door een lijfwacht. Een naaste medewerker van Kabila, kolonel Eddy Kapend, heeft tijdelijk de macht in Kinshasa overgenomen. Hij riep de leiding van de krijgsmachtonderdelen op de eenheden ,,in de hand te houden'' en beval de sluiting van alle grenzen.

De dood van Kinshasa, die nog niet officieel is bevestigd, werd naar buiten gebracht door de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Louis Michel. Het is niet duidelijk of de president in zijn paleis of in een ziekenhuis overleed. De 61-jarige president zou in elk geval zijn neergeschoten in aanwezigheid van enkele generaals.

De president zou de hoge militairen eerder ontslag hebben aangezegd. Volgens andere bronnen zouden Kabila en zijn zoon Joseph in de slaapkamer van het presidentiële paleis tijdens een staatsgreep zwaargewond zijn geraakt. De president zou in een ziekenhuis zijn gestorven.

De onbekende Kapend is net als Kabila afkomstig uit de diamantrijke streek Katanga. Hij zou de steun hebben van Angola, dat een machtsvacuüm in Kinshasa wil voorkomen. Angolese militairen zouden strategische punten in Kinshasa beheersen. Angola betaalt vrijwel alle rekeningen voor de oorlog die het Congolese regeringsleger voert tegen rebellen die de steun van de buurlanden Rwanda en Uganda hebben.

Het olierijke land zou de laatste tijd ook moeten opdraaien voor de kosten van de cruciale militaire bijdrage van Zimbabwe. De zeker 10.000 Zimbabwanen zijn de ruggengraat van de buitenlandse militairen die Kabila steunen.

In de hoofdstad Kinshasa waren de straten woensdagochtend leeg. Ook in de avond en nacht was het er uiterst rustig. Alle verbindingen over zee en land en via de lucht zijn verbroken. Het leger heeft strategische posities op de luchthavens ingenomen. President Olusegun Obasanjo van Nigeria heeft zijn bezoek aan Kinshasa uitgesteld.

De Congolese radio meldde niets over de dood van Kabila. De nieuwsuitzendingen begonnen met een commentaar over de dood van premier Patrice Lumumba, woensdag precies veertig jaar geleden. De linkse Lumumba werd onder nog steeds onduidelijke omstandigheden vermoord nog geen zes maanden nadat België Congo onafhankelijkheid had verleend. Volgens de radio heeft Kabila de fakkel overgenomen van Lumumba in zijn strijd voor ,,een onafhankelijk en vrij Congo''.

Kabila kwam in 1997 aan de macht als leider van de zogeheten AFDL-coalitie, die dictator Mobutu had verdreven. Hij wijzigde de naam van het land Zaïre in Democratische Republiek Congo en beloofde democratische hervormingen. Al spoedig bleek Kabila weinig beter dan zijn voorganger. Hij benoemde familieleden op hoge regeringsposten en stelde vrije verkiezingen uit. Politieke tegenstanders werden opgepakt en vermoord.

Sinds 1998 had Kabila te kampen met rebellen die de steun hadden van Rwanda en Uganda. Kinshasa kon rekenen op Zimbabwe, Angola en Namibië. Pogingen om tot een wapenstilstand te komen, mislukten keer op keer. Op dit moment beheerst de regering in Kinshasa niet meer dan helft van het land. (ANP)

( a d v e r t e n t i e s )