NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

DIRK LIMBURG
"Het ergste land om in te werken. Iedereen kent iedereen en alles dat je zegt wordt gelezen en gehoord. Nergens is het zo moeilijk om de waarheid te vinden. Iedereen heeft zijn eigen feiten. Niemand wil weten wat er op 8 december is gebeurd en wie vuile handen heeft. Je voelt steeds dat mensen dingen niet willen zeggen. Suriname is het land van de lieve vrede."

Roel van Broekhoven is bedenker en eindredacteur van de tiendelige serie Wie niet weg is, is gebleven over de 25-jarige geschiedenis van Suriname sinds de onafhankelijkheid. Van Broekhoven (50) is in dienst van de VPRO maar werd voor de Surinameserie uitgeleend aan de NPS. Voor diezelfde omroep maakte hij eerder de documentaire Vermoorde Onschuld: Zuid-Afrika na de Waarheidscommissie die in mei dit jaar te zien was. Aan de serie Wie niet weg is werd meegewerkt door onder anderen John Jansen van Galen, Gerard van Westerloo en Babette Niemel.

"We zijn al langer dan een jaar bezig en dat geeft iets tijdloos aan zo'n project", zegt Van Broekhoven. "Je verliest een beetje het idee dat je met iets concreets bezig bent. Toch probeer je bij de actualiteit te blijven en ruimte te houden voor bijvoorbeeld de verkoop van bijna de totale goudvoorraad, zoals deze week bleek."

De afleveringen van Wie niet weg is, is gebleven zijn door de ogen van verschillende personen gefilmd. Het gaat niet om portretten van die mensen, maar om hoe zij betrokken zijn bij de gebeurtenissen in Suriname. In hun verhaal introduceren ze anderen die ook hun bijdrage leveren.

Het is geen historische serie geworden. "Ik ben niet de Lou de Jong van Suriname", zegt Van Broekhoven. "Het is daar ook te vroeg voor, veel betrokkenen zijn nog altijd actief. Ik ga mijn vingers er niet aan branden." Bovendien praten Surinamers volgens hem makkelijker over de tijd van de slavernij dan over hun recente verleden.

Het dwong tot een wat associatieve aanpak, een beetje zoals VPRO's Diogenes, een programma waar Van Broekhoven in de jaren negentig voor werkte. Een 'filmisch-impressionistische' stijl. "Het laat wat te raden over en pas in de loop van de tijd vormt zich een beeld en ontstaat een gevoel. Het heeft niet de pretentie van een ultieme werkelijkheid." Het eerste deel gaat over de sfeer van 1975 met een belangrijke rol voor de politieman die de eerste Surinaamse vlag hees in het stadion waar in aanwezigheid van prinses Beatrix en premier Den Uyl op 25 november de soevereiniteit werd overgedragen. De inmiddels gepensioneerde politieman houdt die vlag nog altijd in bewaring en wil hem niet teruggeven. "De republiek krijgt hem pas als de republiek hem verdient."

Van Broekhoven creëerde voor de serie een ontroerende ontmoeting tussen de twee politieke leiders uit 1975, Jaggermath Lachmon en Henck Arron - nu oude mannen. Je ziet ze elkaar zwaar ondersteunend het stadion van toen binnenwandelen. Ze halen herinneringen op. Arron - creool en destijds voorstander van onafhankelijkheid - omarmde Lachmon - hindoestaan en tegenstander - onverwacht voor een belangrijke stemming in het parlement. "Wat moest ik doen, ik stond voor het blok", zegt Lachmon nu. "Het zou onbeleefd zijn geweest het gebaar te weigeren." Daarom zijn reactie: "Hier sta ik, gebruik mij." En Arron had zijn meerderheid.

Met dergelijke momenten weet Wie niet weg is, is gebleven - kosten ongeveer 1,5 miljoen gulden - de Surinaamse geschiedenis zeer beeldend te schetsen. De kernvraag wordt krachtig geformuleerd door de diskjockey van Negentig seconden, een praatprogramma op de zender Radio 10: "Was de onafhankelijkheid 25 jaar geleden de juiste move van het kabinet Arron, of niet." Bel en geef het antwoord in maximaal anderhalve minuut.

Vanaf volgende week zal de serie ook uitgezonden worden op de Surinaamse commerciële zender ABC van de zoon van de op 8 december 1982 door het militaire regime vermoorde journalist André Kamperveen.

Wie niet weg is, is gebleven, zondag, Ned.3, 19.00-19.25u.

( a d v e r t e n t i e s )