F I L M V O O R A F :
Papa's song
EDO DIJKSTERHUIS
Wie als blanke, mannelijke
regisseur allochtone slechteriken in zijn films verbeeldt, kan rekenen
op tegenstand. Dat ondervond Sander Francken toen hij een aantal jaren
geleden een filmplan getorpedeerd zag omdat er een onsympathieke
Marokkaan in het scenario voorkwam. Francken kon fluiten naar het geld
van de politiek correcte subsidiegevers, maar dat weerhield hem er niet
van in zijn Papa's Song (1999) de zaken weer even eerlijk en
ongepolijst voor te stellen.
Hoofdpersoon rechter Nico Venema is een zacht ogende man die zielsveel
houdt van zijn Antilliaanse vrouw. Samen zorgen ze voor de twee kinderen
van Shirley's zus Magda. In alle opzichten lijkt het een keurig
gezinnetje met een vaste, bijna saaie, dagelijkse routine. Maar zodra
Magda naar Nederland komt om haar kinderen terug te halen, gaat er een
beerput open aan familiegeheimen vol geweld en onderdrukking. De zussen
maken elkaar voortdurend zwart en Shirley ontpopt zich tot dwangmatig
manipulator. Met een schok realiseert Venema zich dat hij zijn vrouw
eigenlijk nauwelijks kent. Vastgebakken aan zijn neutraliteit als
rechter en veroordeeld tot zijn positie als blanke buitenstaander in een
Creoolse familie, zakt hij weg in mateloze twijfel.
De precieze culturele achtergrond van de personages in Papa's
Song is eigenlijk van secundair belang. Het Papiamento dat ze
spreken en hun huidskleur geven de karakters kleur, maar zijn
ondergeschikt aan het eigenlijke, universele thema van de liefde.
Gaandeweg ontstaat een kluwen waarin het verstikkende van familieliefde,
het taboe van incest en de tragische misverstanden van een gemengd
huwelijk door elkaar gaan lopen.
De meerwaarde van de multiculturele cast zit 'm in de confrontatie die
erin schuilt. De personages uiten zich verschillend en beoordelen
elkaars handelingen met andere maatstaven waardoor een web van
misverstanden ontstaat. Maar dit is niet typisch voor Nederlands-
Caraïbische relaties; Frans-Algerijns had net zo goed gekund. Het
is de culturele kloof van het fundamentele verschil die het verhaal
aandrijft. En waar die tragiek ophoudt en het drama van de fictie
begint, blijft in Papa's Song in het ongewisse.
Papa's Song (S. Francken, 1999, Nederland), Ned.3, 23.35-1.08u.