F I L M V O O R A F :
Explorers
MARISKA GRAVELAND
In de sf-jeugdfilm Explorers
van Joe Dante wordt een van die onverwoestbare
kinderfantasieën werkelijkheid: met een zelfgebouwd ruimteschip
reizen drie jongens de sterren tegemoet. Zolang het zich op aarde
afspeelt is het nog wel geloofwaardig, maar daarna ontspoort de film
totaal.
Op aarde wekken de drie jongens een vreemde energiebel op na een
experiment in een prachtig chaotisch laboratorium van een schattige
nerd, het debuut van River Phoenix. Na de ontdekking dat ze in de
energiebel kunnen stappen, vinden ze in een rommelschuur een
kermisattractie waarmee ze de bel ombouwen tot vliegtuig. Ze scheren
even later langs een drive-in bioscoop waar op dat moment net een oude
(fictieve) sciencefictionfilm draait met de klinkende titel Star
Killer.Regisseur Joe Dante heeft zijn hele oeuvre gefundeerd op zijn
voorliefde voor sciencefiction- en monsterfilms uit de jaren vijftig,
waar hij in nagenoeg al zijn films een ode aan brengt, van The
Gremlins en The Howling tot Innerspace en Matinee.
Sommige monster- en sf-films uit de jaren vijftig behoren tot de
hoogtepunten uit de filmgeschiedenis, en die met liefde beleden
overtuiging tilt het verder rommelig gemaakte Explorers net boven de
gemiddelde jeugdfilm uit. Er wordt in flink gestrooid met verwijzingen
naar klassiekers als War of the Worlds, This Island Earth en
Forbidden Planet, citaten die gelukkig wel ergens op slaan. De
fantasie van een van de jongens (Ethan Hawke eveneens in zijn
debuutrol) is jarenlang gevoed met deze prachtige films, die
tegelijkertijd de bron vormen van zijn kennis over de planeten. Die
kennis wordt later getoetst als ze in een ver sterrenstelsel twee
buitenaardse wezens ontmoeten, die het meest bizarre hoofdstuk van de
film inluiden.
Die aliens hebben de aardlingen bestudeerd door jarenlang televisie te
kijken, een idee dat dit jaar veel beter werd uitgewerkt in de Star
Trek-parodie Galaxy Quest. De wezens uit Explorers
communiceren slechts via citaten uit tv-programma's als Mister Ed
en The Price is Right. Dit levert een idiote
spraakverwarring op, die doorspekt is met frasen uit goedkope reclames
voor snijmachines en filmtrailers ("Space pirates they're the scum of
the universe! "). De liefde voor het celluloid en alle vreemde uitwassen
die erop zijn vastgelegd straalt ervan af, maar Joe Dante lijkt aan het
eind van het behoorlijk onevenwichtige Explorers een beetje
doorgeslagen in zijn religie.
Explorers (Joe Dante, 1985, VS), woensdag, SBS6, 15.10-16.55u.