Prins Willem-Alexander sloot gisteren zijn bezoek van ruim twee dagen aan Marokko af. Het was te kort en het bracht hem niet helemaal wat hij ervan verwacht had.

Door onze redacteur YASHA LANGE

RABAT, 27 OKT. "Een officieel bezoek duurt nou eenmaal niet langer dan een paar dagen", zegt prins Willem-Alexander bijna verontschuldigend. Hij heeft dan al een paar keer herhaald dat tweeënhalve dag in Marokko "veel te kort" was. De Marokkaanse koning Mohammed VI had hem daarvoor meerdere malen gewaarschuwd en erop gehamerd dat hij langer moest blijven. "Hij heeft gelijk gekregen", geeft Willem-Alexander toe, gisteren in een gesprek met de pers. Het bezoek was niet alleen te kort. Het bracht de prins ook niet helemaal wat hij verwacht had. Hij wilde naar het noorden van Marokko, om met geremigreerde Marokkanen te praten en een indruk te krijgen van de streek waar veel Marokkanen in Nederland vandaan komen. "Heel belangrijk", vond hij de tocht daarheen. Maar uiteindelijk bleef het bij een wandelingetje door de haven en een kort, moeizaam gesprek met één teruggekeerde Marokkaan. Er stonden er vier op het programma, maar dat was mislukt. "Jammer", vond Willem-Alexander.

Rondlopen in een museum, krans leggen bij een graf, bezoek brengen aan een waterzuiveringsinstallatie. Het hoort er allemaal bij, maar het zorgde er in combinatie met het korte verblijf wel voor dat informele gesprekken met 'gewone Marokkanen' nauwelijks mogelijk waren. Volgens ingewijden waren de beperkingen in het programma vooral aangebracht door de Marokkaanse autoriteiten. Toch zegt Willem-Alexander dat hij door dit bezoek een beter idee heeft gekregen van de achtergrond van Marokkaanse Nederlanders. "Vooral waar de eerste generatie migranten vandaan komt." Hij begrijpt dat nog steeds veel Marokkaanse jongeren de economische malaise willen ontvluchten en hij bespeurt een gevoel onder Marokkanen dat ze 'bij Europa willen horen'.

Vooraf was de reis aangekondigd als een soort begin van een renaissance van de Nederlands-Marokkaanse betrekkingen. Zoveel uitwisseling is er niet tussen beide landen, de handel komt nauwelijks van de grond. Dat zou kunnen verbeteren en het contact met de koning Mohammed VI - een leeftijdsgenoot van Willem-Alexander - zou daaraan kunnen bijdragen.

De prins en de koning zagen elkaar één keer, tijdens een diner waarbij ook de zusters van de koning en de ambassadeur van Nederland aanwezig waren. Dat was op het laatste moment besloten, net als de locatie op het laatste moment was veranderd. Willem-Alexander is enthousiast over het etentje. "Een bijzondere avond met een informele sfeer, als families onder elkaar." Waar ze over gesproken hebben? Waterbeheer natuurlijk, toerisme en de economische ontwikkeling van het noorden van Marokko.

Gevoelige onderwerpen gaat Willem-Alexander behendig uit de weg. Problemen op het visumkantoor, en gaten in de wet? "Ik realiseer mij dat er grote problemen zijn, maar verwijs voor commentaar door naar de ambassadeur", zegt de prins. Ook geen woord over de Westelijke Sahara, al maakt Mohammed er een gewoonte van de claim van Marokko op dit gebied even te onderstrepen. En de mogelijke bouw van een stuwdam in Marokko, waterbeheer tenslotte? "Dat ligt politiek gevoelig, maar als er een democratisch besluit komt is het een goede manier om regenwater vast te houden." Alle macht in de handen van een monarch, zoals bij Mohammed? "Elk land zijn eigen systeem."

Volgens Willem-Alexander is zijn bezoek "een eerste stap" in een intensievere relatie tussen Nederland en Marokko. Hij ziet een duidelijke rol voor in Nederland wonende Marokkanen bij de opbouw van hun land en het uitbreiden van de handelsbetrekkingen. "Als ze willen investeren moeten ze dat eerst in eigen land doen."

Misschien kunnen de Nederlandse Marokkanen meereizen met een aangekondigde handelsdelegatie van staatssecretaris Ybema (Economische Zaken). Verder zal Mohammed VI een staatsbezoek brengen aan Nederland. "En u", vraagt Brahim Bourzik van de migrantenomroep Rotterdam, "komt u misschien nog eens terug voor een ....." Willem-Alexander, breeduit lachend: "Voor een huwelijksreis?"|

( a d v e r t e n t i e s )