NAVO wees op risico van munitie

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 8 JAN. De NAVO heeft haar lidstaten in 1999 al gewaarschuwd voor mogelijke gevaren voor de gezondheid van munitie met verarmd uranium. Dit is door de ministeries van Defensie in Nederland en Duitsland bevestigd.

De NAVO heeft zich de afgelopen weken steeds op het standpunt gesteld dat er geen enkele aanleiding is voor de onrust die in verschillende landen is ontstaan over een mogelijk verband tussen het gebruik van munitie met verarmd uranium en ernstige ziekteverschijnselen.

De waarschuwing van de NAVO, gedateerd op 16 juli 1999, ging naar alle landen met soldaten en hulpverleners op de Balkan. In het document wordt gewaarschuwd voor een "mogelijk toxisch gevaar" door contact met munitie met verarmd uranium. Dergelijk contact wordt beschouwd als een mogelijke oorzaak van het Balkansyndroom, een verzamelnaam voor symptomen die uiteenlopen van oververmoeidheid tot leukemie.

In Den Haag en Berlijn is bevestigd dat men destijds door de NAVO op de hoogte is gesteld van de mogelijke risico's. Het ministerie van Defensie in Den Haag heeft vervolgens de Nederlandse militairen in Kosovo ingelicht, aldus een woordvoerder van minister De Grave vanmorgen. Ook kregen de militairen instructies hoe ze met deze vorm van munitie dienden om te gaan, als ze daarmee in aanraking kwamen. Duitsland volgde dezelfde lijn. Hoe andere landen met de NAVO- waarschuwing omgingen is nog niet duidelijk.

Naar aanleiding van de onrust zijn in verschillende West- en Oost- Europese landen de afgelopen dagen initiatieven genomen voor nader onderzoek, zowel in Bosnië en Kosovo als onder NAVO-militairen die daar verbleven tijdens vredesmissies en de Kosovo-oorlog in 1999. Door verschillende NAVO-landen is aangedrongen op een uitgebreid internationaal onderzoek onder militairen die op de Balkan hebben gediend. Volgens de NAVO is dat niet nodig. Er zou geen enkele wetenschappelijke grond zijn voor het bestaan van een relatie tussen het gebruik van de munitie en leukemie. Op aandrang van Italië, waar de onrust eind december opkwam, wordt de kwestie morgen wel in de NAVO besproken.

Zowel in Duitsland als in Groot-Brittannië groeit de druk op Defensie om soldaten te onderzoeken. Londen erkent al langer dat het inademen van stofdeeltjes afkomstig van pantserdoorborende granaten gevaarlijk kan zijn, maar zei dit weekeinde geen onderzoek te doen onder teruggekeerde Britse militairen uit de Golf- en Balkanoorlogen. Veteranen en politici vragen daarom.

Londen bevestigt tests met munitie

Een woordvoerder van Defensie in Londen erkende dat de Britse strijdkrachten granaten met verarmd uranium hebben verschoten op twee militaire oefenterreinen in Schotland en Noordoost- Engeland. De tests zouden aan alle veiligheidsnormen hebben voldaan en "geen significant risico" hebben ingehouden voor mens of milieu. Spanje meldde gisteren dat de gevallen van kanker bij soldaten die in de Balkan hebben gediend het gevolg zijn van "natuurlijke oorzaken". De zes gevallen die zijn geconstateerd zouden op geen enkele wijze in verband kunnen worden gebracht met de munitie met verarmd uranium. Ook zou het aantal ziektegevallen onder militairen niet significant hoger liggen dan onder de hele bevolking. Officieel zijn vier Spaanse Bosnië- veteranen overleden aan kanker. Volgens een militaire vakbond gaat het om negen gevallen. Spanje startte twee weken een gezondheidsonderzoek onder alle soldaten die sinds 1994 op de Balkan dienden.

In Nederland krijgen in de leeftijdscategorie van tot 20 tot 40 jaar jaar gemiddeld vijf op de 100.000 mensen leukemie. Twee van hen overlijden daaraan. Twee Nederlandse militairen die in de Balkan dienst deden zijn inmiddels aan leukemie overleden. Na de Golfoorlog, waarin 300 ton verarmd uranium werd verschoten door Amerikaanse vliegtuigen, vertoonden Britse militairen symptomen die volgens veteranen en hun organisaties neerkwamen op een Brits 'Golfoorlogsyndroom'. Brits en Amerikaans onderzoek heeft echter nooit een verband gevonden tussen verarmd uranium en de symptomen - van oververmoeidheid tot leukemie.

Zie ook:

Militairen bellen Defensie over leukemie (6 januari 2001)
Leukemie in leger verontrust Europa (5 januari 2001)
Leukemie spookt door Europa (5 januari 2001)
Van Hoof wil onderzoek naar leukemie (4 januari 2001)

( a d v e r t e n t i e s )