VS: NAVO kan eindigen als relikwie

Door onze redacteur ROBERT VAN DE ROER
BRUSSEL, 6 DEC. De Verenigde Staten hebben gisteren gewaarschuwd dat de NAVO "een relikwie van het verleden" kan worden als de beoogde snelle-reactiemacht van de Europese Unie niet stevig aan de NAVO wordt vastgeklonken.

De Amerikaanse minister van Defensie, William Cohen, zei dit in een felle, laatste toespraak tot zijn NAVO-colllega-ministers tijdens hun halfjaarlijkse ministerraad in Brussel. "Er komt geen EU kamp in de NAVO", zei Cohen. Op de toespraak volgde eerst een stilte van verbazing, daarna een luid applaus. Cohen waarschuwde dat rivaliteit met de NAVO de alliantie kan verzwakken en zelfs te gronde richten. De Europese NAVO-landen moeten, aldus Cohen, eerst hun beloften nakomen om het militaire vermogen van de NAVO zelf te versterken. De EU, zei hij, moet voorts bij haar plan voor een snelle-reactiemacht niet-EU-leden - zoals Turkije, dat wel lid is van de NAVO - niet buitensluiten. "De NAVO kan een relikwie van het verleden worden", aldus Cohen, die later tegen verslaggevers toelichtte: "Ik heb gezegd dat dit niet iets is dat de VS willen, en niet iets dat we verwachten, als we tenminste de waarschuwingsvlaggen zien." Cohen waarschuwde dat de EU bij haar vorming van een 60.000 man sterke reactiemacht, die in 2003 klaar moet zijn, niet de planningscapaciteit van de NAVO moet gaan "dupliceren". Hij stelde een gezamenlijke militaire planning van alle 23 NAVO- en EU- landen voor als "de enige logische en financieel effectieve manier om de best mogelijke coördinatie van de beperkte strijdkrachten en middelen te verzekeren". Met name de Fransen, die geen lid zijn van de geïntegreerde militaire structuur van de NAVO, willen een afzonderlijke planningscapaciteit voor de EU-macht, bijvoorbeeld via nationale hoofdkwartieren; een wens die tot wantrouwen bij de VS leidt. Op de vraag of de Fransen niet de NAVO en de Amerikaanse invloed willen ondermijnen, antwoordde Cohen gisteren: "Ik geloof niet dat er enig land is, dat de NAVO wil verzwakken."

Ondanks maandenlange onderhandelingen is er nog steeds geen overeenstemming over een precieze institutionele koppeling tussen de EU-macht en de NAVO, zoals op het terrein van de planning en de betrokkenheid van landen als Turkije bij de Europese besluitvorming over eventuele EU-operaties. De NAVO wacht nu mogelijke voorstellen af van de EU-leiders op hun top de komende dagen in Nice, en zal die volgende week beoordelen als de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel bijeenkomen. NAVO-chef Lord George Robertson zei gisteren "dat minister Cohen gelijk had om ons te waarschuwen". "En de ministers hadden gelijk dat zij zorgvuldig luisterden. Als zij een hoop dingen verkeerd doen, wordt de NAVO irrelevant", aldus Robertson. Hij zei dat "duplicatie" en rivaliteit tussen de EU en de NAVO gevaarlijk is voor beide organisaties en dat er geen reden is voor de EU om geld over de balk te smijten door de reeds "beproefde planningscapaciteit van de NAVO te kopiëren". De Franse minister van Defensie, Alain Richard, zei dat hij Cohens woorden niet als waarschuwing had beschouwd. Hij erkende dat er een meningsverschil bestaat over het feit of de militaire planning aan de NAVO moet worden overgelaten. "We hebben daar zeker een ander standpunt over", zei Richard. " De Fransen zijn nog wat weinig toeschietelijk", zei de Nederlandse minister De Grave. Hij noemde het "teleurstellend" dat er nog geen overeenstemming is tussen de EU en de NAVO.

Zie ook:

Perspectief voor Eurotop is somber (4 december 2000)
Twee dagen om de macht in Europa te verdelen (4 december 2000)
Toekomst Europese Unie staat in Nice op het spel (2 december 2000)
Prodi vreest mislukking EU-top Nice (1 december 2000)
Jospin en Chirac willen elkaar vliegen afvangen (1 december 2000)
'Brussel' leeft, vooral op papier (30 november 2000)

( a d v e r t e n t i e s )