DAVID DE JONG
Trouwe schotelkijkers kennen de Scandinavische tv-zenders vooral dankzij het D2Mac-aanbod. D2Mac was oorspronkelijk bedoeld als overgang naar een nieuwe uitzendstandaard, uiteindelijk is het niet meer geworden dan een basis voor de Eurocrypt- codering voor Scandinavische tv-kanalen op satelliet. Dit makkelijk te kraken systeem was populair toen er nog nauwelijks aanbod van Nederlandse zenders op satelliet was. Het grote voordeel van Zweedse, Finse, Noorse en Deense zenders is dat tv-producties in de originele versie worden uitgezonden met ondertitels.

Er zijn in Scandinavië zo'n 2,42 miljoen satelliethuishoudens tegenover 4,13 miljoen kabelhuishoudens. Zweden is het best bekabeld, Noorwegen prefeert de satelliet en Finland houdt het liever op ontvangst via de ether. In Zweden begon een tot nu toe weinig succesvol digitaal etherproject en zoiets staat ook in Finland op stapel. De satellietmarkt in Scandinavië groeit: vorig jaar werd een stijging van 13 % gerealiseerd. Er zijn twee grote mediaconglomeraten actief in Scandinavië: Modern Times Group (MTG) en Canal Digital. Laatstgenoemde is een joint venture van Canal+ en de Noorse telecomoperator TeleNor. MTG is een afsplitsing van de van oorsprong industriële Zweedse onderneming Kinnevik, die ook actief is met commerciële televisie (TV3) en afgeleide zenders (zoals 3+, Viasat+ en ZTV) alsmede thematelevisie en de ook in Nederland bekende gratis krant Metro.

De Scandinavische regio begon relatief laat aan de digitalisering. Beide operators bieden nog steeds een analoog pakket aan zenders via de Scandinavische satellietposities 1 west en 5 graden oost. Pas vorig jaar begon het digitale aanbod van Canal Digital aan te slaan. Canal+ heeft in Scandinavië een andere strategie dan in Nederland. Canal Digital heeft als enige operator binnen de Canal+ Groep gekozen voor een meer open technologie. Het aanbod bevat bijna 50 tv-stations onderverdeeld in landenspecifieke zenders, internationale (thema)zenders, buitenlandse abonneezenders, drie versies van Canal+ en een pay-per-view aanbod op 22 kanalen.

Concurrent Viasat, de merknaam voor het satellietboeket van MTG, startte pas afgelopen zomer met een digitaal pakket. Vooralsnog bestaat dit uit 15 tv-stations, aangevuld met de premiumzenders van TV 1000.

Het zenderaanbod is zeer sterk gericht op Engelstalige (thema)zenders, die vaak ook al bij het Britse satellietboeket SKY Digital te zien zijn. Zo kent het Canal Digital boeket sinds de start het computerkanaal [.tv], het gehele Discovery themapakket, Turner Classic Movies, MTV2, VH1, de spin-off zender National Geographic Adventure One en zelfs het voetbalkanaal Manchester United TV, terwijl Viasat onder haar portfolio de documentaires van The History Channel, Bloomberg TV en de erotiek van Playboy aanbiedt. 'Eigen' themazenders met Scandinavische producties bestaan nauwelijks.

Het snelle oppikken van deze zenders heeft Scandinavië een interessante markt gemaakt om met aparte versies van de zenders te starten. Zo begon de zakenzender CNBC vorige week met een Scandinavische invulling (voor het eerst in Europa) en zagen eerder zenders als MTV, Discovery Channel, Animal Planet, FOX Kids, Cartoon Network, de filmzenders Hallmark en Ciné Cinémas, alsmede het Amerikaanse E! Entertainment mogelijkheden voor Scandinavische versies. Viasat en Canal Digital concurreren fel. Onlangs bleek dat Canal Digital exclusieve digitale distributie heeft bedongen bij een aantal zenders, waardoor Viasat problemen heeft met de uitbreiding van haar boeket. Anderzijds gaat Viasat gratis digitale ontvangers ter beschikking stellen, een operatie waar Canal Digital niet in wil meegaan.

Veel gestelde vragen TV Plus