MARKUS MEULMEESTER
Sinds enkele weken heeft de RKK/KRO op de woensdagavond een programma dat aandacht besteedt aan mystieke en spirituele uitingen. Achter de dag brengt rust, introspectie en religieuze muziek aan het einde van de dag. Of, zoals eindredacteur en theoloog Arnold Smeets het omschrijft: "een programma voor iedereen die geïnteresseerd is in de klassieke mystiek." De titel van het programma blijkt een creatieve vondst. "Het was een ingeving, een toevalstreffer en had precies de dubbele lading die we wilden", aldus Smeets.

De programma's Tot uw dienst en Ter overweging, die eerder op datzelfde tijdstip te beluisteren waren, zijn verdwenen. "We waren toe aan iets anders. We kunnen nu in bijna vijfenvijftig minuten mooie radio maken met ruimte voor lange gesprekken. Voor catechese zijn weer andere programma's."

De samenstellers willen mystieke en spirituele teksten uit de lange traditie van het joodse en christelijke geloof belichten. Daartoe wordt gasten gevraagd dat aan de hand van teksten en gedichten uit heden en verleden uit te leggen. Niet oppervlakkig maar op een wijze waarop alle lagen uit het alledaagse leven en verhalen over zin, richting, werk en relaties aan de orde komen.

Hoewel de gasten tot nu toe een katholieke signatuur hadden, onder wie abt Ton Baeten en priester en montfortaan Peter Denneman van het Mediapastoraat, ziet Smeets het programma niet als een typisch katholiek missieprogramma. De missieijver moet maar in uitzendingen als Kruispunt, Het Klooster, het muziekprogramma Op verhaal komen en Schriftgeleerden tot uiting komen.

En waar woorden tekort schieten wordt de hulp ingeroepen van muziek. En dat daarvoor de muziek van de twaalfde-eeuwse Duitse non en componiste Hildegard von Bingen heel geschikt is, zal niemand verbazen. Afgelopen woensdag klonk ruim 25 minuten aangename en tot rust brengende religieuze muziek, samengesteld door koordirigent en kenner van kerkmuziek Gert Bremer. Smeets meent dat de muziek in de uitzending meer betekent dan alleen maar een plaatje bij een praatje. En omdat het ook nog eens onder de vlag van het kerkelijke RKK gebeurt, wordt het strenge zenderregime van Radio 5 (de opiniezender!) niet zo gevolgd. De verhouding muziek en gesproken woord schat hij op 'fifty-fifty'.

Achter de dag wil richtinggevende antwoorden geven die gebaseerd zijn op gedachten voorbij het jachtige leven van alledag. Zo pleitte Denneman vorige week voor het bewust onthaasten: "schiet gaten in de dag en zorg dat er lege plekken in je agenda staan", en "geniet van het het leven". Ook theologe en manager van een schoolbegeleidingsdienst Marion Corvers gaf aanzetten tot praktisch handelen. Zij vertelde op beeldende wijze over de regelmatige bezoeken na haar scheiding aan een vennetje tussen Oisterwijk en Boxtel waar zij met haar vader als kind naar toe ging. Daar, op dat 'dierbaar' plekje, kon ze tot rust komen en met een gevoel van meer zicht en meer ruimte naar huis terugkeren. Volgens Smeets is het de bedoeling dat de luisteraars op verhaal komen en op een leuke poëtische manier wat meer te weten komen. En of dat nu met de protestantse theoloog Kuitert, de middeleeuwse Duitse mysticus Meister Eckhart, Augustinus, Benedictus, de dichtende prediker Jodocus van Lodenstein of de mystieke dichter Johannes van het Kruis gebeurt, maakt niet uit. Zelfs new age staat Smeets toe, al wijst hij het egocentrische aspect daarvan, zoals in bijvoorbeeld de Celestijnse Belofte van James Redfield, af.

Aanstaande woensdag zijn Rieke Mes, een verpleegkundige die met dementerende ouderen werkt, en priester/cantor Jan Valkenstijn te gast. Als zij ook tot een zekere verdieping aanzetten, zal ik een trouw luisteraar worden.

Achter de dag, woensdag, Radio 5, 21.02-22.00u.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Onze wakkere verslaggevers
(8 januari 2001)

Eerder verschenen artikelen in het archief.

( a d v e r t e n t i e s )