Door onze redacteur GIJSBERT VAN ES
DEN HAAG, 15 DEC. D66-leider Thom de Graaf wil graag een 'nieuw pact voor paars' sluiten. Maar eerst twee dingen. Eén: "Het regeerakkoord is helemaal nog niet uitgevoerd. Er is veel meer te doen dan alleen investeren in de publieke sector. Met de democratische agenda is nog onvoldoende voortgang geboekt: referendum, gekozen burgemeester, kiesstelsel. Achterstanden in natuurontwikkeling en milieubeheer zijn nog lang niet weggewerkt. Er is nog heel veel te doen aan flexibeler arbeidsomstandigheden, aan de balans tussen arbeid en zorg."

En twee: "Melkert komt een jaar te laat met zijn pleidooi voor een nieuw pact. Wij hebben altijd een mid term review gewild, hij komt nu met een end term review. We hadden al veel verder kunnen zijn bij het aanpakken van problemen in de publieke sector."

D66 werkt niettemin graag mee aan het 'nieuwe paarse pact'?

"Zeker, we zijn blij dat we nu eindelijk in januari een goed gesprek hierover gaan voeren in de coalitie. Ik heb er lang op gewacht."

In het Torentje worden geen goede gesprekken gevoerd?

"Daar wordt over heel veel gesproken maar nooit over de vraag hoe ver we zijn met het regeerakkoord, hoe de economische omstandigheden zijn veranderd sinds 1998 en hoe we de resterende tijd van deze kabinetsperiode optimaal benutten. Maar goed, het gaat dus gebeuren, nu. D66 heeft een stevige lijst voor een nieuwe investeringsagenda. De beloning en waardering van beroepen in de publieke sector moet dringend omhoog. Ik pleit niet voor een nieuwe algemene loonronde. Maar voor heel veel specifieke groepen moet snel iets gebeuren. Een directeur van een basisschool verdient evenveel als een jonge beleidsambtenaar op een departement. De arbeidsvoorwaarden voor verpleegkundigen en verzorgers moeten verbeterd."De komende jaren moeten echt miljarden worden geïnvesteerd in ICT-infrastructuur. Scholen en universiteiten moeten zo snel mogelijk 'breedband' krijgen. De diensten voor veiligheid en misdaadbestrijding zijn onhelder georganiseerd, met allerlei merkwaardige verhoudingen tussen politie, toezichthouders en particuliere bewakers. De helft van de zware criminaliteit in dit land wordt niet aangepakt. "

Hoe dit alles te betalen?

"Als er in 2002 te weinig uitgavenmeevallers zijn, móeten we het geld elders vinden. Dat kan op twee manieren. We kunnen eenmalig het 'plafond' voor nieuwe uitgaven verhogen, door uit te gaan van hogere economische groeiramingen. Dat is volstrekt verantwoord, want de lage ramingen uit 1998 zijn inmiddels volledig achterhaald. Of we kunnen een andere verdeelsleutel voor inkomstenmeevallers afspreken, waarbij we - naast schuldaflossing - minder aan lastenverlichting doen en meer aan nieuwe investeringen. Het maakt ons eerlijk gezegd weinig uit welke techniek we toepassen, als er maar geld beschikbaar komt."

Melkert pleit voor een 'nieuwe', prestatiegerichte overheid. Dat zal D66 aanspreken.

"Andere werkwijzen voor publieke diensten beginnen bij een andere manier van politiek bedrijven. Dan praten we over de manier waarop de rijksoverheid is georganiseerd. Ministers moeten zich losmaken van de departementale verkokering. Ze moeten clusters van beleidsterreinen verdelen, zoals ruimtelijk beleid of sociale infrastructuur, waarbij ze werken met ambtelijke organisaties op verschillende departementen. Colleges van B en W zijn op een zelfde wijze georganiseerd: wethouders geven leiding op diverse beleidsterreinen, we beheren geen aparte bolwerken van bureaucratie."

De discussie over het 'kernkabinet' moet worden heropend?

"Deze gedachte borduurt voort op ideeën over het kernkabinet. Maar inderdaad: een kleiner kabinet met meer staatssecretarissen zijn hier onderdeel van. Bij een volgende kabinetsformatie moet worden afgerekend met verouderde structuren. "

Zie ook:

Melkert wil nieuw paars pact (14 december 2000)
'Nu op weg naar een nieuw pact voor paars' (14 december 2000)

( a d v e r t e n t i e s )