NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

MARK DUURSMA
Het is niet waarschijnlijk dat mensen die nooit iets hebben gelezen van Giorgio Bassani, dat na het zien van Daar, aan het eind van de gang zullen gaan doen. Even onwaarschijnlijk is het dat mensen die zijn werk wél kennen, hun affiniteit bevestigd zien. Daar, aan het eind van de gang is een film van Hans Keller, en ook een film voor Hans Keller.

Onderwerp is niet zozeer Bassani zelf, maar het Ferrara van Bassani. Tijdens de voorbereidingen overleed de schrijver, 84 jaar oud. Op de eerste draaidag werd de begrafenis in het stadje gefilmd. Noodgedwongen, zo lijkt het, verschuift de aandacht al snel van man naar stad. Geforceerd is dat niet, want Bassani's verhalen en romans schrijven de geschiedenis van Ferrara, met name van de ondergang van de joodse gemeenschap. Het mooist gebeurt dat in De tuin van de Finzi- Contini's, geschreven in 1962 en acht jaar later verfilmd door Vittorio de Sica.

Keller richt de camera op de straten van Ferrara en spreekt, vrij naar Armando, van een 'schuldige topografie'. Hij opent met een door Remco Campert gesproken citaat van Bassani: Het verleden is niet dood, alleen de afstand wordt elk moment groter. Als je het echt wilt, kun je het verleden terughalen, het verleden leeft aan het eind van de gang. Gesneden koek voor Keller: zoeken naar het bijzondere van weleer in het alledaagse van nu.

Dus zien we, afgezien van prachtig archiefmateriaal uit de jaren dertig, het ganse stratenplan van Ferrara. Mooie stad. Maar al die alledaagse beelden hebben geen betekenis, ze suggereren betekenis. Ik, Hans Keller, heb deze beelden gezien, dus zijn ze betekenisvol. Dat is de pretentie, maar meer dan pretentie is het niet.

Muren zijn prominent aanwezig in de film. Terecht, want dat herinnert de lezer aan de muur rondom de tuin van de Finzi-Contini's die de jonge Bassani moest overwinnen om Micòl - dat begeerlijke en ongrijpbare meisje, sinds De Sica verbonden aan het bleke gelaat van Dominique Sanda - te bereiken. Meer van dat soort aanstekelijke associaties had de film goed kunnen gebruiken.

Daar, aan het eind van de gang, zondag, Ned.3, 19.25-20.25u.

( a d v e r t e n t i e s )