Het Oostenrijkse leger heeft zo'n honderd beroepsmilitairen ingezet bij de bergingswerkzaamheden in Kaprun. "In het donker loop je naar een plaats die door sommigen beschreven is als de hel." En: "Sommige beelden raak je niet meer kwijt."

Door onze redacteur CEES BANNING

ZELL AM SEE, 15 NOV. "Zwaar, loodzwaar", zegt Johann Scheiber. "Niet alleen psychisch, maar ook fysiek." Scheiber veertiger, verweerd gezicht, stevige snor - is onderofficier in het Oostenrijkse bondsleger. Hij is ingezet bij de bergingswerkzaamheden in Kaprun. In een café in Zell am See drinkt Scheiber een biertje. Een bevel van de commandant Roland Ertl, schertst hij. "Na het werk in de tunnel eerst uitgebreid douchen om het lichaam schoon te maken, daarna een biertje om de geest te reinigen." De afspraak is in Zell am See, een mondaine skiplaats in de buurt van Kaprun, om "even in de gewone wereld te zijn".

Het Oostenrijkse leger heeft zo'n honderd man ingezet voor de bergingswerkzaamheden in de tunnel waar zaterdag tenminste 156 mensen om het leven kwamen bij een brand in een skimetro. Het leger zet alleen beroepsmilitairen in, zo vertelde commandant Ertl tijdens een persconferentie, want "dit behoort tot de zwaarste klussen van een soldaat". Sinds zondag verblijft Scheiber in Kaprun; maandag maakte hij zijn eerste afdaling. Een nauwe, zeshonderd meter lange tunnel leidt naar het tussenstation Breitriesen op een hoogte van 1660 meter; dat is de plaats waar de dalende en stijgende skimetro elkaar passeren. Bij Breitriesen begint de afdaling naar de plek des onheils; zo'n 2500 traptreden over de relatief smalle, zeer steile trap zonder leuning. Zwijgzaam lopen de mannen in groepjes van tien achter elkaar naar de uitgebrande skimetro. "Het afdalen duurt ongeveer een kwartier", legt Scheiber uit. "Over de terugweg doen we drie kwartier." De eerste afdaling was "spannend en angstig". "In het donker loop je naar een plaats die door sommigen beschreven is als de hel." Binnen is het koud. Een noodgenerator zorgt sinds maandag voor licht. "In de tunnel ruikt het naar rook en er is overal roet", vertelt Scheiber, "alsof je in een schoorsteen loopt."

Ze dragen witte pakken en een helm met mijnwerkerslamp. De extreme hitte van zo'n duizend graden heeft de steenlaag aangetast en er vallen steeds stenen naar beneden. In de buurt van de metro is twintig meter van de metalen trap weggesmolten. Alpinisten uit Kaprun, gespecialiseerd in het redden van mensen uit de bergen, hebben pennen met katrollen in de rotsen geslagen en via touwen dalen de bergers af naar de skimetro.

Uit piëteit met de nabestaanden wil Scheiber geen exacte beschrijving van deze plek geven. Hij verwijst naar de omschrijving van zijn commandant Ertl: " Metaal, plastic, mensen; alles is met elkaar versmolten."

De militairen werken in groepjes van zes tot acht man. Rechercheurs en de aanwezige patholoog fotograferen en maken aantekeningen van de situatie ter plekke. In kleine zakjes wordt materiaal verzameld dat moet helpen bij de DNA-analyse. De militairen helpen ze hierbij en als ze klaar zijn, worden de stoffelijke overschotten verwijderd. Ze worden op een aluminium karretje naar het tussenstation gebracht en vervolgens per helikopter naar het gerechtelijk medisch instituut in Salzburg voor DNA-identifiactie.

De lichamen die inmiddels zijn geborgen bevonden zich allemaal buiten de skimetro. Dat impliceert dat de bestuurder de deur heeft ontgrendeld waardoor de mensen konden vluchten. "Wat ik niet begrijp is dat de meesten naar boven zijn gevlucht", zegt Scheiber. "Het voertuig was nog maar net in de tunnel toen hij stopte. De kortste weg uit de tunnel is richting dal, niet richting berg."

De bergers staan onder zware psychische druk. "Vooral wanneer je een kind ziet, die beelden krijg je niet uit het hoofd." Leger, politie, en de andere bergers zijn omringd door een team van psychologen. Scheiber: "Er wordt heel wat af geanalyseerd daar op de berg."

Zie ook:

Vloeistoflek oorzaak van ramp Kaprun (15 november 2000)
Negentig lijken Kaprun geborgen (14 november 2000)
Oostenrijkse Wels treurt om 'tweede inferno'
(14 november 2000)
Zeker 159 doden bij tunnelbrand (13 november 2000)
'Naar beneden, in godsnaam, naar beneden'
(13 november 2000)
Tunnel in Kaprun was verouderd (13 november 2000)

( a d v e r t e n t i e s )