In het Oost-Groningse Oldambt wordt 800 hectare akkerbouwland onder water gezet voor de Blauwe Stad.

Door onze correspondent KARIN DE MIK

OOSTWOLD, 13 DEC. De Vrije Communistische Partij (VCP) rept van een "zinloos kapitalistisch prestigeobject". De plannenmakers noemen het " de parel van het Oldambt". Oost-Groningen krijgt vrijwel zeker zijn Blauwe Stad, een ambitieus woon-waterproject, waarvoor een gebied van 800 hectare aan voormalige landbouwgronden onder water wordt gezet. Aan de oevers van het binnenmeer

en op kleine eilandjes worden 1.200 duurdere koopwoningen gebouwd. Verder wordt rond het water een natuurgebied van 350 hectare aangelegd. De Blauwe Stad wordt begrensd door de dorpen Beerta, Finsterwolde, Oostwold, Midwolda, Scheemda en de stad Winschoten. De aanlegkosten bedragen 285 miljoen gulden, waarvan overheden een kleine 70 miljoen voor hun rekening nemen. Een consortium van bouw- en aannemersbedrijven Ballast Nedam, Volker Wessels Stevin, Koop Holding en Wilma draagt het verschil van 215 miljoen gulden bij, wat deze bedrijven door de verkoop van kavels hopen terug te verdienen.

Midden negentiende eeuw was het Oldambt een welvarende streek. De rijke herenboeren waren de koningen van het land met hun kapitale boerderijen met monumentale voorhuizen. Het verval trad in de jaren zeventig van de vorige eeuw in toen jongeren en hogeropgeleiden wegtrokken uit de streek. De bevolking vergrijsde, de werkloosheid nam toe, de voorzieningen op het Oost-Groningse platteland verdwenen een voor een en veel landerijen kwamen braak te liggen. Er moest wat gebeuren met het arme Oldambt, vond de toenmalige Groningse gedeputeerde Gerard Beukema begin jaren negentig. Hij bedacht het plan voor een supermeer. Nieuwe kapitaalkrachtige bewoners en aantrekkend toerisme zouden de streek leefbaarder maken. Bovendien zou de werkgelegenheid aantrekken. De Blauwe Stad moest een historische ommekeer teweegbrengen en de streek van verval naar welvaart brengen. Aanvankelijk ontmoette Beukema scepsis: "Sie wil'n ons verzoep'n", spraken de sceptische Groningers. Maar langzamerhand wist de initiatiefnemer toch een draagvlak te krijgen voor de grootschalige herinrichting van het Oldambt, zowel bij de bevolking als bij bestuurders in de streek.

Zou het Oldambt, met zijn fraaie landschap, rustige dorpen, ruimte en frisse lucht, inderdaad geen aantrekkelijk woongebied zijn voor rijke westerlingen die op het Oost-Groningse platteland een eigentijds landgoed konden kopen? De tegenstand lijkt te groeien. De Vrije Communistische Partij, die twee van de vijftien zetels heeft in de raad van Scheemda, voerde onlangs actie met spandoeken die over de A7 bij Scheemda werden gehangen. "Blauwe Stad, zwart gat", stond erop. VCP-raadslid Engel Modderman: "Wel 250 automobilisten staken de duim op." Hij kondigt hardere acties aan, mogelijk blokkades van wegen. De Blauwe Stad haalt "een prachtig gebied overhoop", zegt hij, en dient volgens hem geen enkel doel. "Het wordt een grote, vieze plas water die muggen aantrekt." Modderman zegt te weten dat driekwart van de bevolking tegen is. Ook collega-raadslid Hermannus Dieterman van de ChristenUnie ziet weinig heil in de Blauwe Stad. Het oorspronkelijke plan voorzag nog in sociale woningbouw. "Maar daar is niks van over gebleven. Dit worden huizen voor de rijken. Straks zitten hier allemaal Duitsers die alleen de weekenden komen."

Er zijn ook protesten van praktische aard. Bewoners in Oostwold klagen dat het beloofde uitzicht op het toekomstige meer hun onthouden wordt. "Er worden dijken aangelegd van tussen de twee en vier meter als gevolg van de verlaging van het waterpeil", zucht voorzitter Simon de Jong van de Belangenvereniging Nieuweweg en omstreken in Oostwold. Hij is bovendien bang voor wateroverlast in kruipruimtes van woningen. De Jong roept bewoners op video-opnames of foto's van de huidige staat van de woningen te maken, zodat ze straks bewijsmateriaal in handen hebben, mochten de kruipruimtes vochtig worden.

In januari beslissen de gemeenteraden van Scheemda, Reiderland en Winschoten definitief over het project. Maar het lijkt onwaarschijnlijk dat in september volgend jaar de schop niet de grond ingaat. De grondaankoop gaat volgens plan. Inmiddels zijn zestig boeren uitgekocht. "We hebben nu driekwart van de grond in ons bezit", meldt directeur Roel Vos van het Projectbureau Blauwe Stad in Winschoten. Hij wuift de bezwaren van de tegenstanders weg. Naar zijn mening ligt er straks "een parel" in het Oldambt. Hij spreekt van een " aanzienlijke kwaliteitsimpuls" voor het gebied. Vos verwacht dat er veel vraag zal zijn naar de woningen. "De helft is bestemd voor potentiële kopers van buiten de regio die op zoek zijn naar een vrijstaande, ruime kavel aan het water. Ik voorspel dat alle woningen binnen tien jaar verkocht zijn."

Het Blauwe Stad-project zorgt voor een toename van 400 directe en indirecte arbeidsplaatsen, zegt hij. Oorspronkelijk was het idee om een archipel van 72 eilandjes aan te leggen, maar nader onderzoek wees uit dat het water te weinig zou circuleren , waardoor algengroei zou ontstaan. In het laatste ontwerp is de 'Groningse archipel' verdwenen en ingeruild voor vier 'leefsferen': er komen woningen in het bos, aan het water, op een eiland en in een dorp. Sceptici menen echter dat het oorspronkelijke plan onder druk van te hoge kosten is afgeblazen. Nu zou de Blauwe Stad een woonwaterproject worden zoals Nederland er al zoveel telt, was de klacht. Roel Vos van het Projectbureau spreekt dit tegen. "We hebben het plan niet versoberd vanwege de kosten, maar vanwege de waterhuishouding." Als botenbouwer kan D. Gilles uit Oostwold (gemeente Scheemda) het ontwerp van de Blauwe Stad natuurlijk niet anders dan , ,ontzettend goed" vinden. "Dit wordt een schitterend recreatiemeer, dat de streek een nieuwe economische injectie geeft", verwacht hij. "Alles beter dan industrieterreinen of varkensboeren", vindt hij. "Of een luchtmachtbasis. "

( a d v e r t e n t i e s )