Inwoners van Haarlem en Amsterdam krijgen niet op tijd internet op hun tv. Dat kan UPC boetes opleveren. Uitstel van de internet-tv is ook een nare boodschap voor de beleggers.

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT

ROTTERDAM, 30 SEPT. Twintig miljoen gulden. Dat is de maximale boete die kabelmaatschappij UPC boven het hoofd hangt als Haarlemmers niet voor eind volgend jaar op hun televisie kunnen internetten. Vanaf komend weekeinde, op 1 oktober, had UPC moeten beginnen met de introductie van zijn nieuwe diensten in Haarlem. Maar dat gaat niet lukken. In spoedoverleg met de gemeente heeft UPC Nederland deze week verzekerd dat het vanaf medio oktober met een test zal beginnen onder 600 mensen in Haarlem. Die krijgen telefonie, internet via de kabel en het zogeheten pay per view, waarbij de kijker uit een boeket van tv- programma's tegen betaling een keuze kan maken.

Eén cruciale dienst ontbreekt voorlopig in Haarlem en zal ook niet leverbaar zijn in Amsterdam waar UPC voor het einde van het jaar 30.000 digitale decoders wil plaatsen: internetten via de televisie. Zonder expliciete beschuldigingen heeft UPC duidelijk gemaakt dat softwarefabrikant Microsoft verantwoordelijk is voor de vertraging die UPC heeft opgelopen. Op 9 september werd bekend dat concurrent Liberate Technologies de plaats van Microsoft inneemt, in ieder geval als leverancier van software voor zogeheten digitale set-top boxen in Oostenrijk.

Dat betekent niet dat UPC nu met interactieve televisie kan beginnen. NTL en Telewest, de twee toonaangevende kabelmaatschappijen in het Verenigd Koninkrijk, werken al samen met Liberate. Maar hun plannen voor interactieve televisie en televisie op verzoek (video on demand, met meer keuzevrijheid dan bij pay per view) zijn opgeschort tot volgend jaar.

"De dozen die wij in Amsterdam vanaf 12 oktober tot het einde van dit jaar introduceren werken met een simpelere versie van de software", zegt een woordvoerder van UPC. "We kunnen kijkers per uitzending laten betalen. We bieden internet en telefonie via de kabel. Maar het interactieve gedeelte, waarbij je websites binnenhaalt op je televisie, dat is er nog niet. De extra software die daarvoor nodig is zal in de eerste helft van volgend jaar geleverd worden door Microsoft of Liberate." Voorlopig draaien de digitale dozen van UPC op het zogeheten E4TV, software van apparatuurmaker Philips. UPC hoopt dat de nieuwe software van Liberate of Microsoft volgend jaar via internet kan worden binnengehaald door de decoders die dan al zijn geïnstalleerd.

De tijd dringt. In de eerste plaats wegens de duidelijke formuleringen in het contract met de gemeente Haarlem over het begin (1 oktober) en einde (december volgend jaar) van de introductie. Wt elke Haarlemse burger vanaf die datum in huis moet hebben ligt ook vast: een elektronische programmagids, toegang tot internet via de televisie, themapakketten en programma's op aanvraag. Alleen e-mail ontbreekt in de contractuele opsomming. De boete staat expliciet in het contract vermeld. Afhankelijk van het percentage TV-PC's dat UPC niet heeft kunnen plaatsen loopt die op tot maximaal twintig miljoen gulden. Ook de afspraken met de gemeente Amsterdam zijn duidelijk en worden vanaf 1 oktober geschonden. UPC had toegezegd dat vanaf eind oktober een decoder beschikbaar zou zijn voor elke Amsterdammer die dat wilde. Maar er draaien maar enkele tientallen boxjes op proef, erkent het bedrijf. Voor het einde van het jaar zullen dat er 30.000 zijn, heeft UPC intussen beloofd, maar een definitief nieuw contract met de gemeente laat nog op zich wachten. Voorlopig lijken de gemeenten niet van plan hun kabelmaatschappij hard af te rekenen op de vertraging. Wethouder Smits van de gemeente Haarlem zegt dat hij "geen reden heeft te veronderstellen" dat UPC de doelstellingen uit het contract niet zal halen. Amsterdam maakt zich in de eerste plaats zorgen over het uitstel van de keuze voor een goedkoop programmapakket, óók een gevolg van de te late decoders.

De aandeelhouders van UPC zijn ongeduldiger. Hun mening weegt bovendien financieel zwaarder dan de boeteclausules van een Nederlandse gemeente. Zij eisen dat UPC zijn triple play-strategie waarmaakt, de aanpak waarin het concern zich zich ten doel heeft gesteld geld te gaan verdienen aan telefonie, internet en (nieuwe vormen van) televisie. Met een verlies van bijna driekwart van zijn beurswaarde sinds maart van dit jaar, zo'n zestig miljard gulden, hebben beleggers hun straf al uitgedeeld.

Grootschalig en snel. Dat zijn de uitgangspunten waarmee UPC op de beurs is groot geworden. Maar wat als een kleinschalige en voorzichtige aanpak de meest geschikte is voor de introductie van interactieve televisie? De introductie van nieuwe diensten op grote schaal levert kostenvoordelen op, maar er is ook veel voor te zeggen eerst op kleine schaal te bekijken wat de televisiekijker wil. Láát komen heeft ook zijn voordelen, want je kunt als aanbieder profiteren van en inspelen op de nieuwste ontwikkelingen. Maar dat kan bestuursvoorzitter Marc Schneider zijn aandeelhouders nu zeker niet uitleggen.

( a d v e r t e n t i e s )