Door WILFRED TAKKEN
AMSTERDAM, 11 SEPT. "Ik ben verguld. Overigens ben ik van mening dat Orkater niet vernietigd mag worden." Met deze woorden nam acteur Bram van der Vlugt gisteravond in Utrecht de Louis d'Or in ontvangst. De prijs voor de beste actrice, de Theo d'Or, ging naar Marie-Louise Stheins.

De Colombina en de Arlecchino, voor de beste bijrollen, gingen naar Tamar van den Dop, voor haar rol als joodse huissloof in Schlemiel van Het Groote Hoofd, en naar Jim van der Woude voor zijn rol als bejaarde in Het Weer van Carver. Met zijn oproep om de bedreigde toneelgroep Orkater te behouden, was Van der Vlugt niet de enige die het prijzengala aangreep om nog eens te protesteren tegen de omstreden plannen van staatssecretaris Van der Ploeg, die volgende week op Prinsjesdag de Cultuurnota 2001-2004 presenteert. Verschillende gezelschappen vrezen dat ze in de nieuwe Cultuurnota-periode geen subsidie meer krijgen. De 'verbijsterde' Gijs Scholten van Aschat riep de zaal vol acteurs op tot burgerlijke ongehoorzaamheid tegen Van der Ploeg. "Ik ben boos op het politieke bestel dat over de rug van de kunst tendentieuze sociale politiek bedrijft." Verder riep hij de Tweede Kamer op "om in te grijpen en zich te ontfermen over de kunst." Regisseur Gerardjan Rijnders maande 's middags op het Theaterfestival in Amsterdam Van der Ploeg "het stompzinnige en slechte advies van de Raad voor Cultuur in de wind te slaan." Regisseuse Ola Mafalaani, die in Utrecht de Erik Vosprijs voor aanstormend talent kreeg, brak een lans voor Fact, en Peter Kolpa van 't Barre land, dat in Amsterdam met Platonov de CJP Trofee won, nam het wederom op voor Discordia. De protesten waren bescheiden oprispingen tijdens twee verder gemoedelijk verlopen feestjes. Publiek en pers hadden meer actie verwacht. De lange dag van bekroningen, waarop maar liefs elf toneelprijzen werden uitgereikt, begon 's middags op het Theaterfestival in Amsterdam, waar Gerardjan Rijnders de Grote Theaterfestivalprijs in ontvangst nam voor De Cid van Toneelgroep Amsterdam. 's Lands grootste gezelschap is vrijwel ieder jaar genomineerd, maar dit is de eerste keer dat dit tot een bekroning leidt. Acteur-dichter Ramsey Nasr kreeg de Taalunie Toneelprijs voor zijn theatrale gedicht Geen lied. 's Avonds werd de reeks voortgezet in de Stadsschouwburg van Utrecht, waar de prijzenslag werd gepresenteerd door Jeltje van Nieuwenhoven, die met haar boerenhumor het publiek voor zich wist te winnen. De avond was eigenlijk een Gala voor de Werkende Moeder. Onder de winnaars en genomineerden waren opvallend veel jonge moeders, die hun kinderen een prominente plaats gaven in de vertoonde presentatiefilmpjes. "En wat ga jij doen dit seizoen?" vroeg Van Nieuwenhoven terwijl zij een schalkse blik wierp op de buik van de hoogzwangere actrice Marieke Heebink. Theo d'Or-winnares Marie-Louise Stheins bedankte haar kinderen voor het begrip dat ze opbrachten voor hun werkende moeder: "Dan staan ze voor het raam te roepen: moet je verdomme nou alweer werken."

Stheins, gekleed in een spannend strak pakje, kreeg de Theo d'Or voor de reeks van seksueel actieve dames die zij speelde in Reigen van De Paardenkathedraal. De jury roemde het grote aantal levensechte orgasmen dat Stheins op het podium had en de vele registers die zij hierbij beheerste: "van ijl kirrend tot diep bronstig, van bange muis tot oceaanstomer." Op het podium deed Stheins nog eenmaal voor hoe zij half gebukt lonkend met haar achterwerk kan draaien. Van der Vlugt, bij het grote publiek bekend als Sinterklaas en als arts in Medisch Centrum West, kreeg de Louis d'Or voor zijn rol als atoomgeleerde Niels Bohr in het toneelstuk Kopenhagen. Volgens de laureaat stuurde zijn zoon hem een telegram met het gedicht: "Na de Nobelprijs krijgt Bohr/ Nu ook de Louis d'Or". Omdat het toneelstuk van het Noord-Nederlands Toneel slechts beperkt toerde, zei Van der Vlugt: "Ik kan makkelijk zeggen dat het prachtig was, want niemand van jullie heeft het gezien." Van der Vlugt memoreerde in zijn dankwoord aan zijn begintijd: "Ik ben mijn loopbaan begonnen op vrijdag 13 september 1961 in Dodewaard. Het stuk heette Verkeerd begin. Gelukkig ben ik niet bijgelovig."

Medusa van Mevrouw Smit werd bekroond met de Hans Snoekprijs voor het belangrijkste kindertoneelstuk. De Prosceniumprijs voor bijzondere projecten ging naar het Lunchtheater van Bellevue in Amsterdam. Mimestudente Suzan Boogaerdt kreeg de eerste Regieprijs Podiumkunsten.nl voor talentrijke theaterstudenten. Zij kreeg een 'rugzakje met inhoud'; tienduizend gulden. Haar eerste subsidie.

( a d v e r t e n t i e s )