F I L M V O O R A F :
Basquiat
SANDRA HEERMA VAN VOS
Basquiat gaat over
kunstenaar Jean-Michel Basquiat (1960-1988), die in 1980 werd ontdekt
en toen in één klap van een straatarme graffiti-artiest in
een gevierd kunstschilder veranderde. Basquiat brandde in hoog tempo op:
hij stierf op zijn zevenentwintigste aan een overdosis heroïne. De
film van Julian Schnabel, die zelf ook als schilder begon, is een
bevlogen, mooi gestileerde interpretatie van dit korte leven. Jeffrey
Wright zet Basquiat neer als een eenzaam genie, maar ook als een
rancuneus mormel, dat voor een beetje roem zijn vrienden verraadt en
zijn vriendin bedriegt.
Aan de opbouw van het verhaal mankeert wel veel. De eerste helft van de
film is vooral mooi om naar te kijken: Basquiat heeft een terugkerend
visioen van een surfer die boven de wolkenkrabbers van New York een
woeste branding trotseert, en 'ziet' met ons al zijn kunstwerken
voordat hij ze uitvoert. De enige dialogen zijn de korte kreetjes
waarmee hij en zijn boezemvriend Benny (Benicio del Toro) hun wereldje
van experimentele muziek, basketbal, feesten en veel drugs omlijsten.
In de tweede helft moet er alsnog een echt verhaal verteld worden, en
krijgen mensen als Christopher Walken (die de journalist speelt in een
overigens adembenemende interviewscène) opeens hele lappen tekst
in de mond gelegd.
Basquiat kan bogen op een indrukwekkende lijst van topacteurs in
de bijrollen - behalve Walken onder meer Gary Oldman als collega-
schilder Albert Milo en Dennis Hopper als oerdomme zakkenvuller Bruno
Bischofberger. En dan is er David Bowie, wiens vertolking van Andy
Warhol in de publiciteit rond Basquiat tot een van de
hoogtepunten van de film werd opgeklopt. Een pijnlijke vergissing, want
Bowie is tenenkrommend slecht. Hij draagt wel de obligate pruik van
engeltjeshaar en een dikke, hoornen bril, maar blijft een onvervalste
Brit, die zijn stiff upper lip af en toe omhoogtrekt om er weer
wat aarzelend getut uit te laten ontsnappen. "Jeetje Jean-Michel, ik
weet helemaal niet meer wat mooi is", verzucht hij tegen zijn pupil als
ze eens proberen om samen een schilderij te maken. Misschien was Warhol
wel echt zo eng, maar Bowie zelf lijkt er niet in te durven geloven.
Hij ziet eruit of hij elk moment in gegiechel kan uitbarsten.
Basquiat, morgen, Canvas, 22.50-0.35u.