T V V O O R A F :
Zijn hart lag bij Ajax
JAAP BLOEMBERGEN
Voetbaldieren als Bobby Haarms
zijn van een uitstervend ras. Hij is zijn hele leven verbonden geweest
aan Ajax. Hij is geboren tegenover het oude stadion De Meer. Hij is
getrouwd met de kantinejuffrouw. Hij heeft de beste trainers
geassisteerd. Michels, Cruijff, Beenhakker en Van Gaal roemen zijn
werkzaamheden achter de schermen. Haarms was hersteltrainer: hij
begeleidde geblesseerde spelers tijdens hun revalidatie. De Goede
Beul, luidt de toepasselijke titel van de documentaire die Rimko
Haanstra maakte over 'Mister Ajax'.
Het liefdevolle portret is Haarms ten voeten uit. Met zijn schorre
stemgeluid en zijn Amsterdamse tongval schreeuwt hij de spelers naar
voren en naar achteren. Ze baden in het zweet en snakken naar adem. De
hersteltrainer heeft geen mededogen. Hij oogt als een boeman, maar dient
slechts het clubbelang. "Die is fit", concludeert hij na een
strafexpeditie met de moegestreden Vierklau. Dit voorjaar nam hij op
emotionele wijze afscheid van de trainersstaf. Hij kreeg een auto cadeau
en werd tot erelid benoemd. Hij was ruim dertig jaar lang plichtsgetrouw
en een onvoorwaardelijke steun voor de vijftien hoofdtrainers die hij
heeft versleten. Hij zaagde nooit aan hun stoelpoten en deed alleen in
geval van nood een stap naar voren. Een lucratieve aanbieding van
Straatsburg legde hij naast zich neer. Zijn hart lag bij Ajax.
Het naderende afscheid van Haarms loopt in de documentaire parallel met
de teloorgang van een topclub. We zien hem in de stromende regen over
het oude complex aan de Middenweg wandelen. Het droevige gezicht vol
rimpels. "De heilige geest is eruit", verwijst hij naar de bulldozers
die de tribunes vermorzelen. "Mijn hart sloeg over als ik hier vroeger
door de poorten liep."
Toen Haarms in de jaren tachtig ontslagen werd, kwam er geen onvertogen
woord over zijn lippen. Hij dook onder, uit vrees voor negatieve
verhalen in de pers. Hij was niet door Ajax weggestuurd, maar door het
bestuur. Hij spreekt over een dieptepunt in zijn leven. Na een jaar
vroeg Cruijff of hij wilde terugkeren op het oude nest. Hij hoefde geen
seconde na te denken. "Ik sta al naast je, zei ik tegen Johan door de
telefoon."
De clubliefde van Haarms lijkt niet meer van deze tijd. Hij heeft
nachtmerries gehad van de reeks nederlagen. Hij heeft de afgelopen jaren
vaak moeten huilen, zegt hij in de documentaire. Hij is ontstemd over de
slechte grasmat van de Arena en vertelt over het geheim van het wortel
schieten. Het aantal wormen vormt de graadmeter van een goed
voetbalveld. Hij is deze zomer aangesteld als onbezoldigd grasadviseur.
Haarms raakt in de documentaire ontroerd bij het weerzien met zijn
oogappel Tahamata, die vervolgens vertelt dat Haarms in de jaren
zeventig begrip toonde voor de acties van de Molukse vrijheidstrijders.
Hij heeft zelfs gesprekken gevoerd met de treinkapers. Andersom leerde
de kleine Tahamata van de grote Haarms dat een Ajacied met de borst
vooruit moet lopen. Toen debutant en uitblinker Tahamata tijdens een
publiekswissel schichtig van het veld liep, duwde Haarms letterlijk
diens kin omhoog. Uit liefde voor een trotse club.
Dokwerk: De goede beul. Ned.3, 20.57-22.00u.