T V V O O R A F :
Een allochtoon? Revolutie!
PETER DE BRUIJN
Big Brother 2, dat
vanavond van start gaat, belooft een stuk spannender te worden dan zijn
voorloper. Het is de vraag of dat wel zo slim is.
Om de eerste serie van Big Brother hangt nu al een sfeer van
televisiegeschiedenis en nostalgie. Het programma groeide vorig jaar uit
tot een fenomeen dat volgens de meeste mediagoeroe's helemaal niet meer
mogelijk was in het huidige mediatijdperk van talloze televisiekanalen
en nieuwe media: een samenbindende, collectieve televisie-ervaring. Een
nieuw medium als internet verhinderde dat niet, maar werkte juist
versterkend. Internet fungeerde als een digitale watercooler,
waar elke aflevering uitgebreid werd besproken. Big Brother zal
worden opgenomen in het rijtje legendarische programma's met onder
meer Open het dorp, Eén van de acht en Stuif-
es-in. Het is een kwestie van tijd voordat fragmenten uit de eerste
serie te zien zullen zijn in VPRO's Zomergasten.Die nostalgische
sfeer wordt ook in de hand gewerkt door de enorme knulligheid van de
eerste reeks van Big Brother. De programmamakers van John
de Mol probeerden wel voortdurend om er een typisch Aalsmeers, glad
glitter-product van te maken, maar dat mislukte steeds door allerlei
kinderziektes en fouten in de opzet - het was immers nieuw. Zo was het
veel te gemakkelijk voor de kandidaten om uit het huis te stappen. Een
groot deel van het plezier zat 'm in de steeds wanhopiger pogingen om
het programma überhaupt drie maanden gaande te houden. De
kandidaten kregen daarbij voortdurend meer macht in handen. Big
Brother was een soap, waarbij de personages een eigen leven gingen
leiden, en een stuk complexer in elkaar bleken te steken dan de makers
vermoedden. Daarom was Big Brother ook leuker dan soap.
Veel van die kinderziekten zullen zijn verholpen in de nieuwe serie, die
vanavond begint. Het wordt in ieder geval een stuk spar-taanser. Het
budget van de bewoners gaat omlaag, ze zullen hun eigen bieflapjes
moeten snijden uit een halve koe, en voor gebruik van de douche zal
moeten worden betaald. De kandidaten zullen vermoedelijk ook een flinke
borg moeten betalen, zodat ze minder luchthartig het huis kunnen
verlaten. En de groep zal diverser van samenstelling zijn. Een
allochtoon? Een homo? Revolutie!
Maar het grootste verschil zal natuurlijk zijn dat de nieuwe bewoners de
vorige serie hebben gezien. De eerste serie was weliswaar al een
volstrekt artificiële situatie. Dat bleek wel uit het voortdurend
herhaalde mantra 'je moet gewoon echt jezelf zijn'. Onmogelijk in elke
groep, maar al helemaal op televisie. De verklaring van het succes -
dat het allemaal draait om 'gewone' mensen - is ook maar een deel van
het verhaal. Het was daarnaast gewoon een freakshow rond de
vraag: wie zijn die idioten die zich 24 uur per dag laten filmen?
Niettemin, de eerste lichting kon niet weten hoe de beelden precies
overkwamen op televisie, simpelweg omdat ze het programma zelf niet
konden bekijken. In de nieuwe serie zal ook het laatste restje
onbevangenheid zijn verdwenen. Het is erg onwaarschijnlijk dat nog
iemand de kardinale regel om in de gunst te blijven van het publiek -
niet te veel roddelen! - zo uit het oog zal verliezen als de
machiavellistische keukenprins Willem.
Overigens zijn de aanvankelijke bezwaren van psychologen tegen Big
Brother, die vreesden voor psychische schade bij de kandidaten,
later wel heel gemakkelijk weggewuifd. Het is moeilijk voorstelbaar dat
Willem geen enkele schram heeft overgehouden aan het volksgericht dat
tegen hem ontstond in de laatste weken van het programma. Op internet
nam dit de vorm aan van een ware hetze. Dat is de keerzijde van deze
collectieve televisie-belevenis. De makers zullen vooral proberen om de
nieuwe serie spannender te maken. Het is de vraag of dat wel zo slim
is. Lamlendigheid was een belangrijk deel van de aantrekkingskracht van
het programma. Voor het huidige economische polderwonder, wordt een
flinke prijs betaald in de vorm van haast en stress. De lethargie in
het Big Brother-huis appeleerde aan het verlangen even van
iedere verantwoordelijkheid te zijn verlost. De comateuze presentatie
van Rolf Wouters en Daphne Deckers - in de nieuwe serie vervangen door
Beau van Erven Dorens en Esther Duller - sloot hier naadloos op aan.
Precies dit gevoel - hangen op de bank voor de televisie en òp
de televisie - moet in de nieuwe serie tot een minimum worden beperkt.
Er gaan weer veel mensen kijken. Maar het wordt geen gebeurtenis.
Big Brother, Veronica, maandag t/m vrijdag, 18.55-19.30u.,
donderdag, 22.45-23.35u., zaterdag, 21.30-22.05u. en zondag,
17.55-18.35u.