F I L M V O O R A F :
Altijd op zoek naar verzoening
MARTIJN MEIJER
"Texas is uniek in de Verenigde
Staten. Er is daar een soort raciale en etnische oorlog die tot vandaag
voortduurt. Dat is het duidelijkst rond de grens tussen Texas en
Mexico." Aldus regisseur John Sayles in een interview over zijn film
Lone Star (1996), die zich afspeelt in een fictief Texaans
grensstadje.
De titel 'Lone star' slaat niet alleen op de ster van de Texaanse vlag, ook op de badge van de door illegale immigranten
gevreesde sheriff. John Sayles werkte als schrijver mee aan grote
publieksfilms als Apollo 13 en The Mummy. De films die
hij zelf schreef en regisseerde werden bejubeld door de critici, maar
waren commercieel geen succes. Daarvoor zijn ze ook wat te zwaar op de
hand.
Met een sterk sociaal-politiek bewustzijn, gevormd in de jaren zestig,
neemt Sayles de Amerikaanse maatschappij onder de loep en houdt zich
bezig met de vraagstukken van menselijke solidariteit, afkomst,
identiteit en geschiedenis. In Lone Star, beschouwd als Sayles'
beste film, gaat het om de raciale spanningen tussen Mexicaanse
Amerikanen, rednecks en Afro-Amerikanen, met als rode draad een
veertig jaar oud moordmysterie. In Matewan (1987) behandelde
Sayles onder dezelfde invalshoek een mijnwerkersstaking in West
Virginia, waarbij de komst van zwarte en Italiaanse stakingbrekers voor
een explosieve situatie zorgt.
Verzoening is waar Sayles' films steevast op uitkomen; niet alleen
tussen de rassen maar ook tussen de generaties. Lone Star gaat
over moeders en dochters, vaders en zonen die een verkeerd beeld van
elkaar hebben. Vooreerst sheriff Sam Deeds en zijn legendarische vader,
sheriff Buddy Deeds. Als in de woestijn het skelet van zijn vaders
gehate voorganger gevonden wordt, gaat de zoon op zoek naar de dader.
Was misschien zijn vader, toonbeeld van rechtvaardigheid, de
moordenaar? Rondom dit gegeven worden talloze subplots ontwikkeld, die
op een prachtige manier in elkaar grijpen. Daarbij draait de camera
meerdere malen in één shot van het heden naar het
verleden: de doden zijn nog springlevend en oude gebeurtenissen, die
men het liefst in de doofpot zou houden, ontwrichten de dagelijkse
realiteit.
Lone Star (John Sayles, VS, 1996), Canvas, 20.55-23.10u.