B E E L D :
Feest
Maarten Huygen
Zo'n revolutie grijpt meer aan
dan een gouden medaille. Feest in Belgrado en vanmorgen zag ik op het
nieuws de uitgepoepte gezichten van mensen die de hele nacht hadden
doorgehaald. "Een feest?", vroeg presentator Hennie Stoel gisteravond
nog verbaasd in het Journaal. "Een feest, ja", antwoordde
verslaggever Wouter Kurpershoek uit Belgrado. "Er worden toespraken
gehouden..."
Feesten zijn we van eigen land gewend. Ik zag nog verslagen van het
laatste Olympisch gejoel in Geldrop en in Ootmarsum. Nóg eens
zwemkampioen Inge de Bruijn. Dagelijks zie je de mensen als klapvee in
talkshows op het teken van de regisseur. Mensen die verlangen naar
authentieke gevoelens, door ze luid voor de anderen uit te spelen.
Luxevreugde. Niet te verwarren met vreugde uit angst en gebrek, op het
vlakke beeldscherm bijna hetzelfde. De hees geschreeuwde Servische man
vanmorgen met een gejatte politiehelm achterstevoren op. Hij wees trots
naar een litteken op zijn arm: "Dit doe ik voor mijn kinderen". Dertien
jaar angst. Vannacht was die angst er en hij maakte het feest des te
heviger. Mensen klampen zich aan elkaar vast. Jaren angst,
bombardementen, onderdrukking en geen toekomst. "Ik voel me net een
gevangene die na dertien jaar vrijkomt" zei er een.
Het onmisbare CNN maakt er altijd een voetbalwedstrijd van: Milosevic
tegen de oppositie als vervolgwedstrijd op de Navo tegen Milosevic,
precies een jaar geleden. Eerder die dag scoorde Milosevic nog 1-0 met
het Servische Constitutionele Hof dat de verkiezingen ongeldig
verklaarde. Maar de oppositie sloeg terug, veroverde het parlement, 1-
1, bezette de staatstelevisie 2-1 en neutraliseerde de politie 3-1.
"Dies ies iestory", kraaide de waarschijnlijk Italiaanse CNN-
verslaggever Vince die als sportcommentator vrijwel permanent aan het
woord was zonder dat het inzicht van de kijker werd vergroot. Het geheim
van CNN is de permanente herhaling zodat iedere kijker meteen kan zien
wat de stand is. Tekstje eronder: "Oppositie heeft staatstelevisie en
parlement bezet". Dan de hele nacht wachten op een mogelijke
tegenaanval. Van Milosevic? Van het leger? Gerucht: luchtmacht loopt
over naar de oppositie. En dan de dodelijk vermoeide en verkleumde
Kostunica die voor een televisiezender kort aankondigde dat hij
president was en dat hij "het Joegoslavische volk niet zal
teleurstellen". Dat was kort, want wat zal de legertop zeggen? Wie
is de legertop? Waar zit Milosevic? Geen informatie. Eigenlijk
weet ik na al dat kijken nog bijna niks. Het blijft tunnelvisie, hoezeer
de tv-makers ook hun best doen. De Nederlandse televisie stond niet
permanent in de revolutiestand en dat is begrijpelijk, want al dat
herhalen kan beter aan CNN worden overgelaten. Wel werd met korte
bulletins ingebroken. Kees Driehuis kondigde gisteravond te vroeg aan
dat het leger en de politie al over waren, maar hij werd direct
live gecorrigeerd door Katarina Rejger die met een mobieltje
tussen de Servische menigte stond: "Van de politie en het leger is nog
niets bekend."
Het mobieltje is de innovatie sinds de live revolutie in Moskou
van 1991. Op alle mogelijke plekken kunnen ooggetuigen staan.
Journaal-verslaggever Wouter Kurpershoek was weer in Belgrado om
commentaar te leveren bij geleende CNN-beelden. Terug van zijn
verbanning naar Montenegro. Volkskrant-correspondent Michel Maas
hijgde in zijn mobieltje, terwijl hij het traangas ontvluchtte, actie.
Hij was al die tijd al in Belgrado. Onduidelijk waarom sommige
correspondenten wel een visum hadden en anderen niet. Dan Jozias van
Aartsen, onze man die over Belgrado gaat. Eerst het Kamerdebatje over
zijn reeds achterhaalde adviezen aan de oppositie als mal Haags
zijspoortje. In Den Haag Vandaag liet hij
mét nádrúk zien dat hij áán dé
góédé kánt stáát. Over
Milosevic: "Ik hóóp dat hij vértrékt en
ík hóóp dat hij naar het
géréchtshóf in Dén Háág komt."
Den Haag, jazeker.